Fortune: Το Σχέδιο Β του Βαρουφάκη ήταν χειρότερο από έγκλημα – ήταν μια ημιτελής ανοησία

του Τζέφρι Σμιθ

Το στοίχημα του Τσίπρα για το μέλλον της χώρας υποστηρίχτηκε μόνο από ένα καχεκτικό, ημιτελές σχέδιο για ένα νέο νόμισμα.

Είναι ένα μέτρο του πόσο πολύ στη σφαίρα του παραλόγου έχει περάσει η ελληνική κρίση ότι το συγκαλυμμένο σχέδιο του Γιάνη Βαρουφάκη για έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη βρέθηκε σε τόσα πολλά πρωτοσέλιδα στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου.

Φαίνεται σα να μην έχει περάσει πολύς χρόνος από τότε που πολλοί επικριτές του πρώην υπουργού Οικονομικών και του πολιτικού προϊσταμένου του, του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, διαμαρτύρονταν ότι δεν είχαν προετοιμαστεί για ένα σενάριο “Grexit”. Αλλά τώρα έχει ξεσπάσει νέα πολιτική διαμάχη επειδή είχαν.

Αλλά το πραγματικό σκάνδαλο δεν είναι ότι η κυβέρνηση είχε μυστικά σχέδια για να βγει από την ευρωζώνη, αλλά ότι ενώ συνειδητοποίησε ότι ήταν ανεφάρμοστα, συνέχισε να παίζει το παιχνίδι του δειλού με τους πιστωτές της για ακόμα δύο μήνες, σαν να ήταν πεπεισμένη για το αλάθητο των σχεδίων της, ενώ η οικονομία της χώρας έβαινε προς την καταστροφή.

Αφήνοντας κατά μέρος τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πολιτικής σκηνής, το σχέδιο, όπως το παρουσίασε ο Βαρουφάκης σε πάνω από 80 διαχειριστές επενδυτικών κεφαλαίων και άλλους επενδυτές σε τηλεδιάσκεψη την περασμένη εβδομάδα, ήταν περίπου ως εξής:

Ο αυτοαποκαλούμενος «αλλοπρόσαλλος Μαρξιστής» συγκρότησε μια ομάδα πέντε ανθρώπων με αντικείμενο την προετοιμασία ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση που η Ελλάδα εκδιωχθεί από τη νομισματική ένωση, κάτι που παραλίγο να συμβεί νωρίτερα αυτό το μήνα.

Ήταν, βέβαια, μια απίστευτα λεπτή αποστολή: Εάν διέρρεε ότι η Ελλάδα είχε προβεί σε προετοιμασίες για την εκ νέου εισαγωγή της δραχμής, η ήδη ολέθρια κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα θα γινόταν πολύ χειρότερη πολύ πιο γρήγορα. Θα αποδυνάμωνε θανάσιμα τη διαπραγματευτική θέση έναντι των πιστωτών μιας κυβέρνησης που προσπαθούσε απεγνωσμένα να υπερασπιστεί τη συμμετοχή της στην Ευρωζώνη. Και αυτό θα ενθάρρυνε εκείνους τους συμμετέχοντες, όπως τον Βόλφκανγκ Σόιμπλε, τον Γερμανό υπουργό οικονομικών, που πίεζαν σκληρότερα για “Grexit”, χρησιμοποιώντας το ως απόδειξη ότι η Αθήνα επίσης θεωρούσε ότι ήταν η καλύτερη επιλογή.

Πέρα από τις πολιτικές σκοπιμότητες, υπήρχαν και τεχνικές δυσκολίες. Σύμφωνα με τον Βαρουφάκη, το σχέδιο ήταν να δημιουργήσει ένα αντίγραφο του συστήματος πληρωμών στο TAXIS.

Το πρόβλημα; Το ηλεκτρονικό σύστημα TAXIS «ελεγχόταν από την “Τρόικα”», η οποία δεν έπρεπε να γνωρίζει τίποτα ώστε να μην κατηγορηθεί ο Τσίπρας για διαπραγματεύσεις με κακή πίστη.

Η λύση, είπε ο Βαρουφάκης, ήταν να αναθέσει σε έναν «παιδικό φίλο», καθηγητή πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, να παραβιάσει το σύστημα του υπουργείου, προκειμένου να δημιουργηθεί το αντίγραφο.

Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί το κοινοβούλιο στην Ελλάδα είναι αναστατωμένο με τη σκέψη ότι ο υπουργός Oικονομικών και μερικοί φίλοι του παραβίαζαν το φορολογικό λογισμικό της χώρας – η πρόσβαση στο οποίο υποτίθεται ότι διέπεται από κάθε είδους συνταγματικές εγγυήσεις – ειδικά όταν αυτό προκαλεί υποψίες ότι ο Τσίπρας παραπλανούσε το κοινοβούλιο και τη χώρα, λέγοντας ότι ο ίδιος εξακολουθεί να δεσμεύεται να διατηρήσει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη.

Το περιστατικό φαίνεται ακόμα χειρότερο από τα αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης που το διαχωρίζουν από ένα ξεχωριστό σχέδιο των ακροαριστερών του ΣΥΡΙΖΑ για έφοδο στην κεντρική τράπεζα και διάθεση των αποθεματικών της στην οικονομία στην περίπτωση ενός Grexit. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Τέξας Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ, ένας από την πενταμελή «Ομάδα Εργασίας» του Βαρουφάκη, ανέφερε σε δήλωσή του τη Δευτέρα ότι «εκτός από μια ασαφή τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του βουλευτή Κώστα Λαπαβίτσα και εμού, δεν είχαμε συντονισμό με την Αριστερή Πλατφόρμα και οι ιδέες της Ομάδας Εργασίας μας είχαν ελάχιστα κοινά με τις δικές τους».

Για να είμαστε δίκαιοι, ο Βαρουφάκης έκανε ό,τι μπορούσε για να δώσει στον Τσίπρα μια εύλογη οδό διάψευσης: είπε στην τηλεδιάσκεψη ότι ο Τσίπρας του ζήτησε να εξετάσει τα επιχειρησιακά θέματα της εξόδου από το ευρώ πριν γίνει πρωθυπουργός τον Ιανουάριο και ποτέ δεν είχε δώσει έγκριση για εφαρμογή των σχεδίων στη συνέχεια. Και πρέπει να πούμε ότι, αν ο Σόιμπλε επέβαλε την άποψή του νωρίτερα αυτό το μήνα, η νομιμότητα του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης της κυβέρνησης δεν θα ενδιέφερε κανέναν σήμερα.

Αλλά η καθυστερημένη ειλικρίνεια του Βαρουφάκη ελάχιστα βοηθά στο να εμπνεύσει εμπιστοσύνη για τις ηγετικές ικανότητες του Τσίπρα (ή τις δικές του). Ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία με εξαγγελίες που ήταν ανοιχτά ασυμβίβαστες με τη βοήθεια από την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Καθώς το μέγεθος της εσφαλμένης τούτης εκτίμησης κατέστη σαφές, ο Τσίπρας είχε τις εξής εναλλακτικές λύσεις:

α) να υποχωρήσει και να αποδεχθεί τους όρους διάσωσης,

β) να καταρτίσει ένα λεπτομερές σχέδιο για “Grexit” που σίγουρα θα διέρρεε, ή

γ) να καταρτίσει ένα ανεπαρκές, νομικά επισφαλές σχέδιο δίχως επαρκείς πόρους, που θα παρέμενε εμπιστευτικό.

Επέλεξε το (γ). Όταν ήρθε η κρίσιμη στιγμή, η έλλειψη ενός βιώσιμου εναλλακτικού σχεδίου για την επαναφορά της δραχμής στη συνέχεια τον ανάγκασε να υποστεί μια ταπεινωτική παράδοση με όρους πολύ πιο σκληρούς από εκείνους που είχε απορρίψει νωρίτερα. Για να έχει ελπίδα η Ελλάδα, θα πρέπει όποιοι έχουν απομείνει από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να είναι ικανοί να μάθουν γρήγορα από τα λάθη τους.

Πηγή: fortune.com