Future of Retail: Τα στοχευμένα μέτρα, ο Απρίλιος που δεν πρέπει να χαθεί και ο ρόλος των τραπεζών

Η βιωσιμότητα της αγοράς του λιανεμπορίου θα εξαρτηθεί μεσομακροπρόθεσμα από την αξιοποίηση των νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, ενώ βραχυπρόθεσμα το ασφαλές άνοιγμα των καταστημάτων σε συνδυασμό με στοχευμένα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων προκρίνεται ως η ενδεδειγμένη λύση, καθώς η αγορά δεν έχει περιθώρια να μείνει κλειστή άλλο ένα “Πάσχα”.

Τα παραπάνω αποτελούν βασικά συμπεράσματα του 2ου Webinar της ΕΣΕΕ σε συνεργασία με το FortuneGreece, που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 24/02 με θέμα τις ευκαιρίες και τις στρατηγικές στη “νέα κανονικότητα”, που έδωσε τον τόνο των αλλαγών που δρομολογούνται και των ευκαιριών που αναδύονται – πέρα από τις προκλήσεις της πανδημίας – για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου.

Ειδικότερα, σε συνέχεια των απωλειών του 2020 και με δεδομένο ότι χάθηκαν δύο κρίσιμες περίοδοι για τις επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, η εορταστική περίοδος και οι εκπτώσεις, έχει αρχίσει αντίστροφη μέτρηση για τη βιωσιμότητα του κλάδου. Όπως ανέφερε ο Γιώργος Καρανίκας, Πρόεδρος ΕΣΕΕ, σε συζήτηση πάνελ για τα χρηματοδοτικά εργαλεία, που συντόνισε ο Τάσος Ζάχος, Editor in Chief Fortune Greece, «κανένα μέτρο στήριξης δεν μπορεί να υποκαταστήσει την πλήρη λειτουργία ενός καταστήματος». Αναφέρθηκε στις ανισότητες που δημιούργησε η πανδημία πριμοδοτώντας κάποιους κλάδους, όπως τα supermarket και φέροντας ισχυρές πιέσεις σε κάποιους άλλους όπως το κόσμημα και η ένδυση/υπόδηση. Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Καρανίκας τόνισε ότι απαιτούνται στοχευμένα μέτρα.

«Τα μέτρα ήταν πολύ βοηθητικά, αλλά χρειάζεται εξειδίκευσή τους. Δηλαδή να παρθούν μέτρα κλαδικά, σε συγκεκριμένους τομείς που θα αφορούν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία περισσότερο από άλλες. Το ζήτημα δεν είνναι το σήμερα, αλλά το αύριο. Δηλαδή η επανεκκίνηση είναι δύσκολη, καθώς τα χρέη τρέχουν και οι επιχειρηματίες πρέπει σιγά-σιγά να επιστρέψουν τα χρήματα που έλαβαν, ενώ λήγουν και οι αναστολές. Πρέπει οι επιχειρήσεις να βοηθηθούν, ώστε να κάνουν το επόμενο βήμα» επισήμανε ο κ. Καρανίκας.

Απαντώντας σε ερώτημα σχετικά με τα μέτρα που είναι σε ισχύ και άλλα που κυοφορούνται, ο κ. Καρανίκας εξέφρασε την ελπίδα το πρόγραμμα εγγυημένης χρηματοδότησης πολύ μικρών επιχειρήσεων ως 50.000 να πιάσει τόπο. «Η προκαταβολή φόρου δοκιμάστηκε το 2020. Είναι ένα ξεπερασμένο μέτρο. Το τέλος επιτηδεύματος είναι μια ελληνική πατέντα. Καλούμαστε με κλειστό κατάστημα να το πληρώσουμε; Για την επόμενη μέρα, χρειάζονται γενναίες αποφάσεις», σημείωσε μεταξύ άλλων.

Σύμφωνα με τον κ. Καρανίκα «η πολιτεία πρέπει να διαλέξει τι είδους λιανεμπόρους θέλει. Αν είναι μόνο δέκα λιανέμποροι, ας μας το πει. Για εμάς το μέλλον είναι η διατήρηση του μικρού και μεσαίου εμπορίου. Αυτό είναι το μέλλον».

«Πρέπει να συνδυάσουμε την επιβίωση με την ανάπτυξη» πρόσθεσε, αναφερόμενος και στα εργαλεία που μπορούν να προσφέρουν πολιτεία, τράπεζες αλλά και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ).

H Αθηνά Χατζηπέτρου, CEO της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, αναφερόμενη σ’ αυτά τα εργαλεία είπε πως από τον Μάρτιο μέχρι το Δεκέμβριο η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα κατάφερε να μοχλεύσει 2,78 δισ. ευρώ από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, που κατευθύνθηκαν στα δύο χρηματοδοτικά προϊόντα της – ΤΕΠΙΧ ΙΙ και Ταμείο Εγγυοδοσίας COVID-19 -, δημιουργώντας μέσω του τραπεζικού συστήματος συνολική ρευστότητα ύψους 8,6 δισ. ευρώ. «H πανδημία μας άφησε την ευθύνη για συμβολή στην αιμοδοσία της επιχειρηματικότητας», πρόσθεσε σημειώνοντας ότι στο διάστημα της πανδημίας εγκρίθηκαν 31.000 δάνεια, ύψους 6,6 δισ. ευρώ.

«Ήταν μεγάλο το scale up που έπρεπε να γίνει» τόνισε η κ. Χατζηπέτρου, που σχολίασε επίσης πως το 39% των χρηματοδοτήσεων της ΕΑΤ έχουν πάει στο εμπόριο. Ανέφερε ενδεικτικά ότι μέσω του ταμείου επιχειρηματικότητας, από τη ρήτρα διατήρησης εργαζομένων, στις 15.333 επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν ως τις 31/12 πάνω από 13.700 επιχειρήσεις αύξησαν ή και διατήρησαν τις θέσεις εργασίας τους ενώ όσες επιχειρήσεις πήραν επιδότηση επιτοκίου, δημιούργησαν πάνω από 9.000 θέσεις εργασίας.

Ο ρόλος των τραπεζών

Την άποψη του κ. Καρανίκα για στοχευμένα μέτρα συμμερίστηκε ο Δημήτρης Οικονόμου, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Γενικής Διεύθυνσης Small Business Segment, Eurobank. Μιλώντας για την άμεση ανταπόκριση πολιτείας και τραπεζών στις ανάγκες των επιχειρήσεων, παρουσίασε ορισμένα στοχευμένα μέτρα και προγράμματα της Eurobank. Ενδεικτικά αναφέρθηκε στα προγράμματα για τα ξενοδοχεία, στη συμμετοχή σχεδόν 30.000 πελατών στις διευκολύνσεις, στα moratoria, στις εγκρίσεις χρηματοδοτήσεων ύψους 1,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν εκταμιευτεί 800 εκατ. ευρώ. Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Οικονόμου, 3.500 επιχειρήσεις δεν είχαν δανειστεί ξανά από την τράπεζα. Ο ίδιος έδωσε έμφαση στα εργαλεία για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μιλώντας μεταξύ άλλων για την αξιοποίηση κονδυλίου ύψους 450 εκατ. ευρώ.

«Η Eurobank, ειδικά για τα ξενοδοχεία, πάγωσε δόσεις κεφαλαίου έως το 2021, ενώ μέσα στο 2020 περίπου 30.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις στηρίχθηκαν με μέτρα όπως:  Πάγωμα δόσεων, Επιδότηση τόκων, Πρόγραμμα Γέφυρα , Αναστολή στις επιταγές. Επίσης, έχει δοθεί η δυνατότητα χρηματοδότησης επιχειρήσεων έως €5 εκατ. και εγκρίναμε χρηματοδοτήσεις σε πάνω από 7.000 επιχειρήσεις, τις οποίες στηρίξαμε με €1,1 δισ. Ήδη έχουμε εκταμιεύσει €800 εκατ. και στα προγράμματα συμμετείχαν πάνω από 3.500 επιχειρήσεις που δανείστηκαν για πρώτη φορά από την τράπεζα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Οικονόμου.

Αναφερόμενος στα χρηματοδοτικά εργαλεία της τράπεζας ο κ. Οικονόμου σημείωσε μεταξύ άλλων τον 9ο κύκλο του egg και τόνισε ότι «η τράπεζα έρχεται να γεφυρώσει το ψηφιακό χάσμα και να παρέχει υπηρεσίες πέρα από τις τραπεζικές. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αρχίζει και τελειώνει με ένα e-shop. Με το digital academy παρέχουμε ψηφιακή εκπαίδευση δωρεάν για κάθε ενδιαφερόμενο», πρόσθεσε.

Στο ερώτημα του κ. Ζάχου για τα κριτήρια χορηγήσεων κεφαλαίων σε εταιρείες που επηρέασε η πανδημία, ο κ. Οικονόμου τόνισε χαρακτηριστικά: «χρηματοδοτούμε αδιάλειπτα την αγορά. Το 2021 είναι μια ιδιαίτερη χρονιά για τις τράπεζες. Ιδιαίτερα για την πιστοληπτική αξιολόγηση των επιχειρήσεων. Αξιολογώντας τα οικονομικά στοιχεία του 2020 πρέπει να κρίνουμε ποιες επιχειρήσεις είναι βιώσιμες…». Ανέφερε δε ότι φέτος η μεγάλη πρόκληση είναι η αξιοποίηση των τεράστιων κονδυλίων, ενώ το ΕΣΠΑ, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, και άλλα προγράμματα ύψους 10 δισ. ευρώ, παρομοιάζονταν τα κονδύλια με ένα “νέο σχέδιο Marshall”.

Δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις τρέχουσες προκλήσεις και ευκαιρίες στην αγορά σχολιάζοντας την ανάγκη για ομαλή επιστροφή στη κανονικότητα, την ευκαιρία του προγράμματος “e-λιανικό”, αλλά και την ανάγκη οι επιχειρήσεις να πληρώνουν εγκαίρως τις επιταγές στους προμηθευτές τους για να κινείται ομαλά η αγορά.

Ο Βασίλης Πετίνης, Managing Partner RSM Greece από την πλευρά αναφέρθηκε διεξοδικά στις μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στα μακροπρόθεσμα χρέη τους. Αναφέρθηκε στο ρίσκο που υπολογίζουν αυτές οι επιχειρήσεις, το κόστος μισθοδοσίας και ενοικίου για παράδειγμα, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι μόνο το 7% των επιχειρήσεων αυτών, σε έρευνα του ΕΣΑ, δήλωσε ότι επιθυμεί τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων.

«Έχουν γίνει βήματα για τη στήριξη των επιχειρήσεων και από τις τράπεζες και από την πολιτεία. Ωστόσο παρατηρείται πως τα μέτρα στήριξης δεν τα επωφελήθηκαν μικρές και πολύ μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. Ο λόγος είναι πως δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις που συνεπάγονται ορισμένα μέτρα στήριξης» ανέφερε.

Κατά την άποψη του κ. Πετίνη τα βασικά εργαλεία για την επιβίωση των επιχειρήσεων σε κρίσεις όπως η πανδημία, πέρα από το αυτονόητο που είναι η ασφάλεια και η επιχειρηματική συνέχεια, είναι η εξασφάλιση της διαρκούς επαφής και επικοινωνίας με τους πελάτες, ιδίως μέσα από τα ψηφιακά κανάλια.

Δείτε το βίντεο της συζήτησης ΕΔΩ