Εξεταστική για Τέμπη – Κώστας Καραμανλής: «Αν είχαν τηρηθεί οι διαδικασίες του Κανονισμού Κυκλοφορίας το δυστύχημα θα είχε αποτραπεί»
Τη βαθύτατη οδύνη του εξέφρασε δημοσίως για μία ακόμη φορά προς τις οικογένειες των θυμάτων και όλους τους επιζώντες της τραγωδίας των Τεμπών ο πρώην υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής, ξεκινώντας το πρωί της Τρίτηε την κατάθεσή του στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής.
«Ως γονέας σέβομαι τον πόνο τους», τόνισε ο κ. Καραμανλής, επαναλαμβάνοντας ότι νιώθει σε απόλυτο βαθμό την υποχρέωση να μιλήσει με ειλικρίνεια, υπευθυνότητα και σεβασμό στη μνήμη των ανθρώπων που τόσο άδικα χάθηκαν.
«Προσωπικά, είμαι εδώ για να μιλήσω για όλα όπως ακριβώς γνωρίζω ότι είναι», υπογράμμισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε απευθυνόμενος στα μέλη της Εξεταστικής Επιτροπής: «Ό,τι έχω να πω, θα το πω κοιτώντας στα μάτια εσάς, τους συναδέλφους μου, αλλά και όλους τους Έλληνες και όλες τις Ελληνίδες που θέλουν να μάθουν την αλήθεια».
Ο κ. Καραμανλής ξεκαθάρισε στη συνέχεια ότι «δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να με κάνει να ωραιοποιήσω την πραγματικότητα. Αλλά δεν πρόκειται να αφήσω να αιωρούνται αναπάντητες, απόψεις ανυπόστατες».
Ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν θα τροφοδοτήσει μία στείρα πολιτική, ή ακόμα χειρότερα μικροκομματική αντιπαράθεση, πάνω από ένα τέτοιο θέμα.
«Είμαι εδώ, από την πρώτη στιγμή. Δεν κρύφτηκα. Δεν έπαιξα θέατρο. Και ούτε σκοπεύω να το κάνω τώρα», τόνισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: «Ναι, λοιπόν στην αλήθεια και όχι στην πολιτική καπηλεία».
Σημείωσε επίσης ότι «η απάνθρωπη εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου δεν μπορεί να έχει θέση μέσα σε αυτήν την αίθουσα».
Αναφερόμενος στην παραίτηση του από τη θέση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών λίγες ώρες μετά το δυστύχημα, ο κ. Καραμανλής τόνισε: «Δεν σκέφτηκα ούτε στιγμή να κρυφτώ πίσω από ευθύνες άλλων. Παραιτήθηκα ενάντια στην πεπατημένη της πολιτικής πρακτικής σε τέτοιες περιστάσεις: Να θέσω σε διαθεσιμότητα ή να ζητήσω τις παραιτήσεις των υφισταμένων μου. Θεώρησα την πράξη αυτή, αυτονόητη».
Σημείωσε επίσης: «Ειλικρινά, δεν με απασχόλησε λεπτό η μικρότητα ορισμένων πολιτικών αντιπάλων που την αμφισβήτησαν, ενώ οι ίδιοι ουδέποτε έχουν δείξει την ευθιξία να παραιτηθούν από οποιαδήποτε θέση, για οποιονδήποτε λόγο».
«Αν είχαν τηρηθεί οι διαδικασίες του Κανονισμού Κυκλοφορίας το δυστύχημα θα είχε αποτραπεί»
Ο κ. Καραμανλής ανέφερε ότι παρακολουθεί με προσοχή, όλες αυτές τις μέρες, τις καταθέσεις που έχουν γίνει στην Επιτροπή: «Ακούστηκαν πολλές απόψεις και δόθηκαν διάφορες πτυχές των γεγονότων. Δεν υπήρξε όμως ούτε ένας ειδικός, ούτε ένας άνθρωπος από όσους γνωρίζουν σε βάθος το αντικείμενο, το επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να αρνήθηκε ότι αν έστω και μία πλευρά είχε τηρήσει τις διαδικασίες του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας το δυστύχημα θα είχε αποτραπεί. Από εργαζόμενους και συνδικαλιστές, μέχρι στελέχη Οργανισμών όλων των περιόδων, αλλά και τις διοικήσεις της ΡΑΣ», επισήμανε.
Αναφέρθηκε επίσης στην έρευνα της Δικαιοσύνης για την υπόθεση σε όλες της τις διαστάσεις. «Να είστε βέβαιοι ότι κανείς μέσα σε αυτή την αίθουσα δεν επιθυμεί περισσότερο την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης, από εμένα», τόνισε ο κ. Καραμανλής.
Εξέφρασε την πεποίθηση ότι και οι περισσότεροι βουλευτές της αντιπολίτευσης, την αλήθεια θέλουν να μάθουν. «Υπάρχουν σίγουρα και ορισμένοι που πριν καν αρχίσει η Εξεταστική έχουν ήδη συντάξει το πόρισμά τους εναντίον μου…», σημείωσε ο κ. Καραμανλής. «Οι περισσότεροι, όμως, θέλω να πιστεύω -και πιστεύω- ότι επιζητείτε ό,τι και όλοι οι Έλληνες: την αλήθεια», πρόσθεσε.
«Και τα συστήματα άνθρωποι τα χειρίζονται»
Ο κ. Καραμανλής ανέφερε ότι έχει δεχθεί το ερώτημα «καλά, αν για όλα φταίνε κάποιοι άνθρωποι, τότε γιατί να φέρνουμε νέες τεχνολογίες στο σιδηρόδρομο»;
«Η απάντηση είναι πως όσο περισσότερο εξελίσσουμε την τεχνολογία που χρησιμοποιούμε, τόσο αναβαθμίζουμε και το επίπεδο της ασφάλειας. Γι’ αυτό άλλωστε και δώσαμε την παράταση για να ολοκληρωθεί η σύμβαση 717», τόνισε.
«Γι’ αυτό ξεμπλέξαμε τον γόρδιο δεσμό και επιλέξαμε να προχωρήσουν τα έργα αποφασιστικά και να τελειώσουν κι όχι να μείνουν να λιμνάζουν» σημείωσε επίσης ο κ. Καραμανλής.
«Σε ό τι αφορά λοιπόν αυτά τα συστήματα, σαφώς και θα συνέβαλλαν στην αύξηση της ασφάλειας, αλλά δεν υπήρχε η βεβαιότητα ότι θα απέτρεπαν το δυστύχημα, γιατί και τα συστήματα αυτά άνθρωποι τα χειρίζονται», τόνισε.
«Γιατί για να είναι ασφαλή τα τραίνα, ακόμα πιο σημαντικό κι από τις πάσης φύσεως τεχνολογίες, είναι ένα: Να τηρείται ευλαβικά ο κανονισμός κυκλοφορίας τους», συνέχισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: «Αυτός ο Γενικός Κανονισμός Λειτουργίας, λοιπόν, παραβιάστηκε δυστυχώς κατά συρροήν εκείνο το μοιραίο βράδυ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και τέτοιες παραβιάσεις του Γενικού Κανονισμού Λειτουργίας, καμία ολοκλήρωση της 717 δεν θα μπορούσε να τις υπερνικήσει.» Εκτίμησε ότι: «Πρέπει επιτέλους να ακουστεί αυτό, γιατί ο ελληνικός λαός και ιδίως οι οικογένειες που τις έπληξε τόσο άδικα αυτή η τραγωδία, έχουν το δικαίωμα να το γνωρίζουν».
Ο κ. Καραμανλής έκλεισε την εισαγωγική του τοποθέτηση υπογραμμίζοντας: «Χρέος μας, η αλήθεια. Υποχρέωσή μας, η ειλικρίνεια και να αφήσουμε τις σκοπιμότητες στην άκρη».
H παράταση για την «717» δόθηκε για να ολοκληρωθεί το έργο και ολοκληρώθηκε
Ο κ. Καραμανλής έδωσε επίσης απαντήσεις για τη σύμβαση «717», τις προσλήψεις στον ΟΣΕ, το πόρισμα της ΕΑΔ, το εξώδικο των συνδικαλιστών του ΟΣΕ και τη μετάταξη του σταθμάρχη.
«Η μείωση του προσωπικού ανακόπηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ»
Ο κ. Καραμανλής καταρχήν αναφέρθηκε στα βασικά προβλήματα που αντιμετώπισε το 2019: Υποστελέχωση λόγω της μείωσης του προσωπικού κατά 50% από το 2010 με τον νόμο Ρέππα, χαμηλή χρηματοδότηση ως αποτέλεσμα μνημονιακών περικοπών και ελλιπή συντήρηση δικτύου. Επισήμανε και την πολύ προβληματική ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ με 45 εκατ. ευρώ, δηλαδή πέντε εκατ. ευρώ λιγότερα από την ετήσια επιδότηση της εταιρείας.
«Το πρώτο που κάναμε ήταν να ενισχύσουμε το προσωπικό του ΟΣΕ. Είχαμε παραλάβει μετά τον νόμο Ρέππα έναν αριθμό εργαζόμενων μειωμένο κατά 50%» είπε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: «Η μείωση του προσωπικού ανακόπηκε από την κυβέρνηση της ΝΔ. Γιατί το 2022 και το 2023 προχωρήσαμε σε διαγωνισμούς ΑΣΕΠ, που δεν είχαν γίνει επί μία δεκαετία. Είναι διαφανέστατες οι διαδικασίες ΑΣΕΠ αλλά χρονοβόρες. Και εμείς βρισκόμασταν με την πλάτη στον τοίχο. Μετά από πρόταση του ΟΣΕ και των συνδικαλιστών πήραμε 210 εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Πράγμα που κράτησε τον σιδηρόδρομο σε λειτουργία, και αυτό είπε ο κ. Παρασκευόπουλος στην επιτροπή σας».
Η αλήθεια για τη σύμβαση «717»
«Επί χρόνια, η Ελλάδα έπαιρνε χρήματα για συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης, τα οποία όμως ποτέ δεν μπορούσε να θέσει σε λειτουργία συνολικά. Από το 1985 έως το 2001, η χώρα μας είχε πάρει πάνω από 240 εκατ. ευρώ για συστήματα που ποτέ δε λειτουργήσαν» ανέφερε.
Ο κ. Καραμανλής επισήμανε επίσης ότι «η σύμβαση “717” προχωρά μέχρι το 2016 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Έχουν δοθεί έξι παρατάσεις και, το κυριότερο, δόθηκαν αναγνωρίζοντας υπαιτιότητα του δημόσιου. Αυτό ήταν ένα αρκετά προβληματικό στοιχείο». Εξήγησε ότι αυτό σήμαινε ότι «σε όποιο δικαστήριο και αν πήγαιναν για να πάρουν αποζημιώσεις, αυτά τα χρήματα θα ήταν πολλαπλά». Σημείωσε ότι «εμείς έπρεπε να περιμένουμε τα πορίσματα, τον οικονομικό εισαγγελέα που αρχειοθέτησε τις κατηγορίες και, τελικά, το έργο να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2023. Όχι το GSMR, όχι το ETCS, το έργο της “717” που είχε να κάνει με σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση». Επισήμανε επιπλέον ότι «όλες αυτές οι εργολαβίες δεν ήταν μία, ήταν κατακερματισμένες. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για τη διαλειτουργικότητα και τη διασύνδεση όλων αυτών των συστημάτων».
Τι σημαίνει «συστήματα ασφαλείας» και ποια η διαλειτουργικότητα
«Η “717” αφορά μόνο τα συστήματα τηλεδοίκησης και σηματοδότησης. Έχουμε και το GSMR στους σταθμούς και τα τρένα που είναι μια ψηφιακή διαδικασία επικοινωνίας ανώτερη από αυτή που έχουμε σήμερα. Έχουμε το λεγόμενο ETCS, το οποίο είναι ένα σύστημα που μειώνει την ταχύτητα των τρένων – έχουμε και στα τρένα ETCS και στις ράγες. Όλα αυτά κάνουν ένα σύστημα που οι Ευρωπαίοι έχουν ονομάσει ERTMS, δηλαδή ένα ευρωπαϊκό σύστημα διαχείρισης της σιδηροδρομικής κυκλοφορίας. Όλα αυτά μαζί μεγιστοποιούν την ασφάλεια στον σιδηρόδρομο. Όλα μαζί, όχι ένα μεμονωμένα» εξήγησε.
Υπενθύμισε ότι η Κομισιόν ζητούσε από τα κράτη-μέλη να έχουν αυτά τα συστήματα έτοιμα το 2030, στον σιδηρόδρομο υψηλών ταχυτήτων. «Σε ελάχιστες χώρες λειτουργούν σήμερα αυτά τα συστήματα. Στο 13% του ευρωπαϊκού σιδηροδρόμου. Έχουν γίνει θανατηφόρα ατυχήματα με αυτά τα συστήματα σε λειτουργία, στην Ισπανία – με πιο προχωρημένα συστήματα – στη Γαλλία, στη Γερμανία, στην Ολλανδία. Αυτό για να καταλάβουμε τι σημαίνει “717”» πρόσθεσε.
Επίσης, υπενθύμισε ότι επί ΣΥΡΙΖΑ παραδόθηκε η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση της «717» σε 17 από 52 σταθμούς και οι 10 από τους 17 έπρεπε να ανασκευαστούν γιατί είχαν προβλήματα. «Αυτά δεν τα λέει ο Καραμανλής, τα λέει η ΕΡΓΟΣΕ που είναι κύριος του έργου» σημείωσε.
Στη συνέχεια, υπενθύμισε ότι η πρώτη συμπληρωματική σύμβαση εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά δεν υπεγράφη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και το έργο βαλτώνει. «Εμείς δίνουμε τον Φεβρουάριο του 2020 τις επικαιροποιημένες μελέτες για το τμήμα ΣΚΑ- Πλατύ, γιατί αυτό είχε ζητήσει η ΕΔΕΛ, σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή που έπρεπε να υπάρχει. Ορίζουμε εμπειρογνώμονα από το ΤΕΕ, διότι υπάρχουν καταγγελίες από στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ για προβλήματα» πρόσθεσε.
«Μέχρι τα τέλη του 2022, παραδόθηκαν στον ΟΣΕ 19 σταθμοί. Ανακατασκευάζονται 15 από 17 σταθμούς και παραδόθηκε το κέντρο τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης στη Λάρισα, και τον Σεπτέμβριο του 2023 ολοκληρώνεται η “717”» ανέφερε.
Η αλήθεια για την 7η παράταση της «717»
Ο κ. Καραμανλής απάντησε επίσης στο ερώτημα γιατί έδωσε 7η παράταση και δεν διέλυσε την εργολαβία. «Ήταν μια συνειδητή απόφαση το έργο να ολοκληρωθεί και ολοκληρώθηκε. Ναι, με καθυστερήσεις, όμως όλα αυτά στο πλαίσιο της νομιμότητας και μετά από εισηγήσεις από υπηρεσιακούς παράγοντες» τόνισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: «Η παράταση δόθηκε για να ολοκληρωθεί επιτέλους ένα έργο και μια σύμβαση που δεν θα μπορούσε να είχε ολοκληρωθεί διαφορετικά».
Εξήγησε ότι εάν δεν δινόταν η 7η παράταση, δεδομένου ότι το δημόσιο είχε δεχθεί συνυπαιτιότητα επί της προηγούμενης κυβέρνησης, ο εργολάβος θα ζητούσε αποζημιώσεις. Ανέφερε μάλιστα ότι ο εργολάβος ζητούσε 26,5 εκατ. ευρώ για την περίοδο από 2017 έως 2020. «Αυτό αποδεικνύει πόσο έωλο ήταν το επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ ότι η σύμβαση προχωρούσε» σημείωσε ο κ. Καραμανλής. «Η αποζημίωση από το εξωφρενικό ποσό των 26,5 εκατ. ευρώ μειώνεται στα 2,7 εκατ. ευρώ και το έργο τελειώνει τον Σεπτέμβρη 2023. Εξαναγκάζουμε τον ανάδοχο να παραιτηθεί από τις υπόλοιπες πέντε δικαστικές προσφυγές, αφού υπέγραψε την απόφαση για τις θετικές ζημιές» πρόσθεσε.
Η αλήθεια για το πόρισμα της ΕΑΔ
Ο κ. Καραμανλής στη συνέχεια ανέφερε ότι «η εκτέλεση της “717” ερευνήθηκε από την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και από το τμήμα οικονομικού εγκλήματος της Εισαγγελίας Αθηνών. Το πόρισμα της ΕΑΔ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν καθυστερήσεις αλλά χωρίς πρόθεση. Οι συστάσεις ΕΑΔ ήταν για πειθαρχικό έλεγχο σε υπαλλήλους ΕΡΓΟΣΕ – όπως και έγινε – και για επιστροφή χρημάτων.
«Κανένα πόρισμα δεν κράτησα στο συρτάρι μου. Πρώτα από όλα γιατί δεν ήμουν αποδέκτης μου κοινοποιούνταν. Και αυτά τα πορίσματα θα κρατούσε ένας νοήμων άνθρωπος στο συρτάρι, αφού αποδείκνυαν ότι έκανε τα πάντα για να προχωρήσει η “717”; Δεν είχα κανένα συμφέρον να κρατήσω το πόρισμα στο συρτάρι μου και δεν θα μπορούσα να το κρατήσω στο συρτάρι μου» τόνισε.
Ανέφερε ότι η σύμβαση του 2007 για την ETCS άρχισε να υλοποιείται το 2020. Ενώ ένα κομμάτι της GSMR παραδόθηκε το 2018. «Ενώ παραδόθηκαν, δεν πιστοποιήθηκαν. Δεν τα πιστοποιούσε το υπουργείο αλλά η ΡΑΣ. Πιστοποιήθηκε το 2022, και σήμερα λειτουργεί στους σταθμούς. Οι συνομιλίες που ακούσατε μεταξύ μηχανοδηγών και σταθμαρχών είναι από τους σταθμούς. Αλλά δε λειτουργεί στα βαγόνια» είπε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: «Δεν ήταν δουλειά του Υπουργείου. Είναι δουλειά της ΡΑΣ, που είναι ανεξάρτητη αρχή και δεν εποπτεύεται από κανένα Υπουργείο».
Επανέλαβε επίσης: «Το λένε πολλοί άνθρωποι που πέρασαν από την Επιτροπή και εξήγησαν με μεγαλύτερη τεχνική επάρκεια από εμένα ότι η ασφάλεια των σιδηροδρόμων δεν έχει να κάνει μόνο με την “717” και ότι όλα αυτά τα συστήματα τα χειρίζονται άνθρωποι. Αυτό το είπε και η ΡΑΣ και οι συνδικαλιστές και οι διοικήσεις – όχι αυτές που έβαλα εγώ αλλά προηγουμένων κυβερνήσεων».
Η αλήθεια για τον σταθμό της Ζάχαρης
Ο κ. Καραμανλής εξήγησε επίσης ότι «ο σταθμός της Ζάχαρης λέγεται εμπορικός σταθμός. Είναι ο επόμενος μετά τη Λάρισα, δηλαδή 355 χλμ ή έξι χλμ σιδηροδρόμου μετά τη Λάρισα. Η Ζάχαρη – και αυτό το είπε ο κ. Τερεζάκης – δεν είναι σταθμός τηλεδιοίκησης. Είναι και ήταν πάντα μη επανδρωμένος σταθμός». Τόνισε άλλωστε ότι «για να λειτουργήσει ο σταθμός έπρεπε να ολοκληρωθεί η “717” γιατί είναι συνδεδεμένα». Υπογράμμισε επίσης: «Και να λειτουργούσε ο σταθμός της Ζάχαρης – και αυτό το είπαν όλοι οι ειδικοί – δε θα έβλεπε το σημείο του δυστυχήματος. Γιατί έχουμε Λάρισα, Ζάχαρη, Ευαγγελισμό και Νέους Πόρους. Το δυστύχημα έγινε μεταξύ Ευαγγελισμού και Νέων Πόρων».
Η αλήθεια για το εξώδικο των συνδικαλιστών του ΟΣΕ
Ο κ. Καραμανλής κατέθεσε στα πρακτικά της Εξεταστικής Επιτροπής το εξώδικο των συνδικαλιστών του ΟΣΕ, το οποίο υπογράφεται συγκεκριμένα από την Πανελλήνια Ένωση Προσωπικού Έλξης. «Το εξώδικό αυτό είναι της 31 Οκτωβρίου 2022. Αυτό μας παρότρυνε να ολοκληρώσουμε την 717» εξήγησε και πρόσθεσε: «Δεν έλεγε το εξώδικό ότι ο σιδηρόδρομος δεν είναι ασφαλής. Έλεγε προχωρήστε και ολοκληρώστε την “717”».
Η αλήθεια για την μετάταξη του σταθμάρχη
Όσον αφορά στη μετάταξη του σταθμάρχη, ο κ. Καραμανλής επισήμανε ότι από τη θέση του υπουργού ούτε προβλέπεται ούτε είναι εφικτό να υπάρχει γνώση και ανάμειξη για μετάταξη κάθε υπαλλήλου. Υπενθύμισε ότι μετατάξεις γίνονται χωρίς όριο ηλικίας με νόμο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και ότι οι αιτήσεις ήταν πολύ λιγότερες από τις θέσεις που είχαν προκηρυχθεί. «Όταν υπάρχουν στη Λάρισα τέσσερις θέσεις σταθμαρχών και έχεις δύο αιτήσεις γίνεται παρέμβαση; Μπορεί να γίνει παρέμβαση; Έχει λογική να γίνει παρέμβαση; Θα καταλάβαινα να έχει υποψίες κάποιος αν ήταν 40 αιτήσεις για τέσσερις θέσεις» επισήμανε ο κ. Καραμανλής.
Υπενθύμισε ότι και ο κ. Σπίρτζης είπε ότι και εκείνος έκανε το ίδιο πράγμα, παίρνοντας σταθμάρχη ηλικίας 62 ετών.
