Fortune: Πώς να μείνουμε ψύχραιμοι λίγο πριν την ελληνική χρεοκοπία
Τίποτα από όλα όσα βγήκαν από τις συναντήσεις της ελληνικής αντιπροσωπείας με το ΔΝΤ την περασμένη εβδομάδα δεν δείχνουν ότι η χρεοκοπία θα αποφευχθεί.
Του Τζόφρι Σμιθ
Η Ελλάδα πλησιάζει κι άλλο το φάσμα της χρεοκοπίας. Όμως μην πανικοβάλλεστε: έχει ξαναγίνει σε έξι διαφορετικές περιπτώσεις από τότε που η χώρα ανεξαρτητοποιήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1832. Αλλά πρέπει να το παραδεχτούμε. Αυτή η φορά θα είναι διαφορετική.
Η Ελλάδα είναι αγκιστρωμένη στη μεγαλύτερη εμπορική ομάδα κρατών του κόσμου μέσω της συμμετοχής της στην Ευρωζώνη και την ΕΕ, και μια πιθανή χρεοκοπία θα απελευθέρωνε ισχυρές καταστροφικές δυνάμεις για αυτό το γερασμένο, στάσιμο μπλοκ, απορυθμίζοντας την παγκόσμια οικονομία. Παρόλα αυτά, υπάρχει ακόμη πολύς πολιτικός χρόνος για να βρεθεί κάποια λύση σε αυτήν την κρίση, ή τουλάχιστον για να μετριαστεί.
Παρά τη σκληρή ρητορική που επικρατεί, οι πολιτικές που αφορούν τη χρεοκοπία είναι ακόμη ρευστές: για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα, οι χρηματοπιστωτικές αγορές εκτός Ευρώπης άρχισαν να ξεσηκώνονται· κι αυτό ίσως αυξήσει τη θέληση της Ευρωζώνης για κάποιου είδους συμβιβασμό.
Την ίδια στιγμή, στην Αθήνα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μπορεί ανά πάσα στιγμή να διαλύσει την κυβέρνηση και να προκηρύξει εκλογές, ή να ζητήσει δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη (το οποίο ίσως είναι το ίδιο πράγμα). Μικρή είναι η πιθανότητα να σχηματιστεί νέα κυβερνητική συνεργασία με κάποιο άλλο κόμμα (όπως Το Ποτάμι) που θα άνοιγε το δρόμο για έναν συμβιβασμό.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο: η προσπάθεια να διατηρηθεί από σήμερα έως και τον Ιούλιο σταθερή η πορεία της χώρας σε αυτό το συνεχιζόμενο δράμα, οδηγεί τους περισσότερους στην τρέλα. Κι αυτή είναι μια συνοπτική παρουσίαση των ημερομηνιών-κλειδί για το μέλλον της Ελλάδας:
24 Απριλίου: Το Eurogroup συνεδριάζει στη Ρίγα της Λετονίας. Αυτή θα ήταν μια συνεδρίαση η οποία υπό άλλες συνθήκες θα άλλαζε τη μοίρα της Ελλάδας στην Ευρωζώνη, και οι δύο πλευρές θα προχωρούσαν σε μια συμφωνία που θα ξεκλείδωνε ένα μέρος της ρευστότητας που τόσο χρειάζεται η Αθήνα. Όμως οι μέχρι στιγμής διαπραγματεύσεις δεν οδηγούν πουθενά και η κυβέρνηση έχει ήδη αποφασίσει την αύξηση κάποιων συντάξεων και την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας: ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ζητούν οι δανειστές.
29 Απριλίου: Τα στοιχεία της ΕΚΤ θα δείξουν πόσα χρήματα έφυγαν από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα τον Μάρτιο. Εάν ο αριθμός είναι μεγάλος, τότε αυτό θα προκαλέσει νέα ανησυχία στις αγορές. Πάνω από 15% των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες έφυγε την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου. Ένας ακόμη μεγάλος αριθμός σαν αυτόν, θα δοκιμάσει τις αντοχές της ΕΚΤ στο να συνεχίσει να καλύπτει αυτό το κενό, ειδικά μετά τις ανοιχτές αναφορές του Γιάνη Βαρουφάκη περί χρεοκοπίας ακόμη και στο επερχόμενο Eurogroup της Ρίγας.
1 Μαΐου: Η μέρα είναι αργία και στην Ελλάδα αλλά και σχεδόν στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Εάν η ΕΚΤ αποφασίσει να τραβήξει την πρίζα από τις ελληνικές τράπεζες, είτε διακόπτοντας την παροχή ρευστότητας είτε αποφασίζοντας ως κεντρικός ρυθμιστής τους να σταματήσει τη λειτουργία τους, τότε αυτό το τριήμερο φαντάζει ως η ιδανική περίπτωση να γίνει κάτι τέτοιο, δίνοντας στους τραπεζίτες τη μια μέρα παραπάνω που χρειάζονται για να πράξουν τα δέοντα πριν το άνοιγμα της Δευτέρας. Παρόλα αυτά, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό είναι ένα ακραίο σενάριο, κι αν στη συνεδρίαση της Ρίγας υπάρξει ακόμη και η παραμικρή χαραμάδα ελπίδας, τότε κανείς δεν πρόκειται να πατήσει τόσο εύκολα τη σκανδάλη.
6 Μαΐου: Το Συμβούλιο της ΕΚΤ έχει μια από τις προγραμματισμένες συναντήσεις του για να συζητήσει θέματα που αφορούν τη νομισματική πολιτική. Προφανώς και σε αυτό υπόκειται και μια συζήτηση περί Grexit, όμως δεν προδικάζεται καμία απόφαση μέχρι τότε.
8 Μαΐου: Λήγουν έντοκα γραμμάτια ύψους 1,4 δισ. ευρώ. Η τακτική εξαγορά έντοκων γραμματίων είναι η λιγότερη προβληματική μέθοδος αναχρηματοδότησης της κυβέρνησης, καθώς μπορεί πάντοτε να βασιστεί στις εγχώριες τράπεζες και τους επενδυτές για να ανανεώσει ή να προχωρήσει σε roll over των τίτλων. Οποιοδήποτε πρόβλημα σε αυτή τη διαδικασία ανανέωσης χρέους, θα έφερνε ακόμη περισσότερη αγωνία.
11 Μαΐου: Με τους Σόιμπλε και Μοσκοβισί να επιμένουν ότι μια συμφωνία στη Ρίγα είναι αδύνατη, τώρα λαμβάνει χώρα μια νέα συνάντηση του Eurogroup η οποία οφείλει να είναι και η τελική. (Αν τα πράγματα δεν πάνε καλά στη Ρίγα μπορεί πάντοτε να πραγματοποιηθεί έκτακτο Eurogroup μεταξύ των δύο αυτών ημερομηνιών, όμως η συνάντηση της 11ης Μαΐου είναι η τελευταία).
12 Μαΐου: Πληρωμή 775 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ: Εάν δεν υπάρξει καμία συμφωνία ακόμη και στο Eurogroup της προηγούμενης ημέρας, η Ελλάδα δεν έχει καμία άλλη επιλογή παρά να πληρώσει είτε το Ταμείο, είτε μισθούς και συντάξεις. Μην ξεχνάμε ότι η χρεοκοπία έγκειται περισσότερο στην επιλογή να μην πληρωθεί κάτι παρά στην αντικειμενική ικανότητα να γίνει αυτό. Αν η Αθήνα αποφασίσει να παίξει παιχνίδια θάρρους σε αυτό το επίπεδο, τότε μπορεί να τζογάρει με τη χρεοκοπία των χρεών της στο ΔΝΤ ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στην Ευρωζώνη – κι όχι τόσο στον εαυτό της. Κάτι τέτοιο εμπεριέχει και το ρίσκο να αντιδράσει η ΕΚΤ και να σταματήσει να τροφοδοτεί με ρευστό της ελληνικές τράπεζες, απατώντας σε μια πιθανή μαζική φυγή καταθέσεων.
15 Μαΐου: 1,4 δισ. ευρώ σε έντοκα γραμμάτια.
20 Μαΐου: Συνεδρίαση της ΕΚΤ.
25 Μαΐου: Αργία της Πεντηκοστής στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης: Αυτό είναι μια ακόμη ευκαιρία ενός τριημέρου στο οποίο θα μπορούσε να ισχύσει το σενάριο της Πρωτομαγιάς. Η αργία αυτή στην Ορθόδοξη Ελλάδα είναι την 1η Ιουνίου (Αγίου Πνεύματος), οπότε αν γίνει κάτι ακραίο τότε, αυτό δεν θα παρασύρει στο χάος μόνο την Ελλάδα αλλά κι όλη την περιοχή.
1 Ιουνίου: Αργία στην Ελλάδα και πιθανή ημέρα επιλογής ελέγχου κίνησης κεφαλαίων.
3 Ιουνίου: Συνεδρίαση συμβουλίου της ΕΚΤ.
10/16/19 Ιουνίου: Τρεις δόσεις στο ΔΝΤ, ύψους 310 εκατ., 581 εκατ. και 348 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (σύνολο 1,24 δισ. ευρώ). Αν αυτό το χρέος (σε συνδυασμό με τα 3,6 δισ. δολάρια σε έντοκα γραμμάτια) εξυπηρετηθεί, τότε θα φανεί ότι ο Αλέξης Τσίπρας παρατείνει την αγωνία όλων…
25-26 Ιουνίου: Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ. Η ιστορία έχει δείξει πως μόνο οι επικεφαλής των κυβερνήσεων έχουν τη δύναμη να πάρουν ιστορικές αποφάσεις όπως την απομείωση χρέους ή τον εξαναγκασμό μιας χώρας να αφήσει το ευρώ. Ακόμη και η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτα τόσο ακραίο χωρίς να έχει την πολιτική υποστήριξη των πράξεων της σε ανώτατο επίπεδο. Αυτές είναι οι ημερομηνίες που μπορεί τελικά να γίνει κάτι τέτοιο.
10 Ιουλίου: 2 δισ. ευρώ σε έντοκα γραμμάτια.
13 Ιουλίου: Δόση ύψους 465 εκατ. ευρώ στο ΔΝΤ.
20 Ιουλίου: Η Ημέρα των Ημερών. Ίσως η Ευρωζώνη έχει ήδη λάβει κάποια απόφαση στις 26 Ιουνίου. Όμως σε αυτήν την περίπτωση η Ελλάδα πρέπει να αποπληρώσει ομόλογο ύψους 3,46 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ. Κι αυτό το χρέος δεν μπορεί να κάνει τίποτε άλλο παρά να το αποπληρώσει. Εάν δεν τα καταφέρει, τότε η κεντρική τράπεζα της Ελλάδος δεν θα έχει πλέον τη δικαιοδοσία να χρηματοδοτήσει τις εμπορικές τράπεζες της χώρας. Για την ελληνική κυβέρνηση, η παρακράτηση ενός σεβαστού ποσού από τις καταθέσεις των πολιτών θα προκαλούσε αντιδράσεις εκτός ελέγχου. Κι αν ακόμη γίνει ένα θαύμα κι οι δύο πλευρές προσπαθήσουν να δώσουν άλλη μία ευκαιρία, υπάρχει και η…
…20η Αυγούστου: Μία ακόμη πληρωμή ύψους 3,2 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ.
