Google – «Τεχνητή Νοημοσύνη: Οδικός χάρτης για το μέλλον»

Πέγκυ Αντωνάκου – Γενική Διευθύντρια (Google NA Eυρώπης)

H τεχνητή νοημοσύνη κυριαρχεί πλέον στις συζητήσεις γύρω μας αλλά και στη ζωή μας. Από απλές εφαρμογές στην καθημερινότητα ως και τεχνολογίες που κάνουν την εργασία μας ευκολότερη ή απελευθερώνουν τη δημιουργικότητά μας. Το έντονο αυτό ενδιαφέρον είναι απόλυτα δικαιολογημένο. Μπορεί όσοι από εμάς εργαζόμαστε στον τομέα της τεχνολογίας να είμαστε συνηθισμένοι σε συχνές μικρές «επαναστάσεις», στην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης όμως δεν υπάρχει στοιχείο υπερβολής.

Η τεχνολογική αυτή εξέλιξη υπόσχεται να μετασχηματίσει πλήρως κάθε έκφανση της ζωής μας. Αποτελεί την τρίτη συνεχόμενη μεγάλη μετατόπιση στον τομέα της τεχνολογίας από την αρχή του 21ου αιώνα, και μάλιστα έχει όλα τα εχέγγυα ώστε να επισκιάσει τις άλλες δύο: όχι μόνο τη μετάβαση από το desktop στο κινητό που συνέβη πριν περίπου μία δεκαετία, ακόμη και την ίδια τη δημιουργία και την καθολική επέκταση του διαδικτύου στις ζωές μας που έγινε σταδιακά τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Μεγάλες δυνατότητες, μεγάλες προκλήσεις

Όπως κάθε αλλαγή, η τεχνητή νοημοσύνη περιέχει ταυτόχρονα μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές, αλλά και μεγάλες προκλήσεις. Οφείλουμε να μην υποβαθμίζουμε καμία από τις δύο διαστάσεις.

Μπορούμε, για παράδειγμα, να… μαγευτούμε αναλογιζόμενοι τους νέους δρόμους στους οποίους θα οδηγήσει η τεχνητή νοημοσύνη την ανθρώπινη διάνοια και δημιουργικότητα. Ήδη, η σύντομη επαφή μας με τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs), όπως το Bard της Google, μας δείχνει ένα μικρό μέρος της δυνατότητας που θα έχουμε να βελτιώσουμε την εργασία, την καθημερινότητα, τις αναζητήσεις μας. Μπορούμε να μείνουμε έκθαμβοι από τη συγκλονιστική πρόοδο που μπορεί η Ιατρική να επιτύχει, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, απαλύνοντας τον πόνο εκατομμυρίων ανθρώπων.

Μπορούμε όμως ταυτόχρονα να ανησυχούμε για πιθανές κακόβουλες χρήσεις της τεχνολογίας ή την κατάχρηση των δυνατοτήτων της, συνθήκες ικανές να επιτείνουν ήδη υπάρχοντα κοινωνικά προβλήματα ή να δημιουργήσουν νέα.

Η τεχνητή νοημοσύνη περιέχει μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές, αλλά και μεγάλες προκλήσεις. Οφείλουμε να μην υποβαθμίζουμε καμία από τις δύο διαστάσεις.

Προοπτική, υπευθυνότητα, ασφάλεια

Η πρόκληση, λοιπόν, είναι μνημειώδης και ξεπερνάει τις επιμέρους δυνατότητές μας να την αντιμετωπίσουμε· είτε αυτό αφορά κράτη και υπερεθνικούς οργανισμούς, είτε εταιρείες, είτε ακόμη και καθεμία ή έναν από εμάς.

Αρχικά λοιπόν, η προοπτική. Η ιστορία της ανθρωπότητας έχει γραφτεί από εκείνα τα κράτη και τους πολιτισμούς που μπόρεσαν να ενσωματώσουν καλύτερα κάθε τεχνολογική επανάσταση και την αξιοποίησαν για την πρόοδο ολόκληρης της κοινωνίας, και όχι μόνο μέρους της. Όσα κράτη και επιχειρήσεις δεν προβούν με ταχύτητα σε αυτήν τη μετάβαση δεν θα μπορέσουν να «ξεκλειδώσουν» τα πολύπλευρα αυτά οφέλη. Είναι, λοιπόν, απαραίτητο κυβερνήσεις και οργανισμοί να προετοιμάσουν καλύτερα το έδαφος για αυτήν τη μετάβαση.

Στη συνέχεια, η υπευθυνότητα. Είμαστε ήδη μάρτυρες του πρωτοφανούς αντίκτυπου που έχει η τεχνητή νοημοσύνη στην αντιμετώπιση των μεγαλύτερων κοινωνικών προβλημάτων της εποχής μας. Στην ιατρική, οι γιατροί και νοσηλευτές μας εξοπλίζονται με νέα εργαλεία ώστε να κάνουν ακριβέστερες και εξατομικευμένες προβλέψεις για κάθε ασθενή με μεγαλύτερη ταχύτητα και ασφάλεια. Στη μάχη ενάντια στην κλιματική κρίση, οργανισμοί και startups επεξεργάζονται λύσεις για την ανακύκλωση υλικών, την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, τη βιώσιμη γεωργία. Όλες, όμως, αυτές οι εφαρμογές ενέχουν κινδύνους από την πιθανή μη υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Η ενίσχυση της παραπληροφόρησης, των διακρίσεων και των στερεοτύπων υπό τον μανδύα της αντικειμενικότητας μιας τεχνολογικής εφαρμογής, οι παραβιάσεις της ιδιωτικότητας και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων μάς θυμίζουν το μέγεθος της πρόκλησης. Η νομοθετική ρύθμιση, λοιπόν, των κανόνων της τεχνητής νοημοσύνης είναι μια δουλειά που οφείλει να συμπεριλάβει το σύνολο της κοινωνίας και απαιτεί έντονη και εύρυθμη διεθνή συνεργασία και ευθυγράμμιση πολιτικών.

Τέλος, η ασφάλεια. Γνωρίζουμε τους κινδύνους που μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να φέρει στην ασφάλεια των κρατών. Δημιουργεί νέα δεδομένα στην κυβερνοασφάλεια ή ακόμα και απειλές απέναντι στην ίδια τη δημοκρατία. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, είναι επιτακτική η συντεταγμένη συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων και εταιρειών, για την ανάπτυξη κοινών πρωτοκόλλων ασφάλειας, προτύπων διαχείρισης αλλά ακόμα και διοικητικών μοντέλων και θεσμών διακυβέρνησης που ανταποκρίνονται στις νέες αυτές προκλήσεις. Και, φυσικά, η χρήση της ίδιας της τεχνολογίας που μπορεί να επιστρατευτεί στον αγώνα ενάντια στους κακοβουλους χρήστες.

Μια γενναία προσέγγιση

Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει το εισιτήριό μας για έναν νέο κόσμο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μια στοχευμένη, συλλογική προσπάθεια μεταξύ κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών, ερευνητικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά και του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα ώστε όλοι μαζί να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για την πλήρη αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης. Το στοίχημα της εποχής μας είναι να διασφαλίσουμε ότι οι επόμενες γενιές θα ζήσουν σε έναν κόσμο πιο εύρωστο, ασφαλή και βιώσιμο. Εναπόκειται σε εμάς να προχωρήσουμε σε αυτή την πολύπλευρη συνεργασία με θάρρος και υπευθυνότητα ταυτόχρονα. Αυτή είναι η δέσμευση της Google.

*Το άρθρο συμπεριλαμβάνεται στο CEO Initiative Book 2023