FloatMast: Μια μοναδική ελληνική καινοτομία για τη θαλάσσια οικονομία

Ο όρος Blue Growth έχει αρχίσει να μπαίνει δυναμικά στην επιχειρηματική ατζέντα στην Ελλάδα. Και πώς αλλιώς θα μπορούσε να γίνει, όταν η χώρα μας βρέχεται παντού από θάλασσα, πρωταγωνιστεί διεθνώς στο κομμάτι της ναυτιλίας, έχει μακρά παράδοση και τεχνογνωσία στη ναυπηγική και φυσικά ταλέντο για να αναπτύξει τη θαλάσσια οικονομία.  Συνδετικός κρίκος όλων των παραπάνω μπορεί και πρέπει να είναι η καινοτομία.

Σύγχρονες επιχειρηματικές ιδέες μπορούν να ενισχύσουν τις παραδοσιακές οικονομικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την θαλάσσια οικονομία δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ένα νέο οικοσύστημα επιχειρήσεων και πρωτοβουλιών, θέτοντας την θάλασσα ξανά και υπό νέο πρίσμα στην πρωτοπορία της οικονομικής ανάπτυξης.

Το παράδειγμα που παρουσιάζουμε στο σημερινό άρθρο είναι η ελληνική καινοτομία στα καλύτερα της. Δύο ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η ΕΤΜΕ και η Streamlined, ήταν οι μοναδικές εταιρείες πανευρωπαϊκά που επελέγησαν στo πλαίσιο του προγράμματος Horizon 2020 SME-Instrument Call on BlueGrowth του Ιουνίου του 2017, αποτελώντας κεντρικό συστατικό στοιχείο της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καινοτομία στη Γαλάζια Ανάπτυξη.

Η καινοτομία τους FloatMastBlue, που βραβεύτηκε με πάνω από 2,0 εκατ. ευρώ χρηματοδότησης συμπληρώνει και ολοκληρώνει μία δουλειά ήδη πέντε ετών επί της πλατφόρμας FloatMast. Η πρότασή τους βασίζεται στην ώριμη και δοκιμασμένη τεχνολογία της εξόρυξης υδρογονανθράκων στη θάλασσα, η οποία τροποποιήθηκε για τις ανάγκες της Γαλάζιας Ενέργειας και ειδικότερα για την ακριβέστερη μέτρηση της δύναμης του αέρα και των περιβαλλοντικών συνθηκών στη θάλασσα. Στόχος της πλωτής πλατφόρμας είναι, μέσω των αξιόπιστων μετρήσεων, να υποστηρίζουν συνολικά τα υπεράκτια αιολικά πάρκα σε όλα τα στάδια ανάπτυξής τους.

Ο Αντώνης Πέππας, επικεφαλής της ΕΤΜΕ – Πέππας & Συνεργάτες, αναφέρει στο Fortune πως η ιδέα προέκυψε από μια συνεργασία με το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την κατασκευή πλωτών ανεμογεννητριών. «Μας είπαν τότε, το 2012, από το ΚΑΠΕ ότι υπήρχε κενό στον τομέα της μέτρησης του αιολικού δυναμικού στη θάλασσα» εξηγεί.

Ο μοναδικός συνδυασμός αξιοπιστίας και κόστους

Οι επενδυτές που θέλουν να κατασκευάσουν αιολικά πάρκα στη θάλασσα έχουν να αντιμετωπίσουν κυρίως τον αστάθμητο παράγοντα, που ακούει στο όνομα «άνεμος». Μπορεί να θεωρείται το βασικό τους πλεονέκτημα, καθώς ο άνεμος πνέει πιο σταθερά και πιο δυνατά στη θάλασσα σε σχέση με τη στεριά, από την άλλη όμως κάθε απόκλιση στην εκτίμηση για το αιολικό δυναμικό μπορεί να κοστίσει εκατ. ευρώ για τις εταιρείες.

Οι λύσεις που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι στιγμής είναι είτε η χρήση του λεγόμενου ιστού, είτε η χρήση πλωτών μέσων που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του αέρα. Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει αξιοπιστία και ακρίβεια μετρήσεων, αλλά το κόστος για την τοποθέτηση του ιστού στη θάλασσα είναι υψηλό και εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως το βάθος στο οποίο μπορεί να φτάσει. Στη δεύτερη περίπτωση το κόστος είναι μικρότερο, όμως η αξιοπιστία στις μετρήσεις πολύ χαμηλότερη.

«Εντοπίσαμε αυτό το κενό στην αγορά. Το κλειδί ήταν να βρεθεί μια λύση που θα δίνει την υψηλότερη δυνατή αξιοπιστία, όπως ο ιστός, αλλά με το κόστος και τη λογική του πλωτού μέσου. Αυτή είναι η καινοτομία μας και η πατέντα μας. Είναι ένας πλωτός ιστός μέσα στη θάλασσα με βάση τα πιο αυστηρά κριτήρια παγκοσμίως για τη μέτρηση του αέρα. Έτσι πετυχαίνουμε για τους επενδυτές χαμηλότερο κόστος κατά 60 – 70%, αλλά με την ίδια ποιότητα δεδομένων. Πρέπει να καταλάβετε ότι μια τέτοια επένδυση μπορεί να φτάσει έως και 2 δισ. ευρώ» αναφέρει ο Αντώνης. Το πρωτότυπο που έχουν κατασκευάσει δοκιμάστηκε στη Μακρόνησο σε βάθος 65 μέτρων.

Η πλατφόρμα έχει μπει στο τελικό της στάδιο αναβάθμισης και μετρήσεων, ενώ ήδη έχουν ξεκινήσει οι επαφές με μεγάλους πελάτες στο εξωτερικό. Παράλληλα η ομάδα της FloatMast έχει κατοχυρώσει την πατέντα για την Ε.Ε., την Κίνα, την Ινδία, τη Ν. Κορέα και φυσικά την Ελλάδα.

«Μέχρι στιγμής έχουμε επενδύσει 2,3 εκατ. ευρώ που συγκεντρώσαμε από ευρωπαϊκά κεφάλαια, δικά μας κεφάλαια και από τη συμμετοχή angel investors, ενώ τα επιπλέον 2 εκατ. ευρώ από Horizon θα χρησιμοποιηθούν για το upgrade της πλατφόρμας μας. Όσον αφορά στη τελευταία μεγάλη χρηματοδότηση που συγκεντρώσαμε, έπαιξαν ρόλο πολλοί παράγοντες όπως ότι η FloatMast είναι η πρώτη πλατφόρμα στην Ευρώπη για τις ΑΠΕ στη θάλασσα που εκμεταλλεύεται τη τεχνογνωσία ΤLP (Tension Leg Platform), που χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες για τις υπεράκτιες πλατφόρμες άντλησης πετρελαίου, για την κατασκευή εξειδικευμένων πλατφορμών μέτρησης αιολικού δυναμικού. Επίσης η πρόταση μας ήταν πολύ «δουλεμένη» με παραπομπές στις δοκιμές που είχαμε υλοποιήσει, ενώ υπάρχει και επιχειρηματικό μοντέλο και αγορά» συμπληρώνει.

Το νέο Eldorado στην ενέργεια

Τα υπεράκτια αιολικά πάρκα για την εκμετάλλευση του αέρα μέσα στη θάλασσα, μπορούν να χαρακτηριστούν το νέο «eldorado» στην ενέργεια. Και αυτό γιατί σε σχέση με τα αιολικά πάρκα στη στεριά, παρέχουν υψηλότερη απόδοση με λιγότερες αυξομειώσεις.

Ήδη στη Β. Ευρώπη, μεγάλες εταιρείες έχουν επενδύσει και τώρα δρέπουν καρπούς σε Αγγλία, Νορβηγία, Βέλγιο κ.α. Ενδεικτικά, οι επενδύσεις σε ανεμογεννήτριες μέσα στη θάλασσα διπλασιάστηκαν στο διάστημα 2013 – 2016, ξεπερνώντας τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (Wind Europe). Ο συνολικός αριθμός των ανεμογεννητριών που έχουν εγκατασταθεί σε ευρωπαϊκές θάλασσες και συνδεθεί με το ηλεκτρικό δίκτυο ξεπερνάει τις 3.200, ενώ η συνολική ισχύς των ευρωπαϊκών θαλάσσιων αιολικών πάρκων ξεπερνάει πλέον τα 11.027 MW.

Όπως τονίζει ο Αντώνης Πέππας, στην Ελλάδα ήδη μεγάλες εταιρείες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να επενδύσουν σε υπεράκτια αιολικά πάρκα, καθώς υπάρχει θεσμικό πλαίσιο και μπορούν να πάρουν τις σχετικές άδειες. «Αυτό που δεν υπάρχει είναι το «business» κομμάτι, δηλαδή πόσο θα είναι τελικά η τιμή της κιλοβατώρας ή πόση ενέργεια θα απορροφήσει το δίκτυο, κάτι που καθορίζει η ΡΑΕ» συμπληρώνει.

Μόνο για την Ε.Ε. υπολογίζεται ότι από τα υπεράκτια αιολικά πάρκα στα ευρωπαϊκά χωρικά ύδατα μπορεί να καλυφθεί το 25% των ενεργειακών αναγκών σε ανταγωνιστικές τιμές, ποσοστό που μπορεί να γίνει ακόμα μεγαλύτερο σε συνάρτηση με την τιμή πώλησης και τα δικαιώματα των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.

«Το συνολικό κόστος του κύκλου μιας τέτοιας επένδυσης έχει μειωθεί αισθητά και αυτό οφείλεται στην καινοτομία και στην εξέλιξη της τεχνολογίας στο συγκεκριμένο κομμάτι, που επιτρέπει τη μείωση του κόστους. Πιστεύω ότι η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει στα πλωτά αιολικά πάρκα. Έχουμε και τον αέρα και την απαραίτητη τεχνολογία. Δε μπορώ να φανταστώ καλύτερο μέρος για να πάρει κάποιος στην επένδυσή του έως και διψήφια απόδοση» προσθέτει ο Αντώνης.

Όπως εξηγεί, η αγορά για τη FloatMast δεν αφορά μόνο τη μέτρηση πριν την κατασκευή ενός τέτοιου πάρκου, αλλά και τη μέτρηση κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του. Με μια τέτοια πλατφόρμα, η εταιρεία μπορεί να εξασφαλίσει πολύ χρήσιμα δεδομένα για τον λεγόμενο «καθαρό» άνεμο, που επηρεάζουν τη διαχείριση του πάρκου, αλλά και τα σχέδια της για τη κατασκευή νέων αιολικών εγκαταστάσεων στη θάλασσα. Επίσης η ελληνική τεχνολογία βρίσκει εφαρμογή στις πλωτές ανεμογεννήτριες, ενώ μπορεί να μετρήσει και άλλα δεδομένα, που αφορούν π.χ το υποθαλάσσιο κομμάτι καθώς  η ομάδα της FloatMast προσαρμόζει σε αυτή αισθητήρες και ραντάρ μέτρησης χρησιμοποιώντας τη τεχνολογία LIDAR.

«Η αγορά μας είναι πλωτά ή σταθερά αιολικά πάρκα στη Θάλασσα. Κάθε πάρκο θέλει τουλάχιστον μια πλατφόρμα. Η δική μας λύση έχει και άλλο πλεονεκτήματα, καθώς δεν δίνει μέτρηση σε ένα σημείο (σημειακή μέτρηση), αλλά με χρήση εργαλείων που «κουμπώνουν» σε αυτή μπορεί να καλύψει μετρήσεις στον άνεμο για όλο το πάρκο».

Κλείνοντας τη συνέντευξη μας, ο Αντώνης δηλώνει περήφανα ότι στο project έχουν εμπλακεί περίπου 200 άτομα την τελευταία πενταετία, ενώ η κατασκευή της πλατφόρμας έγινε από εταιρείες στην Ελλάδα. Μάλιστα μπορεί να μεταφερθεί σε τμήματα και να συναρμολογηθεί εύκολα, ακόμα και σε λιμάνια με υποτυπώδεις υποδομές – συνεπώς προσφέρεται για εξαγωγές ανά τον κόσμο.

«Αφού τα καταφέραμε στο Λιμάνι του Λαυρίου, που οι υποδομές είναι υποτυπώδεις για υπεράκτιες υποδομές, μπορούμε να τα καταφέρουμε παντού. Οι αρχές μας βοήθησαν πολύ, όπως και το ΚΑΠΕ. Στόχος μας είναι να έχουμε αναπτύξει και άλλους τομείς, να έχουμε την παραγωγική μας βάση στην Ελλάδα, να μειώσουμε το brain drain» καταλήγει.