Γιατί στην Ευρωζώνη τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν άμεσα και στις ΗΠΑ όχι
Μετά από μια πανδημία, έναν πόλεμο στην Ευρώπη και τη χειρότερη πληθωριστική κρίση των τελευταίων 40 ετών, οι κεντρικοί τραπεζίτες δικαιούνται να υιοθετήσουν μια προσέγγιση με προτεραιότητα την ασφάλεια. Η επιδίωξη βελτιστοποίησης των οικονομικών αποτελεσμάτων έχει πάρει θέση υπέρ της διαχείρισης των κινδύνων.
Σε αυτό το πλαίσιο, το μεγάλο ερώτημα είναι πώς οι αξιωματούχοι μπορούν να καθορίσουν καλύτερα τη νομισματική πολιτική, έχοντας στο μυαλό τους τη διαχείριση κινδύνου. Για καλύτερη πλοήγηση, οι κεντρικοί τραπεζίτες πρέπει πρώτα να είναι σαφείς σχετικά με τους κινδύνους που διαχειρίζονται. Τα μοναδικά πράγματα που έχουν σημασία είναι όσα επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα, τον πληθωρισμό και τις ζωές των ανθρώπων.
Πολύ συχνά, οι κεντρικοί τραπεζίτες λένε ότι το χειρότερο αποτέλεσμα θα ήταν να ξεκινήσει μια περίοδος μεταβολών σε ό,τι αφορά τα επιτόκια και μετά να αλλάξουν γνώμη – αυτό μπορεί να είναι δύσκολο για την προσωπική τους φήμη, αλλά συνεπάγεται μικρό κόστος για την κοινωνία.
Εάν ακολουθήσουν το μονοπάτι της βεβαιότητας πριν λάβουν οποιαδήποτε για τα επιτόκια, θα εγγυηθούν ότι οι αυξομειώσεις των επιτοκίων θα καθυστερήσουν. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα πραγματικό κόστος για άλλους.
Το ερώτημα
Στις ΗΠΑ και την Ευρώπη το ερώτημα είναι πόσο μακριά και γρήγορα θα μειωθούν τα επιτόκια. Το να γίνουν πάρα πολλά μπορεί να δημιουργήσει μη βιώσιμη ζήτηση, αποτρέποντας την ολοκλήρωση του αποπληθωρισμού.
Η υπερβολική προσοχή, ωστόσο, εγκυμονεί τον κίνδυνο να επιστρέψουν οι οικονομίες στον προ-Covid κόσμο, που χαρακτηριζόταν από ελλιπή ζήτηση, πληθωρισμό κάτω του στόχου και εξάρτηση από ανορθόδοξες νομισματικές πολιτικές, όπως η επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης.
Κατά ειρωνικό τρόπο, οι hawkish κεντρικοί τραπεζίτες θα πρέπει να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να το αποφύγουν αυτό, επειδή είναι το σενάριο που επιθυμούν λιγότερο.
Το ενδιαφέρον είναι ότι μετά από μια περίοδο κραδασμών, η διαχείριση κινδύνου υποδηλώνει ότι έχει έρθει η ώρα για αποσύνδεση μεταξύ της νομισματικής πολιτικής και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Στις ΗΠΑ, η εγχώρια ζήτηση είναι ισχυρή. Αν και τα στοιχεία του ΑΕΠ για το πρώτο τρίμηνο ήταν απογοητευτικά, με την ετήσια ανάπτυξη 1,6%, αυτό δεν αντανακλά τις εγχώριες δαπάνες.
Οι πωλήσεις σε ιδιώτες εγχώριους αγοραστές – ένα καλύτερο μέτρο της ζήτησης – αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 3,1%, με μεγάλο μέρος αυτών να διαρρέει από την οικονομία των ΗΠΑ μέσω εισαγωγών. Το ποσοστό αποταμίευσης πλησιάζει τα ιστορικά χαμηλά.
Στην Ευρωζώνη και σε άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η εικόνα δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετική. Δεδομένου ότι τα νοικοκυριά υφίστανται ένα σοβαρό εισοδηματικό σοκ από την έκρηξη του κόστους θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η κατανάλωση παραμένει αδύναμη.
Τα ποσοστά αποταμίευσης παραμένουν υψηλά, δημιουργώντας τον κίνδυνο ελλιπούς ζήτησης. Παρόλο που το ενεργειακό κόστος έχει πλέον μειωθεί, τα πραγματικά επίπεδα δαπανών και επενδύσεων δεν έχουν αυξηθεί ανάλογα.
Είναι σοφό να λαμβάνουμε αξιολογήσεις για τα κενά παραγωγής με λίγο αλάτι επειδή έχουν αναθεωρηθεί τόσο πολύ, αλλά αυτές δείχνουν μια παρόμοια υπερατλαντική ιστορία. Το ΔΝΤ πιστεύει ότι οι ΗΠΑ έχουν θετικό χάσμα, υποδηλώνοντας συνεχιζόμενη πληθωριστική πίεση, ενώ το χάσμα είναι αρνητικό στην Ευρωζώνη και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Διαφορές υφίστανται και σε επίπεδο δημοσιονομικής πολιτικής. Παρότι τα ελλείμματα είναι χαμηλότερα και αναμένεται να μειωθούν στην Ευρώπη, προβλέπεται ότι θα παραμείνουν υψηλά στις ΗΠΑ. Τα δεδομένα για την αγορά εργασίας είναι πιο κοντά στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αλλά δεν αλλάζουν την εικόνα για τους κινδύνους. Η χαμηλή ανεργία και η ασθενής αύξηση της παραγωγικότητας είναι πιο πιθανό να αντανακλούν τη συσσώρευση εργατικού δυναμικού ενόψει της χαμηλής ζήτησης παρά ένα επίμονο πρόβλημα από την πλευρά της προσφοράς. Φυσικά, υπάρχουν περιθώρια σημαντικής βελτίωσης της παραγωγικότητας εάν η ευρωπαϊκή ζήτηση ήταν ισχυρότερη.
Νομισματική πολιτική
Με τέτοια αποκλίνουσα θέση για τις οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης, η αξιολόγηση των κινδύνων πολιτικής θα πρέπει επίσης να είναι ριζικά διαφορετική. Στις ΗΠΑ, η θέση της Federal Reserve αυτό το καλοκαίρι είναι ότι πρέπει να αισθάνεται πιο άνετα για τον αποπληθωρισμό προτού μπορέσει να μειώσει την πίεση που ασκεί στα οικονομικά φρένα. Αυτό είναι λογικό.
Υπάρχουν ελάχιστα σημάδια οικονομικής ύφεσης, ενώ τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό δεν προσέφεραν την ανακούφιση ότι οι αυξήσεις στις τιμές σταθεροποιούνται κοντά στον στόχο του 2% της κεντρικής τράπεζας.
Ο βασικός ετησιοποιημένος πληθωρισμός ΔΤΚ ήταν 3,6% τον Απρίλιο, με τις περισσότερες από τις αυξήσεις των τιμών να σημειώνονται τους τελευταίους έξι μήνες, και όχι νωρίτερα. Εάν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ότι ο πληθωρισμός μειώνεται, η Fed μπορεί να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική με λίγους κινδύνους, αλλά υπάρχει επίσης μικρός κίνδυνος να σταματήσει μέχρι το φθινόπωρο.
Αντίθετα, η Ευρώπη χρειάζεται κίνητρα. Ο πληθωρισμός μειώνεται σταθερά και, σύμφωνα με τις προβλέψεις, οι μισθολογικές πιέσεις στην Ευρωζώνη υποχωρούν επίσης. Ο βασικός κίνδυνος στην Ευρώπη είναι ότι η νομισματική πολιτική παραμένει πολύ αυστηρή και υπονομεύει την ανάκαμψη της ζήτησης προς τις τάσεις πριν από την πανδημία.
Οι κεντρικές τράπεζες στην ήπειρο θα πρέπει να ακολουθήσουν αυτές της Σουηδίας και της Ελβετίας, και να ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα περικοπών επιτοκίων.
Η ΕΚΤ έχει υποδείξει ότι θα κάνει το πρώτο βήμα σε μερικές εβδομάδες. Θα ήταν σοφό να συνεχίσει. Δεν είναι θέσφατο πως τα επιτόκια πρέπει να κινούνται συγχρονισμένα στις κορυφαίες προηγμένες οικονομίες του κόσμου, αν και οι παγκόσμιες δυνάμεις τα κράτησαν παράλληλα αυτόν τον αιώνα. Το νόημα της ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής είναι ότι οι αξιωματούχοι λαμβάνουν αποφάσεις για την πολιτική χωρίς να σκέφτονται τις δικές τους κυβερνήσεις ή τη Fed.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
