Γιατί Τουρκία και Ρωσία αντιδρούν στην ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ

Νέα εποχή στον παγκόσμιο γεωστρατηγικό «χάρτη» αναμένεται να βάλει η επικείμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ τόσο της Φινλανδίας, όσο και της Σουηδίας.

Οι δύο χώρες έκαναν ιστορική «στροφή» και ανακοίνωσαν ότι θα υποβάλουν αίτηση προκειμένου να γίνουν μέλη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, σε μία απόφαση που έχει προκαλέσει «ντόμινο» αντιδράσεων και εξελίξεων.

Μάλιστα, η Ρωσία -η οποία έχει εκφράσει την οργισμένη δυσαρέσκειά της για την εξέλιξη αυτή, προαναγγέλλοντας ότι δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια- βρήκε σύμμαχο στο πρόσωπο της Τουρκίας, με το επιχείρημα ότι «δεν γίνεται σύμμαχοί μας να στηρίζουν τρομοκρατικές οργανώσεις».

Η ξαφνική αυτή μεταστροφή Φινλανδίας-Σουηδίας, δύο χώρες που η στρατηγική τους επιλογή εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες ήταν η ουδετερότητα και η μη συμμετοχή τους στη Συμμαχία, προφανώς έχει λόγο: την βίαιη εισβολή της «γειτόνισσάς» τους Ρωσίας στην Ουκρανία. Και, αν μη τι άλλο, η εν λόγω απότομη αλλαγή κατεύθυνσης σηματοδοτεί μεγάλες αλλαγές στον παγκόσμιο γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό «χάρτη», αλλά και στο ευρωπαϊκό τοπίο ασφάλειας.

Η άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ

Ωστόσο, η εν λόγω εξέλιξη βρήκε σθεναρή αντίσταση από την πλευρά της Τουρκίας, η οποία έκανε λόγο για στήριξη τρομοκρατών (σ.σ. PKK) από τις δύο χώρες.

Συγκεκριμένα, ο Τούρκος ΥΠΕΞ τόνισε πως είναι «εξωφρενικό και απαράδεκτο οι φίλοι και οι σύμμαχοί μας να στηρίζουν την “τρομοκρατική οργάνωση” του ΡΚΚ», σχετικά με τις επιφυλάξεις που εξέφρασε η Άγκυρα για την επικείμενη ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και της Φινλανδίας.

«Εκπρόσωποι της Σουηδίας και της Φινλανδίας πραγματοποιούσαν συναντήσεις με μέλη των PKK και YPG, ενώ η Σουηδία τούς προμήθευε και με όπλα», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, την Κυριακή στο Βερολίνο. Πρότεινε επίσης οι δύο χώρες να άρουν την απαγόρευση εξαγωγής όπλων προς την Τουρκία και σημείωσε ότι απαιτείται μια πιο συμφιλιωτική στάση από τη Σουηδία.

Φυσικά, τον (αρνητικό) τόνο είχε δώσει πρώτος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε ξεκαθαρίσει ότι η Τουρκία δεν βλέπει θετικά την ένταξη Φινλανδίας-Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, λέγοντας ότι οι δύο χώρες «φιλοξενούν πολλές τρομοκρατικές οργανώσεις».

Εγγυήσεις ασφαλείας και αισιοδοξία ΗΠΑ για συναίνεση

Πάντως, από τη μεριά του, ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, Αντονι Μπλίνκεν εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα υπάρξει συναίνεση και τελικά η Τουρκία θα αποδεχθεί την ένταξη.

Συγκεκριμένα, δήλωσε πως μίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για τις ανησυχίες της Άγκυρας σχετικά με την ένταξη αυτών των δύο χωρών και είναι πεπεισμένος ότι μπορεί να επιτευχθεί συναίνεση.

Παράλληλα, τόσο ο Μπλίνκεν, όσο και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεγκ, δεσμεύτηκαν για ασφάλεια της Φινλανδίας και της Σουηδίας.

Ο Στόλτενμπεργκ, σημείωσε, μάλιστα, ότι η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα έκανε τις χώρες πιο ασφαλείς, ενώ συνέχισε λέγοντας ότι θα γίνουν προσπάθειες να επιταχυνθούν οι αιτήσεις της Φινλανδίας και της Σουηδίας και ότι θα επιδιωχθεί η αύξηση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην περιοχή κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των αιτήσεών τους, διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει έως και έναν χρόνο.

Σήμερα, ο Φινλανδός πρόεδρος Νιινίστο πρόκειται να συναντήσει τον αρχηγό της μειοψηφίας της Ρεπουμπλικανικής Γερουσίας, Μιτς ΜακΚόνελ στο Ελσίνκι, μαζί με άλλους Ρεπουμπλικάνους γερουσιαστές, καθώς συνεχίζει την εκστρατεία για να εξασφαλίσει δικομματική υποστήριξη για την ένταξη στο ΝΑΤΟ. Ο ΜακΚόνελ πρόκειται να επισκεφθεί τη Σουηδία, ενώ και ο Φινλανδός πρόεδρος θα πραγματοποιήσει διήμερη επίσκεψη στη Στοκχόλμη την Τρίτη.

Μάλιστα, οι σκανδιναβικές χώρες υποστηρίχθηκαν ευρέως από τους υπουργούς Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που συναντήθηκαν στο Βερολίνο το Σάββατο, καθώς οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσπαθούν να κατευνάσουν τις ανησυχίες ότι η Τουρκία θα μπορούσε να εκτροχιάσει την προσπάθειά τους, επικαλούμενη ανησυχίες ότι η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν δείξει υποστήριξη στους Κούρδους «τρομοκράτες». Σημειώνεται ότι προϋπόθεση ένταξης νέων μελών στο 30μελές στρατιωτικό μπλοκ είναι η ομοφωνία των ήδη υπαρχόντων.

Πώς θα απαντήσει η οργισμένη Ρωσία

Από τη μεριά της, βέβαια, η Ρωσία αισθάνεται απειλή από αυτή την εξέλιξη. Και αυτό διότι η είσοδος της Σουηδίας και της Φινλανδίας θα επεκτείνει σημαντικά τα σύνορα του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία.

Μάλιστα, έχει διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να το αφήσει έτσι, απειλώντας/προειδοποιώντας ακόμη και με πυρηνικό πόλεμο.

Οι στρατοί και των δύο χωρών είναι συμβατοί με το ΝΑΤΟ και περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό πυροβολικού και τανκς. Η Φινλανδία, της οποίας τα σύνορα με τη Ρωσία έχουν μήκος περίπου 1.300 χιλιόμετρα, διατηρούσε ένα σύστημα στρατολόγησης, διοικώντας μια εφεδρεία 900.000 στρατιωτών και ήταν σε θέση να αναπτύξει 280.000 από αυτούς σε καιρό πολέμου. Η Σουηδία, από την άλλη, επανέφερε τη στράτευση το 2018.

Το Σάββατο, ο πρόεδρος Νιινίστο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά την οποία τον ενημέρωσε ότι ότι η σκανδιναβική χώρα σχεδιάζει να επιδιώξει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ.

Η κίνηση θα ήταν «λάθος γιατί δεν υπάρχουν απειλές για την ασφάλεια της Φινλανδίας», τόνισε ο Πούτιν στον Φινλανδό πρόεδρο, σύμφωνα με το Κρεμλίνο, προσθέτοντας ότι θα μπορούσε να βλάψει τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών.

Η αντίδραση του Πούτιν στο σχέδιο της Φινλανδίας ήταν «πιο ήπια από ποτέ», είπε ο Νιινίστο στους δημοσιογράφους την Κυριακή. «Μπορεί να θέλει να αποφύγει το ζήτημα αυτό να γίνει θέμα συζήτησης στη Ρωσία», συμπλήρωσε ο πρόεδρος της Φινλανδίας.

Σουηδία: Επιφυλάξεις για τα πυρηνικά και τις μόνιμες βάσεις του ΝΑΤΟ

«Η θέση για ένταξη στο ΝΑΤΟ σημαίνει ότι είμαστε έτοιμοι να εγκαταλείψουμε τη γραμμή πολιτικής ασφάλειας που η Σουηδία έχει διατηρήσει, με διάφορες μορφές, εδώ και 200 ​​χρόνια», είπε η πρωθυπουργός της Σουηδίας και πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών, Μαγκνταλένα Άντερσον, σε δημοσιογράφους στη Στοκχόλμη, προσθέτοντας ότι η Σουηδία έχει ανάγκη τις εγγυήσεις ασφαλείας που συνοδεύουν την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

«Για εμάς τους Σοσιαλδημοκράτες είναι σαφές ότι η αποχή μας από στρατιωτικές δεσμεύσεις έχει εξυπηρετήσει καλά τη Σουηδία, αλλά το συμπέρασμά μας είναι ότι δεν θα μάς εξυπηρετήσει το ίδιο καλά στο μέλλον». Ωστόσο, σε δήλωσή του το κυβερνών κόμμα ανέφερε ότι θα υποστηρίξει πως η Σουηδία εκφράζει «μονομερείς επιφυλάξεις κατά της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων και μόνιμων βάσεων στο σουηδικό έδαφος».

Οι βουλευτές και των δύο χωρών πρόκειται να συζητήσουν τις αιτήσεις τους σήμερα, ενώ η Σουηδία είναι πιθανό να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ τις επόμενες ημέρες, σύμφωνα με δημοσιεύματα των εκεί ΜΜΕ.

Swedish Social Democrats now officially in favour of @NATO membership.

Finland’s and Sweden’s Nato-train continues its journey towards HQ in Brussels.

Membership of both countries will make the Baltic Sea region, Europe and the world a safer place.#deterrence

— Alexander Stubb (@alexstubb) May 15, 2022