Γαλλία: Τα σενάρια για την επόμενη ημέρα μετά τη μεγάλη ανατροπή στις εκλογές
Η γαλλική πολιτική τάξη ξεκινά συνομιλίες για να σχηματιστεί νέα, εκ πρώτης όψεως απίθανη πλειοψηφία και να ονομαστεί νέος πρωθυπουργός, την επομένη των πρόωρων βουλευτικών εκλογών που ανέδειξαν Εθνοσυνέλευση κομμένη στα τρία.
Η άκρα δεξιά, που αδημονούσε να στεφθεί νικήτρια, δεν θα είναι παρά η τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας, χάρη στο «front républicain», το δημοκρατικό μέτωπο, που σχηματίστηκε από την αριστερά και το κέντρο μεταξύ των δυο γύρων για να της στερήσει την εξουσία, παρά την θεαματική ενίσχυσή της (135 ως 145 έδρες).
Χωρίς απόλυτη πλειοψηφία, με νικήτρια εύθραυστη συμμαχία της αριστεράς που θα κληθεί να ξεπεράσει μεγάλες προκλήσεις για την ενότητά της, και με την παράταξη του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, ανακουφισμένη που κατατάχθηκε δεύτερη μεν, αλλά χωρίς να μπορεί να κυβερνήσει μόνη, η Γαλλία ξυπνά σήμερα σε πολιτική ατμόσφαιρα τόσο άνευ προηγουμένου, όσο και γεμάτη αβεβαιότητες, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (Nouveau Front populaire, NFP) διέψευσε πανηγυρικά τα προγνωστικά κι αναδείχθηκε πρώτη δύναμη στην Εθνοσυνέλευση, θα καταλάβει 177 ως 198 έδρες, μπροστά από τους μακρονιστές. Αν και βρίσκεται μακριά από την απόλυτη πλειοψηφία (289 έδρες), η συμμαχία της αριστεράς γνωρίζει πως πλέον κανένας πολιτικός υπολογισμός δεν βγαίνει χωρίς αυτήν.
Ωστόσο το μεγαλύτερο κόμμα της συμμαχίας, η Ανυπότακτη Γαλλία (La France insoumise, LFI, ριζοσπαστική αριστερά) είναι ταυτόσημο με εντάσεις, κι ο χαρισματικός όσο και προκλητικός ηγέτης του Ζαν-Λικ Μελανσόν απωθεί τους κεντρώους – κι ομολογουμένως πολλούς ακόμη και στο δικό του στρατόπεδο.
Η βουλεύτρια του LFI Κλεμεντίν Οτέν κάλεσε την κοινοβουλευτική ομάδα του NFP να συνεδριάσει σήμερα προκειμένου η ολομέλειά της να προτείνει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας, έπειτα από ψηφοφορία, ποιος θα είναι ο υποψήφιος για το αξίωμα του πρωθυπουργού, που κατ’ αυτή δεν μπορεί να είναι «ούτε ο (σ.σ. σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος, εξελέγη βουλευτής χθες) Φρανσουά Ολάντ, ούτε ο Ζαν-Λικ Μελανσόν».
Εξέφρασε την ευχή το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, αποτελούμενο από πολλές και πολύ διαφορετικές συνιστώσες, να μπορέσει να καταλήξει σε κάποιον υποψήφιο που θα προσφέρει «ισορροπία» ώστε να μπορέσει «να κυβερνήσει».
Ο βουλευτής Φρανσουά Ρουφέν, που έχει πάρει διαζύγιο από το LFI, κάλεσε από την πλευρά του να σχηματιστεί κυβέρνηση «με ευαισθησία για τους Γάλλους»· η νύξη, όχι και πολύ συγκαλυμμένη, αφορούσε προφανώς τον Ζαν-Λικ Μελανσόν, τρεις φορές υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές, στον οποίο επικριτές του προσάπτουν ότι αρέσκεται «στον κρότο και στην οργή».
Η Κριστέλ Κραπλέ του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων BVA επισήμανε πως υπάρχουν ακόμη πολλές «αβεβαιότητες» ως προς αυτό, ιδίως το αν και κατά πόσον θα διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο το LFI, το αν θα αναζητηθεί νέα ισορροπία με τους σοσιαλιστές, το ποιος θα κυβερνήσει – και «με ποιο πρόγραμμα».
Από την άλλη, η προεδρική παράταξη αναδείχθηκε δεύτερη δύναμη, κάτι που δεν προέβλεπε κανένας μετά τον πρώτο γύρο (152 ως 169 έδρες).
Ο πρόεδρος Μακρόν, ο οποίος επέλεξε ως τώρα να μην πάρει τον λόγο, θα περιμένει να μάθει τη «σύνθεση» της νέας Εθνοσυνέλευσης προτού αποφασίσει ποιον θα καλέσει να αναλάβει τη θέση του πρωθυπουργού, γνωστοποίησε χθες βράδυ το Ελιζέ.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός, ο Γκαμπριέλ Ατάλ, ανήγγειλε πως θα υποβάλει σήμερα την παραίτησή του, αλλά δήλωσε έτοιμος να παραμείνει στη θέση για «όσο χρόνο το απαιτεί το καθήκον», καθώς πλησιάζουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
«Δεν μπορεί να να σχηματιστεί καμιά απόλυτη πλειοψηφία από τους ακραίους», σημείωσε πάντως με εμφανή ικανοποίηση.
Η απερχόμενη πλειοψηφία θα «θέσει προϋποθέσεις σε κάθε συζήτηση» ενόψει του σχηματισμού νέας, προειδοποίησε εξάλλου ο επικεφαλής της προεδρικής παράταξης, της Αναγέννησης, ο Στεφάν Σεζουρνέ, επιμένοντας στον λαϊκό χαρακτήρα του κράτους, στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, στην υποστήριξη στην Ουκρανία. Συμπληρώνοντας πως «ο Ζαν-Λικ Μελανσόν και ορισμένοι από τους συμμάχους δεν θα (μπορέσουν να) κυβερνήσουν τη Γαλλία».
Όσο για τον RN, σημείωσε όσο ποτέ άνοδο της ισχύος του στη γαλλική Εθνοσυνέλευση, παρότι τερμάτισε τρίτο, πολύ μακριά από την σχετική πλειοψηφία που περίμενε, πόσο μάλλον από την απόλυτη πλειοψηφία που ονειρευόταν.
«Η νίκη μας απλώς αναβλήθηκε», αντέδρασε η επικεφαλής της παράταξης της άκρας δεξιάς, η Μαρίν Λεπέν, ο υποψήφιος της οποίας για το Ματινιόν, ο Ζορντάν Μπαρντελά, καταφέρθηκε με μένος εναντίον της «συμμαχίας της ατιμίας», του δημοκρατικού μετώπου που συγκροτήθηκε εναντίον της παράταξής του.
Το RN είναι η μόνη πολιτική δύναμη σήμερα που πρακτικά είναι εγγυημένο πως θα βρίσκεται στην αντιπολίτευση – με ισχύ ωστόσο πολύ πιο υπολογίσιμη απ’ ό,τι στο απερχόμενο γαλλικό κοινοβούλιο.
Η Μαρίν Λεπέν συνεχίζει να έχει το βλέμμα προσηλωμένο στις προεδρικές εκλογές του 2027.
Για την ώρα πάντως, αναγκάζεται να χωνέψει πως η πλειοψηφία των Γάλλων δεν θέλει την άκρα δεξιά στα πράγματα και το γυάλινο ταβάνι που περίμενε να σπάσει ο Εθνικός Συναγερμός είναι πιο ισχυρό απ’ ό,τι θεωρούσαν τόσο η ίδια, όσο και διάφοροι αναλυτές.
Χθες Κυριακή το βράδυ, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην Place de la République στο Παρίσι, για να γιορτάσουν, με φόντο πυροτεχνήματα, φωνές, εκρήξεις χαράς, ορισμένοι τραγουδώντας τη Marseillaise -τον γαλλικό εθνικό ύμνο.
Σε άλλη πλατεία, στο ανατολικό τμήμα της γαλλικής πρωτεύουσας, υποστηρικτές και μέλη της γαλλικής αριστεράς δεν έκρυβαν την ανακούφισή τους, κάποιοι βουρκωμένοι.
«Είμαι ακόμα συγκινημένος, είναι απίστευτο. Είμαστε ανακουφισμένοι, υπάρχει πολλή ελπίδα για το μέλλον της Γαλλίας. Είναι ιστορικό αυτό που έγινε (…) είναι απελευθέρωση», είπε ο Νταλίλ Ντιάμπ, εργαζόμενος στον εφοδιασμό, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης του LFI.
Γαλλία: Τα 4 σενάρια
Πρώτο σενάριο: Κυβέρνηση μειοψηφίας του NFP
Τα κόμματα που αποτελούν το NFP επιθυμούν να αναλάβουν την διακυβέρνηση της χώρας, όμως οι απόψεις τους διαφέρουν σημαντικά.
Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας, υποστηρίζει τη δημιουργία κυβέρνησης του NFP χωρίς συνεργασία με τους υποστηρικτές του Μακρόν, άρα μιλάμε για κυβέρνηση μειοψηφίας, με πρωθυπουργό που θα προέρχεται από το μεγαλύτερο κόμμα της αριστερής συμμαχίας, δηλαδή το δικό του. Ωστόσο, ένα μεγάλο μειονέκτημα μιας τέτοιας κυβέρνησης είναι η ευπάθεια της και η πιθανότητα να καταρρεύσει σύντομα λόγω των λεπτών ισορροπιών στην Εθνοσυνέλευση.
Δεύτερο σενάριο: Συνεργασία NFP-EN
Σε αυτό το σενάριο, αντιδρούν οι ενισχυμένοι Σοσιαλιστές και οι Οικολόγοι στην πρόταση του Μελανσόν και ζητούν ψηφοφορία στις τάξεις του NFP για την επιλογή του πρωθυπουργού. Ενδέχεται να συμφωνήσουν στην επικεφαλής των Οικολόγων, Μαρίν Τοντελιέ, ή τον Φρανσουά Ολάντ. Όμως, η αντίσταση του Μελανσόν είναι σχεδόν ανυπέρβλητη.
Αυτή η πρόταση προϋποθέτει συνεργασία με τους κεντρώους του Μακρόν ώστε να υπάρξει καθαρή πλειοψηφία. Ωστόσο, τα κορυφαία στελέχη του EN, όπως ο πρώην πρωθυπουργός Εντουάρντ Φιλίπ, ο υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ και ο ίδιος ο Μακρόν, απορρίπτουν κάθε συνεργασία με τον Μελανσόν λόγω των ακραίων θέσεων του.
Το δεύτερο σενάριο αναφέρεται τελικά σε κυβέρνηση καθαρής πλειοψηφίας, αν συνεργαστούν οι μετριοπαθείς του NFP με τα πιο προοδευτικά τμήματα του EN, ουσιαστικά διαλύοντας τη συμμαχία με τον Μελανσόν.
Τρίτο σενάριο: Συνεργασία Μακρόν με γκωλικούς ρεπουμπλικάνους
Καλούν τον Μακρόν να δεσμευτεί ότι δεν θα συνεργαστεί με τους γκωλικούς ρεπουμπλικάνους για μια κυβέρνηση μειοψηφίας. Ο γραμματέας του PS, Ολιβιέ Φορ, ζητά από τους καταψηφισθέντες να αναγνωρίσουν την ήττα τους και να μην προσπαθήσουν να συμμαχήσουν με τη δεξιά. Ο ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλουκσμάν τονίζει την ανάγκη εύρεσης λύσης με ωριμότητα σε μια διχασμένη Εθνοσυνέλευση, μακριά από τα άκρα.
Τέταρτο σενάριο: Κυβέρνηση ειδικού σκοπού υπό τεχνοκράτη πρωθυπουργό
Το τελευταίο σενάριο προβλέπει την επιλογή ενός τεχνοκράτη πρωθυπουργού από τον Μακρόν, ο οποίος θα ηγηθεί μιας μεταβατικής κυβέρνησης ειδικού σκοπού για ένα έτος, διαχειριζόμενος τα καθημερινά θέματα χωρίς να προτείνει νομοσχέδια που θα προκαλούσαν τριβές.
