Ευρωεκλογές 2024: Ανοίγει η «αυλαία» με την Ολλανδία – Αναλυτικός οδηγός με όσα πρέπει να γνωρίζετε
Έφτασε η ώρα για τις Ευρωεκλογές 2024, με τους πολίτες των 27 κρατών-μελών της ΕΕ να προσέρχονται στις κάλπες από σήμερα, 6 και έως τις 9 Ιουνίου.
Περίπου 370 εκατομμύρια Ευρωπαίοι από τα 27 κράτη μέλη θα εκλέξουν τους 720 βουλευτές της 10ης νομοθετικής περιόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σήμερα, Πέμπτη 6 Ιουνίου, οι πολίτες της Ολλανδίας θα είναι οι πρώτοι που θα ψηφίσουν. Την Παρασκευή 7 Ιουνίου, οι εκλογές θα διεξαχθούν στην Ιρλανδία και την Τσεχία, όπου οι ψηφοφόροι έχουν δύο ημέρες για να ψηφίσουν (Παρασκευή και Σάββατο). Το Σάββατο 8 Ιουνίου, στις κάλπες θα προσέλθουν οι ψηφοφόροι της Σλοβακίας, της Μάλτας και της Λετονίας. Την Κυριακή, 9 Ιουνίου, θα ψηφίσουν οι πολίτες σε 21 χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, δικαίωμα ψήφου έχουν οι πολίτες άνω των 18 ετών, με εξαίρεση την Ελλάδα (άνω των 17 ετών), τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Αυστρία και τη Μάλτα (άνω των 16 ετών). Η ψήφος είναι υποχρεωτική σε πέντε κράτη μέλη: Ελλάδα, Κύπρο, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Βουλγαρία. Στο Βέλγιο, η υποχρέωση ψήφου δεν ισχύει για ψηφοφόρους ηλικίας 16 και 17 ετών.
Οι ευρωεκλογές χαρακτηρίζονται από χαμηλή συμμετοχή, συχνά λόγω της έλλειψης γνώσεων για το ίδιο το θεσμικό όργανο.
Η συμμετοχή στις τελευταίες ευρωεκλογές του 2019 κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό από το 1994, φτάνοντας κατά μέσο όρο στην ΕΕ, το 50,66%. Το 2014 η συμμετοχή στις ευρωεκλογές ήταν 42,6% και το 2009 ήταν 42,97%.
Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διαθέτει 720 έδρες
Μετά τις ευρωεκλογές, ο αριθμός των εδρών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα αυξηθεί από 705 σε 720, αντικατοπτρίζοντας τις δημογραφικές αλλαγές στα κράτη μέλη. Δώδεκα χώρες απέκτησαν επιπλέον έδρες, ενώ για την Ελλάδα ο αριθμός των εδρών παραμένει σταθερός, με τη χώρα να εκλέγει 21 ευρωβουλευτές.
Ευρωεκλογές 2024: Οι έδρες ανά χώρα
Το απερχόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Το απερχόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα μέλη του οποίου θα ανανεωθούν μετά τις ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου, σήμερα έχει 705 έδρες που κατανέμονται σε 7 πολιτικές οικογένειες:
1. Κοινοβουλευτική Ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (Χριστιανοδημοκράτες) , με 176 έδρες
2. Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, με 139 έδρες
3. Renew Europe (Φιλελεύθεροι), με 102 έδρες
4. Ομάδα των Πρασίνων/ Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία, με 72 έδρες
5. Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, με 69 έδρες
6. Ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία, με 49 έδρες
7. Ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – GUE/NGL, με 37 έδρες
Οι ευρωβουλευτές που δεν ανήκουν σε καμία πολιτική ομάδα της Ευρωβουλής, οι Μη Εγγεγραμμένοι (NI), έχουν σήμερα 61 έδρες.
Ευρωεκλογές 2024: Τα θεσμικά όργανα της ΕΕ
H Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Είναι το κύριο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ και θεματοφύλακας των Συνθηκών.
Είναι το όργανο που προτείνει την ευρωπαϊκή νομοθεσία – η καρδιά του μηχανισμού της ΕΕ. Η Επιτροπή κάνει νομοθετικές προτάσεις και χαράσσει τους βασικούς προσανατολισμούς της ΕΕ. Έχει σημαντικές εκτελεστικές εξουσίες σε τομείς όπως ο ανταγωνισμός και το εξωτερικό εμπόριο. Συνίσταται σε ένα σώμα μελών που απαρτίζεται από 27 Επιτρόπους – ένας ανά κράτος μέλος.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Είναι το όργανο που λαμβάνει τις αποφάσεις.
Κάθε τρεις μήνες συνέρχονται στις Βρυξέλλες οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ, οι οποίοι αποφασίζουν για τους γενικούς προσανατολισμούς της Ένωσης που πρέπει να υλοποιηθούν. Δίνει το σφυγμό στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το Συμβούλιο της ΕΕ
Είναι το όργανο που ψηφίζει.
Οι 27 υπουργοί, που συνεδριάζουν ανά τομέα, διαπραγματεύονται και υιοθετούν τους νόμους και αποφασίζουν κοινές πολιτικές (οικονομία, εσωτερικές υποθέσεις, μεταφορές κλπ.). Η νομοθεσία της ΕΕ και ο προϋπολογισμός πρέπει να περνούν από το Συμβούλιο της ΕΕ. Το Συμβούλιο αποτελεί το θεσμικό όργανο που, από κοινού με το Κοινοβούλιο, εγκρίνει τη νομοθεσία της ΕΕ μέσω κανονισμών και οδηγιών και καταρτίζει αποφάσεις και μη δεσμευτικές συστάσεις. Στους τομείς αρμοδιότητάς του λαμβάνει τις αποφάσεις του με απλή πλειοψηφία, ειδική πλειοψηφία ή ομοφωνία, ανάλογα με τη νομική βάση των πράξεων που χρειάζονται την έγκρισή του.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Είναι το μόνο ευρωπαϊκό όργανο, τα μέλη του οποίου εκλέγονται απευθείας από τους πολίτες των 27 μελών της ΕΕ κάθε 5 χρόνια. Είναι η μοναδική άμεσα εκλεγόμενη πολυεθνής συνέλευση στον κόσμο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψηφίζει νομοθετικά κείμενα που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μαζί με το Συμβούλιο της ΕΕ είναι συννομοθέτης. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ, και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπώντας τα συμφέροντα των χωρών, διαμορφώνουν τις προτάσεις της Επιτροπής και, εάν συμφωνούν, τις εγκρίνουν.
Όπως οι εθνικοί βουλευτές, έτσι και οι ευρωβουλευτές ψηφίζουν νόμους που τα κράτη-μέλη θα πρέπει να εφαρμόσουν. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι εκείνο που προετοιμάζει και ψηφίζει τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επίσης λειτουργία παρακολούθησης. Τα μέλη του εκλέγουν τον/την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Το Κοινοβούλιο μπορεί επίσης να επικρίνει την Επιτροπή, η οποία στη συνέχεια πρέπει να υποβάλει την παραίτησή της.
(Πηγή φώτο: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο)
