Hoaxwagen: Ο αντίκτυπος ενός μεγάλου σκανδάλου
Πώς η μεγάλη απάτη με τις μετρήσεις καυσαερίων έπληξε τη φήμη της Volkswagen.
Των Τζέφρι Σμιθ και Ρότζερ Πάρλοφ
Σχεδόν 580.000 αυτοκίνητα Volkswagen στις ΗΠΑ – και σχεδόν 10,5 εκατομμύρια σε παγκόσμιο επίπεδο – δεν ήταν διόλου «πράσινα», όπως διαφημίζονταν.
Ο κόσμος άρχισε να μαθαίνει για την απάτη τον Σεπτέμβριο, όταν η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας των ΗΠΑ εξέδωσε μια σοκαριστική «γνωστοποίηση παραβίασης». Όπως αποκαλύφθηκε, τα αποκαλούμενα μοντέλα Clean Diesel είχαν ειδικό μηχανισμό ώστε να εμφανίζονται συμβατά με τα όρια καυσαερίων, ο οποίος και τίθετο σε λειτουργία σε συνθήκες εργαστηριακών δοκιμών.
Συγκεκριμένα, όπως παραδέχθηκε και η ίδια η εταιρεία, λογισμικό στον κινητήρα καταλάβαινε πότε το όχημα βρισκόταν υπό έλεγχο και ενεργοποιούσε τον εξοπλισμό μείωσης των εκπομπών όταν έπρεπε. Όμως, όταν το όχημα επέστρεφε και πάλι στους δρόμους, σε κανονικές συνθήκες οδήγησης, τότε ο εξοπλισμός έπαυε να λειτουργεί και το όχημα εξέπεμπε ποσότητες επικίνδυνων οξειδίων του αζώτου 40 φορές πάνω απ’ τα επιτρεπτά όρια.
Για εφτά χρόνια, οι διαφημιστικές εκστρατείες της Volkswagen παρουσίαζαν τα συγκεκριμένα οχήματα ως οικολογικά. Όλο αυτό αποδείχθηκε μια τεράστια εξαπάτηση, η οποία έχει οδηγήσει σε μια έκρηξη αγωγών.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας των ΗΠΑ υπέβαλλαν αγωγή που θα μπορούσε θεωρητικά να οδηγήσει στην επιβολή προστίμων ύψους έως και 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων (αν και κανένας δεν περιμένει τόσο μεγάλες χρηματικές ποινές). Παράλληλα, έχουν υποβληθεί και πάνω από 500 αγωγές από ιδιοκτήτες οχημάτων ντίζελ της Volkswagen – αριθμός χωρίς προηγούμενο, που αντανακλά την οργή για τις πολιτικές της εταιρείας.
Η εταιρεία έχει βάλει στην άκρη 6,7 δισεκατομμύρια ευρώ για τη συμμόρφωση των οχημάτων της με τους κανόνες περί εκπομπών καυσαερίων, αλλά φυσικά το ποσό αυτό δεν λαμβάνει υπόψη τα πρόστιμα, τις αποζημιώσεις, τις αμοιβές δικηγόρων κ.ο.κ. που θα κληθεί να καλύψει.
Ο μέχρι πρότινος διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Μάρτιν Βίντερκορν, παραιτήθηκε αμέσως, κορυφαία στελέχη ζήτησαν δημοσίως συγνώμη, μια σειρά μηχανικών απολύθηκαν, και η εταιρεία στράφηκε στο αμερικάνικο δικηγορικό γραφείο Jones Day για να διεξάγει εσωτερική έρευνα.
Όμως, ο νέος διευθύνων σύμβουλος της Volkswagen, Ματίας Μίλερ, εκνεύρισε τις ρυθμιστικές αρχές προβάλλοντας νομικίστικα επιχειρήματα και δικαιολογίες σε μια συνέντευξή του τον Ιανουάριο. «Ήταν ένα τεχνικό πρόβλημα» δήλωσε. «Δεν είχαμε ερμηνεύσει σωστά την αμερικανική νομοθεσία… Δεν είπαμε ψέματα. Δεν είχαμε καταλάβει το ζήτημα εξαρχής».
Η εταιρεία αρνήθηκε την οποιαδήποτε συνέντευξη του Μίλερ ή άλλου στελέχους μαζί μας. Και στην πλειοψηφία των γραπτών ερωτήσεων που αποστείλαμε, απάντησε «Αυτά τα ζητήματα είναι αντικείμενο έρευνας ή εμπίπτουν στην προστασία της ιδιωτικότητας».
Το σκάνδαλο δεν ήρθε απ’ το πουθενά. Η εταιρεία έχει μια μακρά ιστορία σκανδάλων και παραβίασης νομοθεσίας. Κάθε φορά – μέχρι τώρα – γλίτωνε χωρίς συνέπειες. Η ισχύς της εταιρείας στην Ευρώπη είναι τεράστια, καθώς παραδοσιακά η VW θεωρείτο μια ημι-κρατική οντότητα. Η εταιρεία και η αυτοκινητοβιομηχανία ως κλάδος είναι τόσο κρίσιμες για τη Γερμανία που η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έχει επανειλημμένα παρέμβει κατά της επιβολής αυστηρών κανόνων εκπομπών καυσαερίων.
Απ’ την άλλη, κάποιοι στην Ευρώπη πιστεύουν ότι η αντίδραση των ΗΠΑ απέναντι στο σκάνδαλο είναι υπερβολική, και τροφοδοτείται κυρίως από μεγαλοδικηγόρους και πολιτικούς πάντα έτοιμους να βοηθήσουν τους εγχώριους κατασκευαστές αυτοκινήτων έναντι ενός ευρωπαϊκού τους αντιπάλου.
Εξάλλου, η General Motors πλήρωσε το συγκριτικά μικρό ποσό των 900 εκατομμυρίων δολαρίων για να κλείσει μια ομοσπονδιακή δικαστική έρευνα σε σχέση με την ελαττωματική μίζα που οδήγησε στον θάνατο 124 ανθρώπων. Εξάλλου, η ίδια η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας των ΗΠΑ αναγνωρίζει ότι όλα τα οχήματα ντίζελ συνολικά ευθύνονται μόλις για το 0,1% των οξειδίων του αζώτου στον αέρα στις ΗΠΑ.
Και πάλι, οι ουσίες αυτές σκοτώνουν• μόνο στην Ευρώπη, υπολογίζεται ότι το 2012 500.000 θάνατοι οφείλονται στην κακή ποιότητα του αέρα, στην οποία συμβάλλουν και οι ουσίες αυτές.
Για την ώρα, οι συνέπειες για την εταιρεία είναι μεγάλες και απρόβλεπτες. Η ανακοίνωση των ετήσιων αποτελεσμάτων μετατέθηκε από τον Φεβρουάριο στον Απρίλιο, ενώ και η γενική συνέλευση των μετόχων αναβλήθηκε για τον Ιούνιο. Τα αποτελέσματα της εσωτερικής έρευνας αναμένονται στα τέλη Απριλίου. Και η δικαστική διαδικασία στις ΗΠΑ βρίσκεται σε εξέλιξη.
Πηγή: fortune.com
