Γιατί η επόμενη χρηματοπιστωτική κρίση ίσως είναι χειρότερη από εκείνη του 2008
Τι μπορεί να συμβεί σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά όπου οι εποπτικές αρχές δεν θα μπορούν να συντονίσουν τις ενέργειές τους.
του Τζέσε ΜακΓουότερς
Φαντάζει αρκετά πειστική η ιδέα ότι η τεχνολογία τροφοδοτεί την παγκοσμιοποίηση. Εξάλλου, όλοι οι άνθρωποι από το Πεκίνο ως το Λονδίνο χρησιμοποιούν τηλέφωνα κατασκευασμένα από την Apple, την Google ή τη Huawei.
Αλλά αν κοιτάξετε λίγο πιο προσεκτικά, θα δείτε ότι ενώ στις ΗΠΑ οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τρεις διαφορετικές εφαρμογές για να βρουν ταξί (Uber), να αγοράσουν βιβλία (Amazon) ή να πληρώσουν το γεύμα με τους φίλους τους (Venmo), στην Κίνα τα κάνουν όλα με μία εφαρμογή – το WeChat.
Και δεν διαφέρουν μόνο οι εφαρμογές· οι πάροχοι χρηματοοικονομικών υπηρεσιών διαφοροποιούνται ολοένα και περισσότερο σε περιφερειακό επίπεδο. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να θέσει εμπόδια στην αποτελεσματική παγκόσμια εποπτική συνεργασία, επιδεινώνοντας έτσι μια μελλοντική χρηματοπιστωτική κρίση.
Τι τροφοδοτεί αυτή τη διαφοροποίηση και πώς θα μπορούσαμε να αποφύγουμε το πρόβλημα;
Η περιφερειοποίηση του χρηματοοικονομικού κλάδου είναι σίγουρα μια πραγματικότητα. Δείτε τις πληρωμές, για παράδειγμα. Χάρη στη διείσδυση των smartphone σε ολόκληρο τον πληθυσμό και μια στάση αναμονής των εποπτικών αρχών, η Κίνα ηγείται των πληρωμών μέσω κινητών συσκευών παγκοσμίως. Ενώ η Apple Pay είχε το 2016 περίπου 12 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες, η Alipay της Alibaba είχε 450 εκατομμύρια χρήστες (20 φορές περισσότερους) το 2017.
Το ίδιο συμβαίνει στη λιανική τραπεζική και τις επενδύσεις. Στην Κίνα, η διαδικτυακή «φήμη» κάποιου μπορεί να υποκαταστήσει πιο παραδοσιακά μεγέθη μέτρησης της φερεγγυότητας. Για παράδειγμα, η Tencent δοκιμάζει ένα «κοινωνικό σκορ αξιόχρεου» βάσει της συμπεριφοράς και της φερεγγυότητας κάποιου στο διαδίκτυο.
Το αποτέλεσμα; Τεχνολογικοί γίγαντες όπως η WeChat, μητρική της Tencent, και η Ant Financial, θυγατρική της Alibaba, έχουν αναδειχθεί σε κορυφαίους παρόχους καταναλωτικής πίστης και διαχείρισης επενδύσεων, και οι εποπτικές αρχές προσαρμόζονται αναλόγως.
Μεγάλες αλλαγές αναμένονται και στην Ευρώπη, καθώς νέοι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα απελευθερώσουν τη λιανική τραπεζική. Οι τράπεζες θα πρέπει πλέον να επιτρέπουν τον διαμοιρασμό των χρηματοοικονομικών δεδομένων των πελατών τους με τρίτα μέρη, όπως εταιρείες fintech, αναιρώντας έτσι τη σχέση αποκλειστικότητας μεταξύ της τράπεζας και του πελάτη.
Τόσο το χρηματοπιστωτικό σύστημα υπό την ηγεσία του τεχνολογικού κλάδου που αναδύεται στην Κίνα όσο και το «υβριδικό» σύστημα που αναδύεται στην Ευρώπη είναι πολύ διαφορετικά από το αντίστοιχο σύστημα στις ΗΠΑ. Και οι Αμερικάνοι ρυθμιστές δεν έχουν διάθεση να θεσπίσουν νέους κανόνες που θα ανατρέψουν το σύστημα λιανικής τραπεζικής.
Γιατί είναι σημαντικά όλα αυτά; Επειδή σε έναν από-παγκοσμιοποιημένο χρηματοπιστωτικό κόσμο, θα είναι ολοένα και πιο δύσκολη η εξασφάλιση της σταθερότητας και ο έλεγχος της επέκτασης μιας κρίσης. Οι τράπεζες, οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, και οι εταιρείες τεχνολογίας αντιμετωπίζουν διαφορετικούς κινδύνους σε κάθε περιοχή, και άρα οι αντιδράσεις τους σε ένα οποιοδήποτε μακροοικονομικό σοκ ή αλλαγή πολιτικής θα διαφέρουν εξίσου.
Οι συνέπειες αυτής της πραγματικότητας μπορεί να είναι βαρύτατες. Τα χειρότερα με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007-08 τα αποφύγαμε επειδή οι εποπτικές αρχές συντονίστηκαν αποτελεσματικά σε παγκόσμια κλίμακα. Με διαφορετικούς κανόνες και κανέναν συντονισμό, θα είναι πολύ δυσκολότερη η αποφυγή ή ο έλεγχος μιας νέας κρίσης.
Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει παγκόσμιοι οργανισμοί όπως το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να παίξουν κρίσιμο ρόλο ως προς τα εξής δύο σημεία: Πρώτον, θα πρέπει να εξασφαλίσουν αυτό που ο Andrew Haldane της Τράπεζας της Αγγλίας ονομάζει «κοινή χρηματοπιστωτική γλώσσα», χαρτογραφώντας τις σύνθετες διαδράσεις μεταξύ αυτών των συστημάτων. Και δεύτερον, οι εποπτικές αρχές θα πρέπει να υιοθετήσουν αυτήν ακριβώς την τεχνολογία που κάνει πιο σύνθετο τον κόσμο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, και να την χρησιμοποιήσουν για να αποκτήσουν μια σαφέστερη εικόνα των διαδράσεων μεταξύ αυτών των χρηματοπιστωτικών συστημάτων.
* Ο Τζέσε ΜακΓουότερς είναι επικεφαλής του πρότζεκτ για την αποδιοργανωτική καινοτομία στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ.
Πηγή: Fortune.com
