Γιατί η ανεργία μπορεί να φτάσει το 30% αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα

Οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν, τα νέα μέτρα έρχονται και οι επιχειρήσεις κρατούν στάση αναμονής αναφορικά με το πώς θα κινηθούν το προσεχές διάστημα. Μολονότι δεν υπήρξαν μεγάλες διαφορές στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, εντούτοις ο Έλληνας ψηφοφόρος έχει υψηλές προσδοκίες, οι οποίες εάν δεν εκπληρωθούν, θα οδηγήσουν σε τιμωρητική συμπεριφορά. Το μεγαλύτερο αγκάθι, αλλά και στοίχημα ταυτοχρόνως, για τη νέα κυβέρνηση παραμένει η ανεργία με τη συνακόλουθη “brain drain” στο εξωτερικό, εξαιτίας της έλλειψης νέων θέσεων εργασίας.

Εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η ελληνική οικονομία θα βρεθεί πολύ σύντομα αντιμέτωπη με ένα νέο “κύμα ανέργων” και ακόμα βαθύτερη δημοσιονομική κρίση. Η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της People For Business, Ρεβέκκα Πιτσίκα, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fortune Greece, εκτιμά ότι σε περίπτωση που η κυβέρνηση δεν επιδείξει τα απαιτούμενα αντανακλαστικά, το ‘α τρίμηνο του 2016 η ανεργία θα φτάσει τα ανησυχητικά επίπεδα του 30%. Η ίδια κάνει λόγο για κορεσμό στην αγορά εργασίας της Ευρώπης, ενώ προτείνει το μοντέλο “ευέλικτων εργασιακών σχέσεων”.

-Κυρία Πιτσίκα, πώς είδατε το εκλογικό αποτέλεσμα και πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα στην αγορά εργασίας; Που θα πρέπει να ρίξει ειδικό βάρος η νέα κυβέρνηση;

Το ζητούμενο, αυτή τη στιγμή, για τη νέα κυβέρνηση θα πρέπει να είναι η πολιτική σταθερότητα και η τήρηση των δεσμεύσεων που έχουμε αναλάβει ως χώρα απέναντι στους εταίρους μας. Μείζον θέμα είναι η συνεργασία των πολιτικών δυνάμεων για να έχουμε ένα βιώσιμο κυβερνητικό σχήμα και ιδανικά να μην πάμε σε άλλη εκλογική αναμέτρηση πριν το τέλος της τετραετίας. Η χώρα – η οικονομία μας- δεν αντέχει άλλες εκλογικές αναμετρήσεις. Χρειαζόμαστε σταθερότητα για να φέρουμε εις πέρας τις δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει. Το πώς φτάσαμε ως εδώ το ξέρουμε όλοι, αλλά δεν έχει νόημα να μένουμε σε αυτό, ας δούμε το επόμενο βήμα. Η αγορά εργασίας δεν έχει επηρεαστεί τόσο από τις εκλογές – έχει επηρεαστεί από τα capital controls, την αβεβαιότητα και την έλλειψη εμπιστοσύνης. Πιστεύω ότι αν εργαστούμε συστηματικά μπορούμε να μειώσουμε τις απώλειες, όχι όμως και να τις μηδενίσουμε. Αρα το βάρος της η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να το δώσει στην αρμονική συνεργασία καταρχήν, που θα εξασφαλίσει την πολιτική σταθερότητα που χρειαζόμαστε για να λειτουργήσουμε – γιατί τα μέτρα που θα εφαρμοστούν τους πρώτους μήνες είναι ήδη αποφασισμένα, χωρίς ιδιαίτερα περιθώρια προσαρμογής. Βέβαια σημαντικό ρόλο για την αγορά θα παίξει και η ανακεφαλοποίηση των τραπεζών, ώστε να υπάρχει ένα ξεκάθαρο οικονομικό τοπίο.

-Το νέο “κύμα ανέργων” για το οποίο έχετε κάνει λόγο, ποια επαγγέλματα και ποιες ηλικιακές κατηγορίες θα αφορά;

Οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών, όπως τα capital controls, οι κλειστές τράπεζες και οι εκλογές έπληξαν σημαντικά τις ελληνικές και κυρίως τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που είναι ο κορμός της ελληνικής οικονομίας και κατά συνέπεια επηρέασαν τους εργαζόμενους σε αυτές, ανεξάρτητα από ηλικία, ειδικότητα ή κλάδο στον οποίο ανήκουν. Με την ύφεση δε να είναι μπροστά μας, το επόμενο διάστημα της εφαρμογής των μέτρων του μνημονίου και των υψηλών φόρων οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας θα συνεχιστούν. Η ανεργία αναμένεται να αυξηθεί το μέσα στους επόμενους μήνες και αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις με βάση τα σημερινά δεδομένα, τότε αναμένεται να φτάσει στο 30% μέχρι το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2016.

-Που πρέπει να εστιάσει κάποιος που επιχειρεί να εργαστεί σε μια ξένη χώρα;

Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά που ένας εργαζόμενος στην Ελλάδα μπορεί να κεφαλαιοποιήσει ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα είναι η εμπειρία που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια στη διαχείριση κρίσεων. Στο διάστημα των τελευταίων ετών, τα στελέχη της εγχώριας αγοράς κλήθηκαν να χειριστούν αναδιοργανώσεις εταιρειών, συγχωνεύσεις, εξαγορές, αλλαγή στρατηγικής, αναδιάρθρωση ανθρώπινου δυναμικού. Το πιο σημαντικό; Όλες αυτές οι αλλαγές έπρεπε να γίνουν άμεσα, σε βραχυπρόθεσμη βάση λόγω της οικονομικής συγκυρίας και όχι πάντα με βάση τις μακροπρόθεσμες τάσεις της αγοράς- οι λόγοι ήταν καταρχήν η επιβίωση και μετά η ανάπτυξη.

-Για ποια επαγγέλματα υπάρχει αυτή τη στιγμή άμεση απορρόφηση στο εξωτερικό και σε ποιες χώρες;

Αυτή την περίοδο επαγγελματικές ευκαιρίες κυρίως στον κατασκευαστικό κλάδο – αν και όχι μόνο – συναντά κανείς στις χώρες της Αραβικής Χερσονήσου, αλλά και σε άλλες αναδυόμενες αγορές όπως η Αφρική. Όσο για την Ευρώπη, μάλλον έχει κορεστεί και οι ανάγκες είναι πλέον πιο μεμονωμένες.Θα λέγαμε λοιπόν συνολικά ότι όποιος αναζητά εργασία στο εξωτερικό να παρακολουθεί τις τυχόν επαγγελματικές ευκαιρίες μέσα από εταιρείες επιλογής στελεχών και τοπικά job sites.

-Στο παρελθόν έχετε αναφέρει ως προτεινόμενο μέτρο για την μείωση της ανεργίας την ανάπτυξη “ευέλικτων εργασιακών σχέσεων”. Τι ακριβώς εννοείτε με τον όρο; Δεν ελλοχεύει ο κίνδυνος αύξησης της αβεβαιότητας για έναν εργαζόμενο που δεν είναι κατοχυρωμένος με τους όρους του παρελθόντος και κατά συνέπεια μείωση της απόδοσής του;

Το μοντέλο της εργασίας στην εποχή μας έχει αλλάξει και είναι πράγματι δομικά πιο ευέλικτο. Μαζί με αυτό έχουν αλλάξει και οι όροι του παρελθόντος. Πλέον ένας εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται με βάση ένα έργο, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται. Η μπορεί να απασχολείται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σε μια εταιρεία, με βάση συγκεκριμένες ανάγκες, στην υλοποίηση των οποίων μπορεί να προσδώσει αξία κι εμπειρία. Μάλιστα, με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζεται σε σημαντικό βαθμό και το θέμα της απασχόλησης για την γενιά των 45+ αλλά και οι νεώτεροι έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν πολυδιάστατη εμπειρία και να κτίσουν ένα ανταγωνιστικό βιογραφικό. Το μοντέλο του «ξεκινάω σε μια εταιρεία και από αυτή παίρνω σύνταξη» έχει πλέον πεθάνει – και δυστυχώς όποιος δεν το έχει έγκαιρα αντιληφθεί, μένει εκτός αγοράς εργασίας. Σε τελική ανάλυση, ένας εργαζόμενος που προσθέτει αξία σε μία επιχείρηση και σκέφτεται με καινοτομία και ευελιξία- βασικές συμπεριφορές που έτσι κι αλλιώς αναζητά η σύγχρονη επιχείρηση – δεν έχει να φοβάται τίποτα, ούτε να αισθάνεται αβεβαιότητα για το μέλλον του. Ας μην ξεχνάμε ότι σε μια εποχή με υψηλή ανεργία, οι επιχειρήσεις διαπιστώνουν ότι είναι δυσκολότερο από ποτέ να εντοπίσουν ικανούς εργαζόμενους, να βρούν το ταλέντο που ψάχνουν. Αρα ας μην εστιάζουμε στο μοντέλο της απασχόλησης ως βασικό κίνδυνο για την ανεργία, αλλά ας επιμείνουμε στις δεξιότητες και στο προφίλ του σύγχρονου εργαζόμενου.

-Λόγω της ιδιότητάς σας ταξιδεύετε πολύ συχνά στο εξωτερικό. Τι ακούτε για την Ελλάδα;

Με λύπη μου διαπιστώνω ότι το βασικό που έχουμε χάσει είναι η αξιοπιστία μας. Έχει χαθεί η εμπιστοσύνη στην χώρα – και αυτό είναι το πιο δύσκολο να ανακτηθεί . Η εμπιστοσύνη ότι όντως θα προχωρήσουμε σε ριζικές μεταρρυθμίσεις και θα αξιοποίησουμε τους πόρους για ανάπτυξη και όχι για συντήρηση σε ένα οικοδόμημα που εύκολα μπορεί να γκρεμιστεί. Το μήνυμα που εισπράττω; Σίγουρα είναι η τελευταία μας ευκαιρία να αποδείξουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε – και αυτό μπορούμε να το πετύχουμε αν συνεργαστούμε όλοι μαζί, προσανατολισμένοι στον τελικό μας στόχο, αξιοποιώντας τεχνοκράτες με γνώση, ανεξάρτητα από πολιτική τοποθέτηση. Ικανά στελέχη υπάρχουν σε όλους τους χώρους, και βέβαια στην αγορά. Και βέβαια πέρα από την συνεργασία – που είναι περισσότερο από επιβεβλημένη – χρειαζόμαστε πολιτική σταθερότητα και όχι δύο εκλογικές αναμετρήσεις τον χρόνο!