Γιατί τα κλειστά ευρωπαϊκά σύνορα πλήττουν το εμπόριο

του Ντέιβιντ Μόρις για το Fortune.com

Σε μια έκτακτη σύνοδο ύστερα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, οι υπουργοί Δικαιοσύνης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) συμφώνησαν να εντείνουν τους συνοριακούς ελέγχους για τους Ευρωπαίους πολίτες που εισέρχονται στην ΕΕ, και να λάβουν μέτρα προς την κατεύθυνση διαμοιρασμού πληροφοριών.

Αυτή η αύξηση των συνοριακών ελέγχων είναι μέρος μιας επείγουσας προσπάθειας διατήρησης της ελευθερίας μετακίνησης των πολιτών μεταξύ Ευρωπαϊκών χωρών. Αυτή η ελευθερία θεμελιώθηκε από τη Συνθήκη Σένγκεν το 1985· η χαλάρωση των συνοριακών ελέγχων που προήλθε έγινε κομμάτι της ευρωπαϊκής ταυτότητας και θεμέλιο της ευρωπαϊκής οικονομικής ολοκλήρωσης.

Όμως, η εισροή Σύρων προσφύγων και η σύνδεσή της – στη συνείδηση της κοινής γνώμης – με τις επιθέσεις στο Παρίσι ασκούν τεράστια πίεση στη Σένγκεν. Ακροδεξιές φωνές, όπως αυτή της Μαρίν Λεπέν, καλούν σε ανάκληση της συμφωνίας.

Εν τω μεταξύ, ακόμα και κατά τη διάρκεια της κήρυξης πολέμου προς τον ISIS, ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά τόνισε τη σημασία του ελέγχου πρόσβασης στα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης και όχι στα σύνορα μεταξύ κρατών-μελών.

Ο λόγος; Η οικονομική επίδραση του περιορισμού των εμπορικών οδών θα ήταν εξίσου απεχθής με το ανθρώπινο τίμημα των τρομοκρατικών επιθέσεων. 75% του ενδο-ευρωπαϊκού εμπορίου πραγματοποιείται οδικά. Ο έλεγχος των εγγράφων των οδηγών, εν δυνάμει σε πολλαπλά σύνορα καθημερινά, θα ήταν εξαιρετικά πολυδάπανος.

Η επίδραση της αύξησης των ελέγχων στο ευρωπαϊκό εμπόριο είναι γνωστή εδώ και καιρό. Σύμφωνα με τον κλάδο μεταφορών της Ολλανδίας, μια ώρα καθυστέρησης σε κάθε εθνικό σύνορο κοστίζει στους Ολλανδούς αποστολείς φορτίου πάνω από 600 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Στις αρχές του 2015, οι καθυστερήσεις στο λιμάνι του Καλαί λόγω της απόπειρας επιβίβασης προσφύγων σε φορτηγά και τρένα κόστιζαν στον βρετανικό κλάδο οδικών μεταφορών πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ ημερησίως.

Τα έμμεσα κόστη των πιο «σφιχτών» συνόρων θα είναι ακόμα μεγαλύτερα. Σε μια μελέτη του 2014, ερευνητές βρήκαν ότι μια αύξηση μετανάστευσης κατά 1% μεταξύ δύο κρατών-μελών της Σένγκεν οδηγεί σε μια περίπου αντίστοιχου όγκου αύξηση στο διακρατικό εμπόριο μεταξύ τους. Η μείωση αυτού του εμπορίου θα είχε μια ιδιαίτερη επίδραση στους τομείς της γεωργίας και της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη, οι οποίοι βασίζονται στην ταχύτητα παράδοσης.

Τους τελευταίους μήνες, έχουν αυξηθεί οι έλεγχοι προσωρινά στα σύνορα όχι μόνο της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Αυστρίας, αλλά και της Ουγγαρίας, της Δανίας και της Σουηδίας. Ακόμα κι αυτά τα προσωρινά μέτρα θα μπορούσαν να επιβαρύνουν την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία δείχνει σημάδια επιβράδυνσης παρά την ώθηση που λαμβάνει από τις χαμηλές τιμές της ενέργειας και τις εγχύσεις ρευστού από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Μια στρατηγική ασφαλείας που δυσχεραίνει την κατάσταση δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής.