Φρονιμίτες: Γιατί τους έχουμε αν δεν τους χρειαζόμαστε πια;
Τα δόντια είναι βασικό κομμάτι της διαδικασίας της πέψης, αλλά τέσσερις γομφίοι προκαλούν περισσότερα προβλήματα απ’ όσα αξίζουν. Μιλάμε για τους φρονιμίτες. Είναι ο εφιάλτης για πολλούς ανθρώπους, προκαλώντας πρήξιμο, κακοσμία και πόνο στη γνάθο όταν είναι έγκλειστοι. Στην πραγματικότητα, η Cleveland Clinic αναφέρει ότι το 90% των ανθρώπων έχει τουλάχιστον έναν έγκλειστο φρονιμίτη. Οι ασθενείς καταφεύγουν συχνά σε χειρουργική αφαίρεση — αλλά ποιος είναι ο λόγος που τους έχουμε εξαρχής;
Όλα ξεκινούν από τη διατροφή των πρώτων ανθρώπων. Σύμφωνα με το Verywell Health, οι πρόγονοί μας έτρωγαν ωμούς ξηρούς καρπούς, φύλλα, κρέας, ρίζες και μούρα — τροφές σκληρές, που απαιτούσαν δυνατά δόντια και μεγάλη γνάθο. Έτσι, οι τρεις σειρές γομφίων, συμπεριλαμβανομένων των φρονιμιτών (γνωστοί και ως «τρίτοι γομφίοι»), ήταν απαραίτητοι για την επιβίωση. Τότε, οι φρονιμίτες αναπτύσσονταν χωρίς πρόβλημα, χάρη στις μεγαλύτερες κάτω γνάθους των προγόνων μας.
Ωστόσο, τα κρανία και οι οδοντοστοιχίες των πρώτων ανθρώπων άλλαξαν όταν ο εγκέφαλος άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία. Το πίσω μέρος του κρανίου μεγάλωσε, ενώ οι σειρές των δοντιών έγιναν μικρότερες. Ως αποτέλεσμα, η γνάθος μίκρυνε και δεν μπορούσε πια να φιλοξενήσει τους φρονιμίτες. Επειδή τα γονίδια για την ανάπτυξη των δοντιών και του εγκεφάλου λειτουργούν ανεξάρτητα, η εξέλιξη δεν έχει ακόμη “διορθώσει” αυτό το ζήτημα, όπως αναφέρει το Live Science.
Παράλληλα, οι άνθρωποι βρήκαν τρόπους να κάνουν το φαγητό πιο εύκολο στην κατανάλωση, μαγειρεύοντάς το και κόβοντάς το, καθιστώντας τους φρονιμίτες περιττούς. Πολλοί ειδικοί πλέον θεωρούν αυτά τα δόντια εξελικτικά κατάλοιπα, δηλαδή ένα γενετικό χαρακτηριστικό χωρίς ουσιαστική λειτουργία.
Η εξέλιξη μπορεί κάποτε να εξαλείψει εντελώς τους φρονιμίτες, αλλά κανείς δεν ξέρει πότε θα συμβεί αυτό. Το 2018, ο αναπληρωτής καθηγητής Dr. William McCormick δήλωσε στο Mental Floss ότι μπορεί να χρειαστούν αιώνες μέχρι να πάψουν οι άνθρωποι να ανησυχούν για την ανάπτυξή τους.
