Γιατί οι ισορροπίες στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα κρέμονται από μια κλωστή

Τα KFC δεν έχουν μαρούλια, τα McDonald’s δεν έχουν πατάτες, ενώ η ζάχαρη και το χαρτί τουαλέτας γίνονται είδη υπό εξαφάνιση στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Οι αναταραχές στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα μόνο χειρότερες έγιναν μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές του δυτικού κόσμου, που μεγάλωσαν μέσα σε συνθήκες αφθονίας, να έρχονται σήμερα αντιμέτωποι με σοβαρές ελλείψεις. Και εάν ένα burger που έχει λάχανο αντί για μαρούλι δεν μοιάζει και τόσο σημαντικό, οι αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ αναγκάστηκαν πριν από λίγες ημέρες να προειδοποιήσουν ότι οι αυτοσχέδιες συνταγές με τις οποίες προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν οι Αμερικανοί γονείς τις τεράστιες ελλείψεις βρεφικού γάλακτος, μπορεί να αποβούν επικίνδυνες για την υγεία των μωρών τους.

Από το 2020 ο κόσμος έχει εισέλθει σε έναν κύκλο γεμάτο προκλήσεις, οι οποίες έχουν δημιουργήσει πολλά και ευρείας κλίμακας προβλήματα. Ωστόσο μετά από δύο και πλέον χρόνια, ο πλανήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με ακόμη ένα πρόβλημα: τις ελλείψεις σε προϊόντα διατροφής, με αποτέλεσμα να ελλοχεύει ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης.

Το άνοιγμα των οικονομιών μετά την πρώτη κρίση του κορωνοϊού και η μεγάλη αύξηση της ζήτησης, δημιούργησαν αναταράξεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες οι οποίες κλήθηκαν να ξεπεράσουν τα όριά τους προκειμένου να καλύψουν τη ζήτηση. Τα προβλήματα αυτά όχι μόνο δεν υποχώρησαν, αλλά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία εντάθηκαν, με αποτέλεσμα πλέον οι ισορροπίες στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα να κρέμονται από μια κλωστή.

Φυσικά δεν πρέπει να λησμονείται και το γεγονός ότι παράλληλα με τις νέες προκλήσεις, ο κόσμος καλείται να αντιμετωπίσει επίσης την ολοένα και αυξανόμενη εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων.

Μαρούλια

Μόλις σήμερα, η γνωστή αμερικανική αλυσίδα γρήγορου φαγητού, KFC, ανακοίνωσε ότι στα καταστήματά της στην Αυστραλία αντικαθιστά το μαρούλι με λάχανο ή ένα μείγμα λάχανου με μαρούλι, εξαιτίας της έλλειψης που υπάρχει στη χώρα.

Ο λόγος της έλλειψης μαρουλιών είναι οι πλημμύρες που χτύπησαν τη Νέα Νότια Ουαλία και το Κουίνσλαντ, δηλαδή περιοχές με μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Φωτογραφίες Αυστραλών πολιτών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έδειχναν τα εν λόγω γεωργικά προϊόντα να πωλούνται προς 10 δολάρια Αυστραλίας, τρεις φορές περισσότερο σε σχέση με την κανονική τους τιμή.

Το 2022 σίγουρα δεν είναι και από τις καλύτερες χρονιές για την εν λόγω αλυσίδα στην Αυστραλία. Τον περασμένο Ιανουάριο βρέθηκε αντιμέτωπη με ελλείψεις στο βασικό προϊόν της: το κοτόπουλο. Κι αυτό διότι η εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον στις ανατολικές πολιτείες της χώρας εξανάγκασε κάποιες μονάδες παραγωγής κοτόπουλου να αναστείλουν τη λειτουργία τους.

Πατάτες

Μια άλλη ακόμη μεγαλύτερη αμερικανική αλυσίδα γρήγορου φαγητού η McDonald’s, αντιμετώπισε το πρόβλημα της έλλειψης για άλλο προϊόν και σε άλλη ήπειρο την ασιατική.

Συγκεκριμένα, στις Ιαπωνία και Σιγκαπούρη δεν υπήρχαν επαρκείς προμήθειες πατάτας, ωστόσο ο λόγος σε αυτή την περίπτωση είχε να κάνει με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Κρέας και αυγά

Έρευνα που διεξήχθη τον περασμένο Φεβρουάριο στις ΗΠΑ, έδειξε ότι πάνω από δύο στους τρεις Αμερικανούς (79%) δεν έχουν καταφέρει να βρουν τα προϊόντα που επιθυμούν στα μανάβικα.

Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες ανέφεραν ότι δυσκολεύονταν ή δεν έβρισκαν καθόλου κρέας και αυγά (καθώς, όπως και στην Αυστραλία, η μετάλλαξη Όμικρον «έκλεισε» αρκετές μονάδες παραγωγής), όπως επίσης και χαρτιά υγείας (δείτε παρακάτω).

Σιτηρά

Στην Ανατολική Ευρώπη εκτυλίσσεται ένας πόλεμος στον οποίο εμπλέκονται η Ρωσία και η Ουκρανία, δύο από τις μεγαλύτερες χώρες-παραγωγούς σιτηρών στον κόσμο και ο πόλεμος έχει περιορίσει τις εξαγωγές τους.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι εξαγωγές σε σιτηρά, σπορέλαια και φυτικά έλαια ανήλθαν σε 1,743 εκατ. τόνους, ωστόσο οι όγκοι συνεχίζουν να είναι σημαντικά χαμηλότεροι από τις εξαγωγές τον Μάιο του 2021.

Μια εξέλιξη που διόγκωσε ακόμη περισσότερο το πρόβλημα με τα σιτηρά ήταν η απόφαση της Ινδίας να αναστείλει τις εξαγωγές της, προκειμένου να εξασφαλίσει τη διατροφική της ασφάλεια.

Βρεφικό γάλα

Μόλις τον Μάιο, δημοσιεύματα ανέφεραν ότι στις ΗΠΑ δεν επαρκούσε το βρεφικό γάλα να καλύψει τις ανάγκες της ζήτησης. Στις αρχές Μαΐου οι προμήθειες στα καταστήματα ήταν κατά 43% λιγότερες και κάποιοι γονείς ανέφεραν ότι βιώναν μια κόλαση.

Σε αυτή την περίπτωση το πρόβλημα προκλήθηκε από το κλείσιμο εργοστασίου της Abbott Laboratories, εταιρείας βρεφικών τροφών. Το κλείσιμο ήρθε ως συνέπεια ομοσπονδιακής έρευνας μετά από περιστατικά βακτηριακών λοιμώξεων σε τέσσερα νεογέννητα, τα δύο εκ των οποίων κατέληξαν.

Ωστόσο, η αγορά των βρεφικών τροφών σε παγκόσμιο επίπεδο ήδη υπέφερε από τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες και η εξέλιξη αυτή στις ΗΠΑ επέτεινε τη δυσχερή κατάσταση.

Ζάχαρη

Το προβλήματα στην παγκόσμια αγορά ζάχαρης προκύπτουν από τη χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο: τη Βραζιλία. Οι ντόπιοι παραγωγοί ζαχαροκάλαμου διοχετεύουν μεγαλύτερο μέρος του εμπορεύματός τους για την παραγωγή αιθανόλης (ως βιοκαύσιμο), καθότι η πώληση στην αγορά αυτή είναι πιο επικερδής γι αυτούς. Ήδη η τιμή της ζάχαρης έχει ακριβύνει και οι μειωμένες προμήθειες αναμένεται να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση.

Προϊόντα χαρτιού

Στην κατηγορία αυτή τα προβλήματα έκαναν την εμφάνισή τους από την έναρξη της πανδημίας. Ο εγκλεισμός των ανθρώπων μείωσε μεν τη ζήτηση για χαρτιά υγείας στις επιχειρήσεις, αύξησε όμως κατακόρυφα τη ζήτηση των νοικοκυριών. Και πλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα.