Fortune Ρεπορτάζ: Στο χειρότερο momentum βρίσκουν τις εταιρείες εστίασης τα νέα μέτρα
Τη σφοδρή αντίδραση επιχειρηματικών φορέων και σωματείων της Εστίασης έχουν προκαλέσει τα νέα έκτακτα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, με τους επιχειρηματίες να μιλούν για στοχοποίηση του κλάδου, την ώρα που όπως αναφέρουν «έχει επενδύσει σε υγειονομικά πρωτόκολλα τηρώντας και με το παραπάνω τους κανόνες».
Η παραβατικότητα, όπως επισημαίνουν εκπρόσωποι του κλάδου στο Fortune Greece, είναι μόλις 1%, ενώ στην πλειοψηφία τους οι επιχειρήσεις της συγκεκριμένης αγοράς είναι μικρομεσαίες έχοντας υποστεί ισχυρό πλήγμα από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Μία στις τρεις βρίσκεται στο φάσμα της χρεοκοπίας, σύμφωνα με συντηρητικές εκτιμήσεις και το lockdown σε Αττική και Βόρεια Ελλάδα – που είναι μέσα στις 27 περιφερειακές ενότητες όπου κλείνουν από αύριο τα καταστήματα εστίασης – απειλεί το εισόδημα χιλιάδων εργαζόμενων στον κλάδο εάν δεν ληφθούν γενναία μέτρα στήριξης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στο σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου υπηρεσιών εστίασης, ο κύκλος εργασιών στο πρώτο εξάμηνο υποχώρησε σωρευτικά 70%, 10,3% στο α’ τρίμηνο και 59% στο δεύτερο, ενώ για τις επιχειρήσεις με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών στοιχείων, για τις οποίες υπάρχουν στοιχεία σε μηνιαία βάση, οι απώλειες τον Απρίλιο ξεπέρασαν το 70%, τον Μάιο ανήλθαν σε 57,2%, τον Ιούνιο σε 42,2%, τον Ιούλιο 40,2% και τον Αύγουστο σε 33,6%.
Η απόφαση για αναστολή λειτουργίας των καταστημάτων εστίασης και ψυχαγωγίας, πλην υπηρεσιών delivery και take away, ως αποτέλεσμα της αναβάθμισης της κλίμακας κινδύνου μιας σειράς περιφερειακών ενοτήτων, σχολιάζεται ως χαριστική βολή από τις επιχειρήσεις που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν τους τελευταίους έξι μήνες, δηλαδή μετά το lockdown του περασμένου Απριλίου. Σε μια συγκυρία που μετρούσαν δυνάμεις και διεκδικούσαν στήριξη για να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις των επόμενων έξι μηνών η παραπάνω εξέλιξη αποτελεί μια δυσμενή ανατροπή των προσδοκιών τους.
Ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.) και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (Π.Ο.Ε.Σ.Ε.), διαμηνύει ότι ο κλάδος έχει στοχοποιηθεί και «το lockdown έχει καταστεί συνώνυμο της Εστίασης».
Πρόκειται για μια αγορά που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εργοδότης της χώρας μετά το δημόσιο, με σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ και διασύνδεση με μια σειρά από κλάδους, εμπορικούς και παραγωγικούς, σύμφωνα με δηλώσεις του Κωνσταντίνου Μίχαλου, προέδρου της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών.
Επομένως τα μέτρα θα έχουν αντίκτυπο σε όλη την αλυσίδα αξίας της Εστίασης. Οι παράγοντες της αγοράς, καθώς και στελέχη κομμάτων της αντιπολίτευσης επισημάνουν επίσης ότι δεν αντιμετωπίζονται με την ίδια αυστηρότητα άλλοι κλάδοι της οικονομίας, καθώς τα όρια πληρότητας σε πλοία και αεροπλάνα αυξάνονται, οι επιβάτες συνωστίζονται στα μέσα μαζικής μεταφοράς και οι καταναλωτές συρρέουν σε πλατείες και εμπορικούς χώρους.
Ας σημειωθεί επίσης ότι εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που τίθενται σε ισχύ τοπικά από τον Αύγουστο ο κλάδος έχει δοκιμαστεί έντονα, με αποτέλεσμα όσες επιχειρήσεις άντεξαν μετά το γενικό lockdown του περασμένου Απριλίου να δοκιμάζουν τις αντοχές τους.
Πολλές μικρές επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να ενταχθούν σε προγράμματα και να πάρουν κεφάλαια κίνησης βρίσκονται σε πιο δυσμενή θέση. Ως αποτέλεσμα ενισχύεται η αβεβαιότητα για 330 χιλ. εργαζόμενους με πάνω από 100 χιλ. εξαρτώμενα μέλη. Οι επιχειρηματίες, κυρίως ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων, στην πλειοψηφία τους θεωρούν ότι τα μέτρα δεν ήταν επαρκή μέχρι σήμερα. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το σωματείο BORECA, που αριθμεί 350 επιχειρήσεις με 24.000 εργαζομένους, «…είναι ηλίου φαεινότερο ότι την αδυναμία πρόληψης εκ μέρους της Πολιτείας και ελέγχου ανοικτών χώρων (πεζόδρομοι, πλατείες, πάρκα), την πληρώνουν και πάλι οι “συνήθεις ύποπτοι” καταστηματάρχες της εστίασης, οι εργαζόμενοι στον κλάδο και φυσικά οι πελάτες τους…».
Τα μέτρα
Το σωματείο θεωρεί ανεπαρκή τα μέτρα του β’ κύματος της πανδημίας δηλαδή: τους δύο νέους γύρους επιστρεπτέας προκαταβολής, την επέκταση του επιδόματος 534 ευρώ για τους εργαζομένους σε αναστολή εργασίας και την υποχρεωτική μείωση ενοικίου για επιχειρήσεις σε περιοχές αυξημένου κινδύνου. Θεωρεί επίσης ότι ακολουθούν λογική δύο “μέτρων και δύο σταθμών”. Όπως υποστηρίζουν, «από τη μια πλευρά επιβάλλεται καθολικό lockdown στην εστίαση στην “επικίνδυνη ζώνη”, στο όνομα μιας δήθεν προστασίας της υγείας του πολίτη και της ευθυγράμμισης με τις ευρωπαϊκές τακτικές και από άλλη αφήνονται πλήρως εκτεθειμένοι και με λειψά μέτρα ελληνικής “πατέντας”, εργαζόμενοι και επιχειρήσεις».
Υπό τις παρούσες συνθήκες, για την επιβίωση του κλάδου, η ΓΣΒΕΕ έχει ζητήσει μεταξύ άλλων χρηματοδότηση μέσω προγράμματος μη επιστρεπτέας προκαταβολής, “κούρεμα” οφειλών και δυνατότητα αποπληρωμής χρεών σε πολλές δόσεις, υποχρεωτική μείωση των ενοικίων 40% με παράλληλη στήριξη των ιδιοκτητών αλλά και πλήρη κάλυψη του μη μισθολογικού κόστους. Από την πλευρά τους οι οργανωμένες αλυσίδες εστίασης (Ελληνική Ένωση Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης – ΕΠΟΕΣ) ζητούν να θεσπισθεί υποχρεωτική μείωση των ενοικίων κατά 40% για τους επόμενους έξι μήνες, μείωση ΦΠΑ στο 6% για τους επόμενους 12 μήνες, καθώς και να θεσπιστεί πλήρης αναστολή καταβολής των μισθωμάτων στις περιοχές που μπαίνουν σε lockdown.
