HSBC: Γιατί βλέπει «κρίση χρέους» στην Ευρωζώνη – Υποτονική η πανευρωπαϊκή αντίδραση στην κρίση
Κριτική στις αποφάσεις του Eurogroup και στη στάση της ΕΕ ως πριν την αντιμετώπιση της πανδημίας του Covid-19 ασκεί σε ανάλυσή της η HSBC.
Το μόνο καλό νέο σύμφωνα με την επενδυτική τράπεζα είναι ότι υπήρχε μια κατ’ αρχή συμφωνία για τα 500 δισ. ευρώ.
«Εκ πρώτης όψεως το ποσό της βοήθειας (πάνω από 4% του ΑΕΠ) φαίνεται μεγάλο, αλλά η πραγματικότητα δεν είναι τόσο ξεκάθαρη» αναφέρει σχετικά και συμπληρώνει ότι «το Eurogroup συμφώνησε απλά να… αφήσει μία κληρονομία υψηλότερου χρέους στους ισολογισμούς των χωρών της ευρωζώνης, αφού τόσο η γραμμή του ESM όσο και το SURE αυξάνουν το χρέος. Έτσι η πίεση στις αγορές θα επιστρέψει».
Η πιστωτική γραμμή του ESM είναι δάνειο, οπότε το χρέος θα παραμείνει στους ισολογισμούς των χωρών, όπως τονίζει η HSBC. Επιπλέον, είναι σχετικά μικρό (2% του ΑΕΠ ανά κράτος μέλος).
Όπως σχολιάζει, το γεγονός ότι οι όροι του δεν είναι αυστηροί, είναι θετικό από πολιτική άποψη, αλλά αφήνει ένα ερώτημα για το κατά πόσον αρκεί για να ενεργοποιηθεί το πρόγραμμα ΟΜΤ της ΕΚΤ, το οποίο σύμφωνα με τον κανονισμό απαιτεί «αυστηρές και αποτελεσματικές προϋποθέσεις οι οποίες συνδέονται με τον ESM».
Η πιστωτική γραμμή του ESM είναι επίσης σχετικά βραχυπρόθεσμη (1-2 χρόνια), ώστε ακόμη και σε συνδυασμό με το ισχυρό εργαλείο του OMT – ενώ μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των βραχυπρόθεσμων αναγκών ρευστότητας μιας χώρας – μπορεί να μην κάνει πολλά για να μειώσει την κληρονομιά του πολύ μεγαλύτερου χρέους μετά την κρίση λόγω της πανδημίας. Εξακολουθεί να μην είναι σαφές εάν θα αξιοποιηθεί τελικά από τις χώρες – ειδικά η ιταλική κυβέρνηση είχε ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν σκοπεύει να χρησιμοποιήσει μια υπό όρους διευκόλυνση, εν μέρει λόγω της έντονης πίεσης που ασκούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Το πακέτο SURE είναι επίσης δάνειο, τονίζει η βρετανική τράπεζα, το οποίο οι χώρες θα πρέπει να επιστρέψουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία δεν μπορούν να αντλήσουν περισσότερα από 60 δισ. ευρώ από κοινού από το ταμείο, ποσό 20 δισ. ευρώ για την κάθε μία από τις τρεις χώρες.
Το ιταλικό δημοσιονομικό συμβούλιο εκτιμά ότι το κόστος της βραχυπρόθεσμης στήριξης της αγοράς εργασίας ανέρχεται σε 13 δισ. ευρώ (0,8% του ΑΕΠ) ανά μήνα. Συνεπώς, το SURE θα μπορεί να χρηματοδοτήσει περίπου τον ένα μόνο μήνα του προγράμματος εργασίας στην Ιταλία (δηλαδή ελάχιστο).
Η εγγύηση της EIB είναι, κατά την άποψη της HSBC, ένα χρήσιμο συμπλήρωμα των πολλών προγραμμάτων κρατικής εγγύησης που παρέχονται από κάθε χώρα. Ωστόσο, είναι μικρό, αν ληφθεί υπόψη, για παράδειγμα, ότι πριν από δύο ημέρες ο Ιταλός Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι οι εγγυήσεις που παρέχει η ιταλική κυβέρνηση θα καλύψουν μέχρι και 750 δισ. ευρώ (45% του ΑΕΠ).
Το συμπέρασμα είναι ότι η τελική συμφωνία δεν περιείχε τίποτα νέο σε σχέση με αυτά που είχαν αναφερθεί ευρέως τις τελευταίες ημέρες. Ωστόσο, ο πιο πιθανός λόγος για τη μεγάλη καθυστέρηση στην επίτευξη συμφωνίας αφορά τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης για το αν θα μπορούσαν να συμφωνήσουν στην αμοιβαιοποίηση του χρέους. Τελικά, αυτό που προέκυψε από το Eurogroup ήταν μια ασαφής υπόσχεση για τη διάθεση μελλοντικά κονδυλίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη στήριξη της ανάκαμψης.
Συνεπώς, καταλήγει η HSBC, η πανευρωπαϊκή αντίδραση στην κρίση παραμένει αρκετά υποτονική, αφήνοντας μία κληρονομιά σημαντικά υψηλότερου χρέους για τις χώρες της περιοχής. Μέχρι στιγμής, η ΕΚΤ ήταν αρκετή για να ηρεμήσει τις αγορές, ωστόσο ήταν επίσης πολύ προσεκτική στο να χαρακτηρίσει τις παρεμβάσεις της ως προσωρινές και ενδέχεται να προκαλέσει κάποιες νομικές δυσκολίες στο μέλλον για να παραμείνει εντός της εντολής της. Έτσι, χωρίς να υπάρχει σαφής δέσμευση από τα μέλη της ευρωζώνης να μοιραστούν ένα μέρος του κόστους της κρίσης, η πίεση στις αγορές θα επιστρέψει και η Ιταλία θα μπορούσε και πάλι να αποτελέσει το επίκεντρο των αναταραχών.
