Έκτακτοι φόροι στις μεγάλες εταιρείες: Σανίδα σωτηρίας ή παγίδα για τις ευρωπαϊκές οικονομίες;
Σε μια περίοδο όπου οι ευρωπαϊκές οικονομίες παλεύουν με τα απόνερα της πανδημίας, τις αυξημένες ενεργειακές τιμές και τον πληθωρισμό, πολλές κυβερνήσεις αναζητούν άμεσες λύσεις για να καλύψουν τα δημοσιονομικά τους ελλείμματα. Κεντρικό μέσο σε αυτή την προσπάθεια είναι η επιβολή έκτακτων φόρων στις μεγάλες επιχειρήσεις και τους πλουσίους, με τη Γαλλία και την Ιταλία να πρωτοστατούν σε αυτό το μέτωπο.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, παρότι ανέκαθεν θεωρούταν φιλικός προς τον επιχειρηματικό κόσμο, ενέκρινε έναν προσωρινό φόρο στις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας, στοχεύοντας να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα από το 6,1% στο 5% του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Bloomberg.
Οι επιπλέον φόροι, σε συνδυασμό με περικοπές δαπανών, αναμένεται να αποφέρουν περίπου 60 δισεκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, η γαλλική κυβέρνηση εκτιμά ότι θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να φτάσει το όριο του 3%, όπως απαιτεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παράλληλα, η Ιταλία ακολουθεί ανάλογη πορεία, με τον υπουργό Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι να ανακοινώνει αυξήσεις φόρων στις επιχειρήσεις που επωφελήθηκαν από την πρόσφατη οικονομική αναστάτωση. Η Ιταλία στοχεύει να μειώσει το έλλειμμα στο 3% μέχρι το 2026, αντιμετωπίζοντας ωστόσο προκλήσεις παρόμοιες με αυτές της Γαλλίας. Παρότι η προσέγγιση της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι έχει καθησυχάσει τις αγορές, οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί, ειδικά μετά από παλαιότερες προτάσεις για φορολόγηση των τραπεζών, οι οποίες είχαν προκαλέσει μαζική φυγή κεφαλαίων.
Η στρατηγική αυτή έχει στόχο να αποτρέψει τα σενάρια λιτότητας, επιτρέποντας στις κυβερνήσεις να απευθυνθούν στους ψηφοφόρους τους με το μήνυμα ότι το βάρος της διόρθωσης των προϋπολογισμών δεν θα πέσει αποκλειστικά στους πολίτες. Ωστόσο, τα προσωρινά αυτά μέτρα μπορεί να επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις, προκαλώντας ανασφάλεια και αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον των επενδύσεών τους.
Οι επικριτές, όπως ο επικεφαλής της Διεθνούς Ένωσης Αεροπορικών Μεταφορών (IATA), Γουίλι Γουολς, χαρακτήρισαν αυτές τις κινήσεις «καταστροφικές», υποστηρίζοντας ότι η επιβολή υπερβολικών φόρων σε παραγωγικούς τομείς μπορεί να καταστήσει τις οικονομίες στάσιμες. Παράλληλα, οι αγορές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, ειδικά στη Γαλλία, όπου η κυβέρνηση δεν διαθέτει την αναγκαία πλειοψηφία για να περάσει τον προϋπολογισμό της, αυξάνοντας τις πιθανότητες πολιτικής αστάθειας.
Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι: οι έκτακτοι φόροι μπορεί να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην κατανάλωση και τη ζήτηση προκαλούν ανησυχία. Σε μια ήπειρο όπου η οικονομία της Γερμανίας ήδη παραπαίει, οι πολιτικές αυτές θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την ήδη χαμηλή εμπιστοσύνη στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
