Γιατί, παρά τα πρόσφατα κέρδη, η αστάθεια μπορεί να επιστρέψει στις αγορές

Ένα από τα κλισέ της Wall Street είναι πως οι επενδυτές μισούν την αβεβαιότητα. Η πρόσφατη απάντησή τους μέσω των αγορών οδήγησε σε βίαιες κινήσεις που μπορεί εν πολλοίς να κρίνονται και ως αδικαιολόγητες.

Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό αποτέλεσαν καταλύτη για να αλλάξει, για άλλη μία φορά, το αφήγημα, προκαλώντας μια αγρίως υπερβολική αντίδραση η οποία πυροδότησε ένα ράλι το οποίο είχαμε να δούμε εδώ και πολύ καιρό.

Ως ένα επίπεδο, η αγορά έκανε αυτό το οποίο έπρεπε: Ο πληθωρισμός ήταν χαμηλότερος από το αναμενόμενο, έτσι οι αποδόσεις των ομολόγων μειώθηκαν και οι τιμές των μετοχών αυξήθηκαν, με τις  ευαίσθητες στα επιτόκια μετοχές να «τρέχουν» περισσότερο. Αλλά η κλίμακα των κινήσεων δεν ήταν ανάλογη με αυτό που συνέβη σε μακροοικονομικό επίπεδο.

Ο βασικός πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 0,23% σε μηνιαία βάση, έναντι των προσδοκιών της Wall Street για 0,3%. Ο ετήσιος πληθωρισμός ήταν 3,2%, κάτω από το προβλεπόμενο 3,3%. Καλά νέα, σίγουρα, αλλά σαφώς όχι αρκετά για να δικαιολογήσουν άλμα 5,4% στον Russell 2000 ή ακόμα και 1,9% στον S&P 500.

Αντίθετα, η Τρίτη ήταν το αποκορύφωμα της στροφής στο αφήγημα της αγοράς, από τα υψηλότερα-επί-μακρόν επιτόκια πίσω σε μια ήπια προσγείωση και μειώσεις επιτοκίων. Οι επενδυτές που είχαν προσκολληθεί στο αφήγημα ότι η Federal Reserve θα έπρεπε να παραμείνει επιθετική για να καταπολεμήσει τον πληθωρισμό τα παράτησαν. Η κάλυψη των short θέσεων πήρε διαστάσεις παλιρροϊκού κύματος. Ο S&P είχε την καλύτερη επίδοσή του από τον περασμένο Οκτώβριο. Αυτό το είδος υπερβολικής αντίδρασης συνεχίζεται.

«Σε θεμελιώδεις όρους, αυτός είναι ένας πολύ πιο αργός [οικονομικός] κύκλος», με την έννοια ότι τα επιτόκια δεν έχουν ακόμη προκαλέσει επιβράδυνση στην ανάπτυξη, λέει ο Salman Ahmed, παγκόσμιος επικεφαλής μακροοικονομικής στη Fidelity International. «Με όρους αφηγήματος, είναι ένας πολύ πιο γρήγορος κύκλος».

Ο αναλυτής της Deutsche Bank, Henry Allen, μετρά άλλες έξι φορές από το 2021 που οι επενδυτές περίμεναν μια «περιστροφή» από τη Fed, αλλά τελικά δεν επιβεβαιώθηκαν. Η έβδομη φορά, πάντως, ίσως αποδειχθεί τυχερή… Θα εξαρτηθεί από το εάν τα οικονομικά στοιχεία συνεχίσουν να είναι αδύναμα και από το αν ο πληθωρισμός παραμείνει χαμηλός.

Υπάρχουν όμως βαθύτερα ζητήματα πίσω από τις ραγδαίες αλλαγές στην αγορά που είναι απίθανο να επιλυθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Το πρώτο είναι η οικονομική αστάθεια: Υπήρξαν σοβαροί κραδασμοί που υποδήλωναν ξαφνικές αλλαγές και οδήγησαν σε γρήγορες κινήσεις του πληθωρισμού και των αποδόσεων των ομολόγων: Πόλεμος στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, εμπορικές διαμάχες μεταξύ των ΗΠΑ, Κίνας και Ευρώπης, η κατάρρευση της βρετανικής αγοράς κρατικών ομολόγων, πτωχεύσεις αμερικανικών τραπεζών και της δεύτερης μεγαλύτερης της Ελβετίας…

Επίσης, περισσότερα γεωπολιτικά, πολιτικά ή οικονομικά σοκ είναι απολύτως εύλογα. Αυτή η κατάσταση προκάλεσε ακραία αστάθεια στις αποδόσεις των ομολόγων, η οποία είχε σοβαρές επιπτώσεις στις μετοχές και άλλα περιουσιακά στοιχεία.

Σύμφωνα με τον δείκτη ICE BofA Move, η σιωπηρή αστάθεια στα αμερικανικά ομόλογα κατά μέσο όρο ήταν υψηλότερη από ποτέ τον περασμένο χρόνο – εκτός της φούσκας dotcom και της οικονομικής κρίσης 2008-09. 

Δεύτερο είναι το πρόβλημα της παρέκτασης από τις κινήσεις στην οικονομία στις αγορές. 

Μια ήπια προσγείωση σημαίνει χαμηλότερα επιτόκια, χαμηλότερες αποδόσεις και υψηλότερες τιμές μετοχών. Μια σκληρή προσγείωση σημαίνει ακόμη χαμηλότερα επιτόκια, χαμηλότερες αποδόσεις και χαμηλότερες τιμές μετοχών.

Το «no landing», δηλαδή το «καμία προσγείωση», που βρήκε για λίγο οπαδούς το καλοκαίρι θα σήμαινε υψηλότερα επιτόκια, υψηλότερες αποδόσεις αλλά δυνητικά και υψηλότερες τιμές στις μετοχές, καθώς μια ισχυρότερη οικονομία για μεγαλύτερη διάρκεια ενισχύει τα κέρδη.

Η ίδια η Fed έχει μετακινηθεί από το αφήγημα της σκληρής προσγείωσης στο αφήγημα της ήπιας προσγείωσης – αλλά φυσικά ήπια προσγείωση σημαίνει οικονομική επιβράδυνση και είναι εύκολο να δούμε την αδυναμία να μετατρέπεται σε ύφεση.

Τέλος, υπάρχει η βαθιά αβεβαιότητα σχετικά με τις μακροπρόθεσμες προοπτικές. Διανύουμε μια θεμελιώδη αλλαγή στην οικονομία που θα σημάνει μόνιμα υψηλότερα επιτόκια και ανησυχία για τον πληθωρισμό;

Ή μήπως επιστρέφουμε στον προπανδημικό κανόνα των χαμηλών επιτοκίων και μια κεντρική τράπεζα να ανησυχεί πρωτίστως για τον αποπληθωρισμό;

Μάλλον, τα επί μακρόν υψηλότερα επιτόκια είναι πιο πιθανά καθώς μετακινούμαστε από έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο με πάρα πολλά πράγματα και σχεδόν απεριόριστη προσφορά ξένων εργαζομένων και χρημάτων σε έναν κόσμο απόπαγκοσμιοποιημένο, με τους εργαζόμενους όσο και τις αποταμιεύσεις σε σπάνη – και επομένως θα κοστίζουν περισσότερο.

Προς ένα μέλλον υψηλότερων επενδύσεων για καθαρή ενέργεια, με περισσότερες κρατικές επενδύσεις, περισσότερο κρατικό δανεισμό και περισσότερες στρατιωτικές δαπάνες σημαίνει περισσότερος ανταγωνισμός για αποταμιεύσεις και υψηλότερα επιτόκια.

Η τεχνητή νοημοσύνη θα εντείνει την παραγωγικότητα – αλλά τα μακροπρόθεσμα επιτόκια θα αυξηθούν. Απέναντι σε αυτό στέκονται οι αντισταθμιστικές αποπληθωριστικές δυνάμεις από την υπερχείλιση του χρέους, που κάνει τα άτομα και τις εταιρείες λιγότερο πρόθυμα να δανείζονται και να ξοδεύουν.

Και υπάρχουν οι συνεχείς τεχνολογικές εξελίξεις που συνέβαλαν στη διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα τη δεκαετία του 2010.

Μοιάζει πως το πρόσφατο αφήγημα της ήπιας προσγείωσης θα μπορούσε να διαρκέσει λίγο, καθώς θα υποστηριχθεί από οποιοδήποτε σημάδι ασθενέστερης οικονομίας, καθώς μάλιστα οι προηγούμενες αυξήσεις επιτοκίων αρχίζουν να δαγκώνουν. Αλλά μην εφησυχάζετε, μπορεί να υπάρξει νέα ανατροπή – η ύφεση ή, ακόμα, και μια νέα κρίση θα επιστρέψει δριμύτερη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• BBG: Η αύξηση στις τιμές σπιτιών στην Αθήνα είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη
• ΤτΕ: Στα 5,8 δισ. ευρώ το πρωτογενές πλεόνασμα στο 10μηνο του 2023