Γιατί οι έφηβοι κάνουν ανόητα και ενίοτε θανατηφόρα social media challenges

Τα challenges στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ποικίλουν – τόσο ως προς το τί ακριβώς είναι η κάθε πρόκληση, όσο και ως προς τους λόγους, για τους οποίους οι άνθρωποι τα κάνουν.

Γιατί όμως οι νέοι αναλαμβάνουν προκλήσεις που απειλούν την υγεία, την ευημερία και ενίοτε, την ίδια τους τη ζωή;

Ένας καθηγητής μηχανικής που ειδικεύεται στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με τους υπολογιστές και ένας καθηγητής ψυχολογίας με εξειδίκευση στην ψυχική υγεία και συγκεκριμένα στο τραυματικό στρες και την αυτοκτονία, από κοινού με την ερευνητική τους ομάδα, πραγματοποιήσαν μια σειρά μελετών, προκειμένου να κατανοήσουν τι παρακινεί τους εφήβους και τους νεαρούς να συμμετέχουν σε διάφορα challenges.

Για τις μελέτες αυτές, από τον Ιανουάριο του 2019 έως τον Ιανουάριο του 2020, πήραν συνεντεύξεις από δεκάδες μαθητές λυκείου και φοιτητές τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και στη νότια Ινδία, οι οποίοι είχαν συμμετάσχει σε προκλήσεις στα social media. Ανέλυσαν επίσης 150 ειδησεογραφικά δημοσιεύματα, 60 δημόσια βίντεο στο YouTube, πάνω από χίλια σχόλια σε αυτά τα βίντεο και 150 αναρτήσεις στο Twitter – όλα αυτά αφορούσαν ειδικά στην πρόκληση «Μπλε Φάλαινα». Αυτό το challenge, που έγινε δημοφιλές το 2015 και το 2016, αναφέρθηκε ότι περιλαμβάνει προοδευτικά επικίνδυνες πράξεις αυτοτραυματισμού που καταλήγουν στην αυτοκτονία.

Εντόπισαν τέσσερις βασικούς παράγοντες που παρακινούν τους νέους να συμμετάσχουν σε ένα challenge:

1. Κοινωνική πίεση

Η κοινωνική πίεση ασκείται συνήθως όταν ένας φίλος ενθαρρύνει έναν άλλο να κάνει κάτι και το ο πρώτος πιστεύει ότι θα επιτύχει την αποδοχή μιας συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας αν το κάνει.

Διαπιστώθηκε ότι η συμμετοχή σε προκλήσεις όπως του ice bucket, συχνά προέκυπτε από άμεση ενθάρρυνση. Οι συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο challenge, για παράδειγμα, αφού το ολοκλήρωναν, πρότειναν δημοσίως άλλους να κάνουν το ίδιο.

Εν τω μεταξύ, οι νεαροί ενήλικες που συμμετείχαν σε πιο ριψοκίνδυνες προκλήσεις ήθελαν κυρίως να αισθάνονται ότι περιλαμβάνονται σε μια ομάδα που είχε ήδη συμμετάσχει σε αυτήν. Αυτό ίσχυε για την πρόκληση κανέλας, όπου οι συμμετέχοντες κατανάλωναν γρήγορα κανέλα και μερικές φορές παρουσίαζαν βλάβη στους πνεύμονες και μόλυνση. Για παράδειγμα, το 38% των συμμετεχόντων στην έρευνα που συμμετείχαν στην πρόκληση της κανέλας αναγνώρισαν ότι αναζητούσαν την αποδοχή των συνομηλίκων τους και όχι ότι τους ενθάρρυναν άμεσα να συμμετάσχουν.

2. Επιδίωξη προσοχής

Μια μορφή συμπεριφοράς αναζήτησης προσοχής, που αφορούσε αποκλειστικά στους συμμετέχοντες στην πρόκληση του ice bucket challenge ήταν η επιθυμία να αναγνωριστεί η συμμετοχή στην πρόκληση.

Ωστόσο, η συμπεριφορά αναζήτησης προσοχής που παρατηρήθηκε μεταξύ των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων οδήγησε συχνά τους συμμετέχοντες στο να προσπαθήσουν μια πιο επικίνδυνη εκδοχή της πρόκλησης, μεγιστοποιώντας τους σχετικούς κινδύνους, προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή.

Για παράδειγμα, ένας συμμετέχων στην πρόκληση κανέλας κατανάλωσε κανέλα σε σκόνη για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τους συνομηλίκους του.

3. Ψυχαγωγία

Πολλοί νέοι ενήλικες συμμετείχαν σε αυτές τις προκλήσεις για διασκέδαση και από περιέργεια. Κάποιοι γοητεύτηκαν από τις πιθανές αντιδράσεις των ανθρώπων που παρακολουθούσαν την απόδοσή τους.

“Φαινόταν διασκεδαστικό και προσωπικά μου άρεσε ο καλλιτέχνης που τραγουδάει το τραγούδι”, δήλωσε ένας συμμετέχων σχετικά με το kiki challenge. Η πρόκληση περιλαμβάνει το χορό δίπλα σε ένα κινούμενο αυτοκίνητο με το τραγούδι “In My Feelings” του Drake. Σημειώνεται ότι ένας άνδρας από τη Φλόριντα χτυπήθηκε από άλλο αυτοκίνητο ενώ επιχειρούσε το challenge.

4. Contagion effect

Οι προκλήσεις, ακόμη και αυτές που είναι φαινομενικά ακίνδυνες, μπορούν να εξαπλωθούν γρήγορα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτό οφείλεται στο φαινόμενο της μετάδοσης (contagion effect), όπου συμπεριφορές, στάσεις και ιδέες εξαπλώνονται από άτομο σε άτομο. Ο τρόπος με τον οποίο οι δημιουργοί περιεχομένου απεικονίζουν αυτές τις προκλήσεις στις πλατφόρμες ψηφιακών μέσων συμβάλλει επίσης στο φαινόμενο της μετάδοσης, ενθαρρύνοντας τους άλλους να συμμετάσχουν.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• 10 γεγονότα για τα smartphones που μας κρύβουν οι Big Tech
• Έκθεση EY – Microsoft για την κυβερνοασφάλεια στην Ελλάδα