Εξοστρακισμός της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F35- Για άδικη απόφαση κάνει λόγο η Άγκυρα

Η συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα των προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 θα έχει τερματιστεί ως τα τέλη του Μαρτίου του 2020, διευκρίνισε το βράδυ της Τετάρτης η Έλεν Λορντ, αναπληρώτρια υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ αρμόδια για θέματα προμηθειών.

Η Λορντ διαβεβαίωσε ότι η Ουάσινγκτον θα μπορέσει να καλύψει τα κενά που θα δημιουργήσει ο αποκλεισμός της Άγκυρας από το πρόγραμμα και δεν θα υπάρξουν προβλήματα στις παραδόσεις των F-35 στα κράτη που έχουν ήδη κάνει παραγγελίες.

«Προχωράμε σε έναν πολύ συντεταγμένο τερματισμό» της τουρκικής συμμετοχής στο πρόγραμμα κατασκευής των F-35, ο οποίος θα έχει ολοκληρωθεί «τον Μάρτιο του 2020», είπε η Λορντ.

Η Αμερικανίδα αξιωματούχος απέφυγε να σχολιάσει ερωτηθείσα εάν η Άγκυρα θα μπορούσε να επανενταχθεί στο πρόγραμμα εάν δεν εγκαταστήσει το ρωσικό σύστημα αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας S-400.

«Αυτή είναι μια πολύ συγκεκριμένη αντίδραση σε μια συγκεκριμένη ενέργεια», δήλωσε ο Ντέιβιντ Τράκτενμπεργκ, αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας αρμόδιος για τη χάραξη πολιτικής, διαβεβαιώνοντας ταυτόχρονα ότι η αμερικανική κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη στρατηγική σχέση της με την Τουρκία.

Νωρίτερα, ο Λευκός Οίκος είχε ανακοινώσει πως «η απόφαση της Τουρκίας να αγοράσει το ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400 καθιστά αδύνατη τη συνεχιζόμενη εμπλοκή της στο πρόγραμμα των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών F-35». «Τα F-35 δεν μπορούν να συνυπάρχουν με μια ρωσική πλατφόρμα συγκέντρωσης πληροφοριών που θα χρησιμοποιηθεί για να αποκτήσει γνώση των προηγμένων δυνατοτήτων» του μαχητικού αεροσκάφους, ανέφερε η ανακοίνωση.

«Ως σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, η σχέση μας είναι πολυεπίπεδη και δεν επικεντρώνεται μόνο στα F-35. Η σχέση μεταξύ των ενόπλων δυνάμεών μας είναι ισχυρή και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε εκτεταμένα με την Τουρκία, λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς λόγω της παρουσίας του συστήματος των S-400 στην Τουρκία», συνεχίζει το κείμενο αυτό.

Την Τρίτη ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι «δεν είναι δίκαιο» ούτε για την Άγκυρα ούτε για την Ουάσινγκτον το γεγονός ότι η χώρα του δεν μπορεί να πουλήσει στην Τουρκία μαχητικά F-35, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος εκ μέρους της.

Από την άλλη, η διπλωματία της Τουρκίας χαρακτήρισε «άδικη» την απόφαση των ΗΠΑ να αποκλείσουν τη χώρα από το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 του NATO εξαιτίας της αμφιλεγόμενης απόφασης της Άγκυρας να αποκτήσει ένα σύστημα αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας ρωσικής κατασκευής.

«Αυτό το μονομερές μέτρο αντίκειται προς το πνεύμα της συμμαχίας και δεν βασίζεται σε θεμιτούς λόγους (…). Ο αποκλεισμός της Τουρκίας, ενός από τους εταίρους του προγράμματος F-35, είναι άδικος», υποστήριξε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας σε ανακοίνωσή του που δημοσιοποιήθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης.

Το τουρκικό ΥΠΕΞ προέτρεψε την Ουάσινγκτον να ανακαλέσει την απόφαση, την οποία χαρακτήρισε λαθεμένη, ενώ έκρινε ότι θα πλήξει τους στρατηγικούς δεσμούς των δύο κρατών, συμμάχων στον Οργανισμό του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού.

Υπενθυμίζεται πως τα πρώτα κομμάτια του ρωσικού συστήματος S-400 μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στην αεροπορική βάση Μουρτέντ, στα βορειοδυτικά της Άγκυρας, την περασμένη Παρασκευή, σφραγίζοντας έτσι τη συμφωνία της Τουρκίας με τη Ρωσία, παρά τις προσπάθειες της Ουάσινγκτον, επί μήνες, να εμποδίσει την υλοποίησή της.

Η Γερμανία συνεχίζει τις πωλήσεις όπλων στην Τουρκία

Η κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών-μελών της ΕΕ, την Ελλάδα και την Κύπρο, δεν στέκεται εμπόδιο στη συνέχιση της πώλησης όπλων από τη Γερμανία στην Άγκυρα, σύμφωνα με επίσημα κρατικά στοιχεία που επικαλείται το EurActiv.

Απαντώντας σε σχετικό αίτημα της βουλευτού του Die Linke, Sevim Dagdelen, το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας αποκάλυψε πως τους πρώτους τέσσερις μήνες του έτους, η Τουρκία έλαβε εξοπλιστικές προμήθειες ύψους 184,1 εκατ. ευρώ από τη Γερμανία. Πέρυσι μόνο, οι παραδόσεις στην Τουρκία αντιπροσώπευαν σχεδόν το ένα τρίτο όλων των Γερμανικών εξαγωγών όπλων (770,8 εκατ. ευρώ), και ανήλθαν σε 242,8 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με κρατική έκθεση, τα όπλα προς την Τουρκία φέρεται να είναι αποκλειστικά «ναυτιλιακά προϊόντα» που προορίζονταν για έξι υποβρύχια τύπου 214, που θα κατασκευαστούν στην Τουρκία με σημαντική εμπλοκή της γερμανικής εταιρείας ThyssenKrupp Marine Systems (TKMS).

Η γερμανική κυβέρνηση είχε εγκρίνει την παράδοση των εξαρτημάτων το 2009 και διασφάλισε την εξαγωγή με μια επωνομαζόμενη κάλυψη Hermes ύψους 2,49 δισ. ευρώ.

Όπως επισημαίνει το EurActiv, τέτοιου είδους εγγυήσεις για εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία δεν έχουν επανεκδοθεί μετά τη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Ωστόσο, οι εξαγωγές όπλων που έχουν ήδη εγκριθεί στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του ΝΑΤΟ, εξακολουθούν να εκτελούνται τακτικά.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ αποφάσισαν στις 15 Ιουλίου να καθυστερήσουν για λίγες ώρες την ανακοίνωση κυρώσεων κατά της Τουρκίας για τις παράνομες εξορύξεις της στην Κυπριακή ΑΟΖ, κατόπιν αιτήματος της Άγκυρας να μην συμπέσει η ανακοίνωση με την τρίτη επέτειο της απόπειρας πραξικοπήματος, όπως δήλωσαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και διπλωμάτες στο EurActiv.

Τα μέτρα περιλαμβάνουν περικοπή 146 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς προενταξιακούς πόρους, πάγωμα δραστηριοτήτων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Τουρκία, αναστολή της συνεργασίας στις αερομεταφορές και ακύρωση του υψηλού επιπέδου διαλόγου ΕΕ-Τουρκίας, ενώ οι υπουργοί της ΕΕ προειδοποίησαν ακόμα και για «στοχευμένα μέτρα» κατά ατόμων και εταιρειών, εάν συνεχιστεί η Τουρκική επιθετικότητα.

«Οι προκλήσεις της Τουρκίας είναι απαράδεκτες για όλους μας και είμαστε εδώ στο πλευρό της Κύπρου», δήλωσε από τις Βρυξέλλες ο Γερμανός υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Michael Roth.

Ερωτηθείς εάν οι γερμανικές εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία εξακολουθούν να είναι πρέπουσες, δεδομένων και των κυρώσεων από την ΕΕ, ο ευρωβουλευτής Joachim Schuster, ο οποίος συμμετέχει στην Υποεπιτροπή για την Ασφάλεια και την Άμυνα, δήλωσε πως «επί του παρόντος, πιστεύω πως οι εξαγωγές θα πρέπει να ανασταλούν» καθώς πρόκειται για μια ιδιαίτερη κατάσταση και θα πρέπει να εκτιμηθεί αναλόγως.

Κατά τον ίδιο, θα ήταν ένα ακραίο μέτρο, ωστόσο πρέπει να επιδειχθεί προσοχή διότι «έχουμε το πρόβλημα πως η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και εντός του ΝΑΤΟ οι εξαγωγές όπλων είναι συνηθισμένες».

Σημειώνεται πως η κοινή θέση της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων, θεωρητικά απαγορεύει την πώληση όπλων σε χώρες που δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και όταν «υπάρχει ξεκάθαρος κίνδυνος ο παραλήπτης να χρησιμοποιήσει την προτεινόμενη εξαγωγή επιθετικά κατά μιας άλλης χώρας ή για να επιβεβαιώσει δια της βίας μιας εδαφική διεκδίκηση». Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η απόφαση έγκειται στα κράτη μέλη και δεν αγγίζει τις συμφωνίες με τους εταίρους του ΝΑΤΟ.