Γιατί η κατάρρευση της αγοράς στην Κίνα δε θα προκαλέσει παγκόσμιο χάος
Η απότομη πτώση των κινεζικών μετοχών πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη, αλλά χάρη στους εκκολαπτόμενους καταναλωτές της Κίνας, ο κίνδυνος ενδέχεται να μην είναι σοβαρός.
του Στίβεν Σ. Ρόατς
Η κινεζική φούσκα μετοχών προφανώς έχει σκάσει – με τεράστιες συνέπειες για την Κίνα και τον υπόλοιπο κόσμο. Κατά το κλείσιμο της προηγούμενης Τετάρτης, ο CSI 300 – ένας σύνθετος δείκτης σημαντικών μετοχών στα χρηματιστήρια της Σαγκάης και του Σένζεν – είχε χάσει 31% από το υψηλό της 12ης Ιουνίου μετά από σχεδόν κατακόρυφη άνοδο κατά τη διάρκεια των προηγούμενων επτά μηνών. Παρά την τεράστια στήριξη της κυβέρνησης που προκάλεσε άνοδο κατά 12% σε μια μερικώς κλειστή αγορά στις 9 -10 Ιουλίου, κανείς δε γνωρίζει πότε αυτή θα πιάσει πάτο.
Η πτώση είχε όλα τα συστατικά μιας κλασικής χρηματοοικονομικής φούσκας. Μετά την υποαπόδοση σε σύγκριση με άλλες μεγάλες αγορές μετοχών για έξι χρόνια, η κινεζική χρηματιστηριακή αγορά άρχισε να ζωντανεύει κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014, καθώς η κυβέρνηση κινήθηκε για να τονώσει την επιβράδυνση της οικονομίας. Στη συνέχεια απογειώθηκε, αμέσως μετά την απόφαση σύνδεσης των αγορών του Χονγκ Κονγκ και της Σαγκάης στις 17 Νοέμβρη του 2014 – μια απόφαση που επιτρέπει στους επενδυτές και στις δύο αγορές να εμπορεύονται επικαλυπτόμενες μετοχές. Το 87% της θεαματικής αύξησης κατά 145% των 12 μηνών που έληξαν στις 12 Ιουνίου συντελέστηκε μετά τη διασυνοριακή σύνδεση.
Όπως συμβαίνει συνήθως με άλλες φούσκες, οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές της αγοράς δεν επέδειξαν πειθαρχία κατά τη διάρκεια της φάσης ανόδου της φούσκας. Πράγματι, η κερδοσκοπική φρενίτιδα τροφοδοτήθηκε από μια εξίσου ισχυρή αύξηση της χρηματοδότησης αγορών στο περιθωρίου κέρδους, το οποίο σχεδόν τριπλασιάστηκε ως ποσοστό των εμπορεύσιμων μετοχών κατά τους 12 μήνες που έληξαν φέτος τον Ιούνιο. Εν τω μεταξύ, υπήρξε πλεονάζουσα προσφορά, καθώς οι ρυθμιστικές αρχές ασφαλείας είχαν εγκρίνει μια απότομη αύξηση του όγκου των αρχικών δημόσιων εγγραφών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015. Και κορυφαίοι κινέζοι αξιωματούχοι εξέπεμπαν ενθαρρυντικά σημάδια υποστήριξης αυτής της ανόδου στη χρηματοδότηση αγοραπωλησιών μετοχών.
Οι φούσκες πάντα καταρρέουν κάτω από το βάρος τους. Η κατάρρευση της Κίνας τον περασμένο μήνα δεν είναι διαφορετική. Τα βασικά ερωτήματα αφορούν λιγότερο το δυναμικό μειονέκτημα της αγοράς – που είναι αδύνατον να γνωρίζουμε – και περισσότερο τον τελικό αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία, η οποία βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή στην πορεία προς τη μεταρρύθμιση και την αναπροσαρμογή.
Οι ιδιώτες επενδυτές της Κίνας θα νιώσουν σίγουρα το βάρος αυτής της κατάρρευσης. Φαίνεται ότι υπάρχουν περίπου 90 εκατομμύρια επενδυτές – περίπου το 12% του αστικού πληθυσμού της χώρας. Τα δεδομένα από την έρευνα των νοικοκυριών στην Κίνα δείχνουν ότι αυτοί οι επενδυτές έχουν την τάση να είναι νέοι και σχετικά αγράμματοι. Το 2014, η πλειοψηφία των νέων επενδυτών δεν είχαν καν ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση! Και με περίπου 1 – 2.000.000 ανοίγματα νέων λογαριασμών ανά εβδομάδα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015, σύμφωνα με το Αποθετήριο Αξιών και Εκκαθαρίσεων της Κίνας, αυτοί είναι πολύ άπειροι επενδυτές. Εν τέλει, η καταστροφή των κερδοσκόπων που ακολουθεί πάντα το σκάσιμο της φούσκας είναι αναπόδραστη.
Οι κινεζικές αρχές, προφανώς, αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα με σοβαρότητα. Μένει να δούμε αν οι εκτεταμένες ενέργειες που γίνονται τώρα θα είναι αρκετές για να συγκρατήσουν την πτωτική πορεία. Εκείνη η μέρα θα έρθει τελικά – ελπίζουμε σχετικά νωρίς. Όταν κατακαθίσει η σκόνη, θα έρθει η ώρα για μια προσεκτική αναδρομική εξέταση του τί συνέβη και γιατί. Η Κίνα δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει το ίδιο λάθος δύο φορές.
