Γιατί ενισχύεται το «παράδοξο του Easterlin»;
Οι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο δυστυχείς σε μια περίοδο ευμάρειας.
Με δεδομένη πλέον τα τελευταία χρόνια, την εξέλιξη της ανθρώπινης γνώσης με γεωμετρική πρόοδο, ήτοι απλούστερα με φρενήρεις ρυθμούς, ο δείκτης της ανθρώπινης ευτυχίας (“The Happiness Index”) βυθίζεται ολοένα και περισσότερο.
Είναι γεγονός ότι η πλειοψηφία των σχετικών ερευνών από το 1974 και μετά ενισχύουν το λεγόμενο «Παράδοξο του Easterlin», την αντιστρόφως ανάλογη πορεία μεταξύ ανάπτυξης και ανόδου του βιοτικού επιπέδου από τη μία και της ανθρώπινης ευτυχίας από την άλλη.
Σημαντικό ποσοστό πολιτών στις ανεπτυγμένες χώρες γίνονται πιο δυστυχείς, όσο αυξάνεται το επίπεδο ζωής τους. Η τεχνολογία, η αύξηση πλούτου, η μακροημέρευση δεν φαίνεται να επηρεάζουν θετικά τον παράγοντα «ευτυχία». Ο ακαδημαϊκός Ρ. Ίστερλιν ήταν ο πρώτος που διαπίστωσε την επιδείνωση αυτή, μελετώντας ομάδες πληθυσμού στις ΗΠΑ. Αντίστοιχες έρευνες έδειξαν ότι το εν λόγω «Παράδοξο» ισχύει στη συντριπτική πλειοψηφία των ανεπτυγμένων χωρών.
Η τεχνολογική και η οικονομική ανάπτυξη λοιπόν, δεν μας κάνουν ευτυχέστερους. Μάλιστα, σύμφωνα με την δεκαετή έρευνα του Α. Όσγουαλντ, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Warwick, οι βασικοί πυλώνες της ανάπτυξης επιδεινώνουν την ψυχολογία μας. Πρωτίστως, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα κύρια συναισθήματα που προκαλούνται από την μακροχρόνια χρήση τους είναι ο φθόνος και εν συνεχεία η κατάθλιψη. Νιώθουμε ότι υστερούμε παρακολουθώντας τις προσεκτικά επιλεγμένες στιγμές του άμεσου και μη περίγυρού μας. Τα πρώτα συμπτώματα είναι η απώλεια της αυτοεκτίμησης, ο φθόνος για την (άνευ ουσίας) υλική υπεροχή των άλλων. Ο ανταγωνισμός αυτός προκαλεί κλονισμούς στην αυτοπεποίθηση, στην ικανοποίησή μας.
Καταλήγουμε να μην ικανοποιούμαστε με τις απλές, χαρούμενες στιγμές.
Δυστυχείς σε περίοδο ευμάρειας!
Είναι τόσο θλιβερό το γεγονός ότι η κατάθλιψη εξελίσσεται σε παγκόσμια μάστιγα με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, τη στιγμή που ζούμε καλύτερα από ποτέ άλλοτε.
Αξίζει να αναφέρω το πρόσφατο βιβλίο του Στίβεν Πίνκερ με τίτλο «Διαφωτισμός Τώρα» (“Enlightenment Now”), μέσα από το οποίο στοιχειοθετεί ότι ζούμε στην καλύτερη περίοδο της Ανθρωπότητας, με το ποσοστό φτώχειας να έχει πέσει κάτω από 10% του Παγκόσμιου πληθυσμού και τους δείκτες της υγείας, προσδόκιμου ζωής, σίτισης, παιδείας και ευμάρειας να έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.
Θλιβερή διαπίστωση παράλληλα, η ενίσχυση του «Παραδόξου του Easterlin».
Χωρίς ορατή πιθανότητα αντιστροφής….
