Γιατί ο φόβος σας κάνει καλύτερο ηγέτη

της Καμίλ Πρέστον

Έχουμε πολλά παραδείγματα γυναικών ηγετών που αντιμετώπισαν τρομερές προκλήσεις και, ως αποτέλεσμα, ανέπτυξαν περαιτέρω τις ηγετικές τους δεξιότητες. Σκεφθείτε, πχ, τη διευθύντρια σύμβουλο της General Motors, Μέρι Μπάρα, ή την επικεφαλής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ.

Τέτοιες γυναίκες ηγούνται εταιρειών, χωρών και αγορών, εν μέσω ανεπανάληπτων ιστορικών γεγονότων. Και φαντάζομαι ότι παρά την αποφασιστικότητα και την ισχύ τους, θα υπήρξαν φορές που ένιωσαν εκτός της ζώνης άνεσής τους και εκτός της ζώνης μάθησής τους δηλαδή με λίγα λόγια… στο χείλος του γκρεμού.

Όταν, λοιπόν, λένε πως «ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό», το εννοούν. Οι δυσκολίες μας κάνουν δυνατότερους ανθρώπους και καλύτερους ηγέτες. Σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου Δημιουργικής Ηγεσίας στις ΗΠΑ, 66% των ηγετικών δεξιοτήτων αποκτώνται μέσω της αντιμετώπισης προκλήσεων.

Μπορεί εσείς κι εγώ να μην αντιμετωπίσουμε ποτέ τις παγκόσμιες προκλήσεις αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που αντιμετωπίζουν οι διευθύνουσες σύμβουλοι της GM ή της Chrysler, αλλά έχουμε κι εμείς τις δικές μας προσωπικές και επαγγελματικές προκλήσεις, απ’ τις οποίες μπορούμε να μάθουμε πολλά.

Στη δουλειά μου μαζί με ηγέτες, χρησιμοποιώ συχνά την εικόνα ενός …λουκουμά για να περιγράψω τον τρόπο με τον οποίο ζούμε και μαθαίνουμε. Η ζωή εντός της τρύπας του λουκουμά αντιπροσωπεύει τη ζώνη άνεσής μας, και είναι ασφαλής, άνετη, οικεία, ίσως και λίγο βαρετή. Η ζωή πάνω στον λουκουμά αντιπροσωπεύει τη ζώνη μάθησής μας: εκεί αναπτυσσόμαστε και πειραματιζόμαστε, νοιώθουμε ζωντανοί, με έμπνευση και ενέργεια. Εκεί ζουν οι περισσότεροι ηγέτες, μαθαίνοντας συνεχώς καινούργια πράγματα. Τώρα, η ζωή στην άκρη του λουκουμά είναι το εξωτερικό όριο της ζώνης μάθησής μας. Εκεί είναι το χείλος του γκρεμού, και οι περισσότεροι άνθρωποι -ακόμα και καλοί ηγέτες- δεν πηγαίνουν πέρα απ’ αυτό.

Τι συμβαίνει όταν οι περιστάσεις σε αναγκάζουν να φτάσεις εκεί; Στην πραγματικότητα, το να περπατήσεις στο χείλος του γκρεμού μπορεί να επιφέρει μεγάλη έμπνευση και ανάπτυξη, και να οδηγήσει στο χτίσιμο μιας ηγετικής προσωπικότητας. Πώς όμως βγαίνεις δυνατότερος από μια δοκιμασία; Η απάντηση βρίσκεται στην εξής λέξη: σθένος.

Οι ψυχολόγοι εδώ και χρόνια τονίζουν ότι το σθένος -η δύναμη και η αποφασιστικότητα όταν αντιμετωπίζεις μια δυσκολία- είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας για την υπέρβαση εμποδίων, προκλήσεων και δυσκολιών. Οι άνθρωποι με σθένος διατηρούν την αντοχή, την αποφασιστικότητα και το κίνητρό τους. Με λίγα λόγια, όταν είσαι εκτός των ζωνών άνεσης και μάθησης, το σθένος είναι το κλειδί της επιτυχίας και της επιβίωσης.

Ιδού πέντε στρατηγικές για την καλλιέργεια σθένους:

Να είστε ελαστικοί και ευέλικτοι
Ένα ρητό που με εκφράζει είναι: «Σαφής ως προς το αποτέλεσμα, ελαστική ως προς την προσέγγιση». Οι καλύτεροι ηγέτες είναι σε θέση να αξιολογούν τις καταστάσεις, να προσαρμόζουν τη στρατηγική τους και να προσαρμόζουν τις ενέργειές τους ώστε να πετυχαίνουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα πράγματα σπάνια καταλήγουν να είναι όπως τα σχεδιάζουμε.

Να γνωρίζετε τα «γιατί» σας
Το έχει πει ο Βίκτορ Φρανκλ: «Όταν το ‘γιατί’ είναι σαφές, το ‘πώς’ γίνεται εύκολο». Φροντίστε ώστε να είναι σαφές το ‘γιατί’ του ονείρου ή της πρόκλησής σας. Γιατί το κάνετε; Όταν ξέρετε το λόγο, μπορείτε να βρείτε και τον τρόπο.

Να είστε συναισθηματικοί
Ναι, καλά διαβάσατε. Αν έχετε συναίσθημα, έχετε και ώθηση. Όσο πιο συναισθηματικά κοντύτερα είστε στο όνειρο ή την πρόκληση που αντιμετωπίζετε, τόσο περισσότερο μπορείτε να τιθασεύσετε τούτη την ενέργεια προς όφελός σας.

Να χτίσετε την καλύτερη ομάδα
Εδώ πρόκειται για την ισχύ των ομοίων σας. Συγκεντρώστε πλάι σας άτομα που πιστεύουν σε σας και που είναι διατεθειμένα να συμμεριστούν την πρόκληση. Συχνά, κάποιοι άνθρωποι προσπαθούν να καταρρίψουν τα δικά σας όνειρα μόνο και μόνο για να δικαιολογήσουν το ότι δεν ακολούθησαν αυτοί τα δικά τους. Χτίστε μια ομάδα που θα σας βοηθήσει να αγγίξετε το στόχο σας.

Να τραβάτε συχνά την πρίζα
Αν είστε εξαντλημένοι, τότε η επιμονή και η αποφασιστικότητά σας μπορεί να καμφθούν. Φροντίστε λοιπόν τον εαυτό σας και βρείτε χρόνο για ξεκούραση. Πρέπει το πρόγραμμά σας να περιλαμβάνει χρόνο για αναστοχασμό, ώστε να καθαρίζει το μυαλό και να ανακαλύπτει νέους τρόπους αντιμετώπισης της εκάστοτε πρόκλησης.