Η αγορά πετρελαίου «τρομάζει» από την επίθεση των Χούθι σε πλοίο με ρωσικά καύσιμα
Η επίθεση με πύραυλο την Παρασκευή εναντίον ενός δεξαμενόπλοιου που μετέφερε ρωσικά καύσιμα μέσω του Κόλπου του Άντεν μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική στιγμή για μια αγορά πετρελαίου, η οποία προηγουμένως ήταν κάπως απρόσβλητη από τις πολύμηνες επιθέσεις των μαχητών Χούθι κατά εμπορικών πλοίων, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg.
Γιατί επικρατούσε ηρεμία στην αγορά; Επειδή μεγάλο μέρος του πετρελαίου που ρέει μέσω της Ερυθράς Θάλασσας και της Διώρυγας του Σουέζ προερχόταν από τη Ρωσία και – θεωρητικά – ήταν ασφαλές. Οι ίδιοι οι Χούθι είχαν αναφέρει ότι τα ρωσικά πλοία δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν, και η Μόσχα είναι σύμμαχος του υποστηρικτή τους Ιράν. Τα πετρελαιοφόρα γενικά είχαν γλιτώσει σε μεγάλο βαθμό από τις επιθέσεις.
Αλλά η επίθεση της Παρασκευής κατέστησε σαφές ένα πράγμα: όποιες διαβεβαιώσεις και αν προσφέρουν οι Χούθι της Υεμένης, αυτές δεν επεκτείνονται στο φορτίο ενός πλοίου, αν το ίδιο το πλοίο έχει έστω και μια αμυδρή σχέση με τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο ή το Ισραήλ. Οι Χούθι είχαν δηλώσει ότι στόχευαν ισραηλινά περιουσιακά στοιχεία λόγω του πολέμου στη Γάζα και στη συνέχεια συμπεριέλαβαν στους στόχους τους πλοία των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου μετά την έναρξη αεροπορικών επιδρομών των χωρών αυτών στην Υεμένη.
Η επίθεση σημαίνει ότι ένα μέρος των 3 εκατ. βαρελιών ημερησίως ρωσικού αργού που ρέει μέσω της Ερυθράς Θάλασσας για να φτάσει σε πελάτες στην Ασία θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο. Και οι ρωσικές προμήθειες έχουν σημασία για την παγκόσμια αγορά – παρά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Με τις τιμές του πετρελαίου να σημειώνουν άνοδο κατά περίπου 2 δολάρια την Παρασκευή, ακολουθούν μερικά από τα ερωτήματα που θα μελετήσουν οι traders πετρελαίου όταν επιστρέψουν στα γραφεία τους τη Δευτέρα το πρωί.
Θα σταματήσει η διέλευση από την Ερυθρά Θάλασσα;
Κάτι τέτοιο φαντάζει απίθανο, είτε για το εμπόριο γενικά είτε για τη ροή του πετρελαίου ειδικότερα.
Η απόφαση για διέλευση εξαρτάται κυρίως από τα εξής: την προθυμία του πλοιοκτήτη, του πληρώματος και του ναυλωτή – και το κέρδος.
Εάν ένας ναυλωτής θέλει να περάσει από την Ερυθρά Θάλασσα και βρει έναν πλοιοκτήτη που είναι πρόθυμος, με ένα πλήρωμα που είναι πρόθυμο – ίσως για επιπλέον χρήματα – τότε η διέλευση θα γίνει εφόσον η τιμή είναι λογική.
Πράγματι το κόστος ασφάλισης μπορεί να είναι τόσο απαγορευτικό που ορισμένοι πλοιοκτήτες το βρίσκουν πιο ελκυστικό να διανύσουν τον μακρύ δρόμο γύρω από την Αφρική. Αλλά, ενώ η επίθεση της Παρασκευής έδειξε ότι και άλλα είδη πλοίων θα μπορούσαν να θεωρηθούν στόχοι, δεν θα εμπίπτουν όλα τα πλοία σε αυτή την κατηγορία. Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι ο αριθμός των πλοίων που είναι διατεθειμένα να το διακινδυνεύσουν θα μειωθεί, αλλά η θαλάσσια διαδρομή δεν θα κλείσει εντελώς.
Έγινε τώρα όλο το ρωσικό πετρέλαιο στόχος;
Μάλλον όχι. Η διεθνής ναυτιλιακή βάση δεδομένων Equasis καταγράφει ως διαχειριστή του Marlin Luanda -του δεξαμενόπλοιου που δέχθηκε την επίθεση- μια εταιρεία με την επωνυμία Oceonix Services Ltd. στο Λονδίνο. Για τους Χούθι, αυτό μπορεί να ήταν αρκετό για να καταστεί στόχος.
Αλλά το καύσιμο του Marlin Luanda διέφερε σε ένα κρίσιμο σημείο: μεταφερόταν με δυτικούς παρόχους υπηρεσιών, καθώς η τιμή του ήταν εντός του πλαφόν που επιτρέπουν οι κυρώσεις των ΗΠΑ.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις κυρώσεις που ακολούθησαν, το μεγαλύτερο μέρος του ρωσικού πετρελαίου και των καυσίμων διακινείται με τον λεγόμενο “σκιώδη στόλο”. Τα πλοία αυτά έχουν μυστικές δομές ιδιοκτησίας, δεν έχουν σχεδόν ποτέ δημοσιευμένους δεσμούς με το Ηνωμένο Βασίλειο, τις ΗΠΑ ή το Ισραήλ, σπάνια – και αν ποτέ τους – πηγαίνουν σε λιμάνια αυτών των χωρών και ακόμη και η ασφάλισή τους είναι ασαφής.
Εάν οι Χούθι φτιάχνουν το προφίλ των στόχων τους χρησιμοποιώντας πληροφορίες ανοικτής πηγής, θα εξακολουθεί να υπάρχει πολύ ρωσικό πετρέλαιο που δεν θα στοχεύσουν, τουλάχιστον εν μέρει επειδή υπάρχουν τόσο λίγες πληροφορίες διαθέσιμες δημοσίως για τα πλοία αυτά. Η Ρωσία είναι σύμμαχος του Ιράν, το οποίο υποστηρίζει τους Χούθι, και η Μόσχα έχει καταδικάσει τα πλήγματα των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Υεμένη.
Παρόλα αυτά, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος για λάθη.
Θα αυξηθεί το κόστος ασφάλισης;
Πιθανώς. Ακόμα και πριν το ρωσικό φορτίο χτυπηθεί, το κόστος ασφάλισης για τη διαμετακόμιση είχε δεκαπλασιαστεί μέσα σε λίγες εβδομάδες, φτάνοντας περίπου το 1 εκατ. δολάρια για ορισμένα πλοία, ενδεχομένως περισσότερο από επιπλέον κόστος για να πλεύσουν γύρω από την Αφρική αντί για αυτό.
Λίγο μετά τους βομβαρδισμούς των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Υεμένη για να προσπαθήσουν να καταστείλουν τις επιθέσεις των Χούθι, οι αναλυτές της Clarksons Securities δήλωσαν ότι το αυξανόμενο κόστος ασφάλισης θα μπορούσε να οδηγήσει περισσότερα πλοία στην παράκαμψη.
Τι θα σκεφτούν οι ιδιοκτήτες και τα πληρώματα;
Αυτό θα αποδειχθεί πιθανότατα το μεγαλύτερο ερώτημα για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, αλλά θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να έχουμε μια σαφή εικόνα, διότι αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι το πώς θα συμπεριφερθούν οι ιδιοκτήτες που συνδέονται με τη Ρωσία.
Ορισμένοι ναυτικοί ήταν σαφώς νευρικοί πολύ πριν οι Χούθι προκαλέσουν φωτιά στο Marlin Luanda, και πολλοί διεθνείς πλοιοκτήτες είχαν ήδη εκτρέψει την πορεία τους. Ακόμα και πριν από την Παρασκευή, περίπου τα τρία τέταρτα των κορυφαίων ιδιοκτητών δεξαμενόπλοιων στον κόσμο φαίνεται ότι είχαν ήδη απομακρυνθεί από την οδό.
Οι ιδιοκτήτες των δεξαμενόπλοιων που διακινούν φορτία της Ρωσίας και τα πληρώματά τους φαίνεται ότι ήταν πιο πρόθυμοι να πλεύσουν στην περιοχή, τουλάχιστον πριν από το περιστατικό της Παρασκευής.
Αν αλλάξει αυτή η κατάσταση, θα ήταν άσχημα νέα για τη Μόσχα και ένα πιθανό πρόβλημα εφοδιασμού για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου.
Μεγαλύτερος όγκος ρωσικού αργού θα πρέπει να διανύσει τον μακρύ δρόμο γύρω από την Αφρική, επιβαρύνοντας έναν στόλο δεξαμενόπλοιων που ήδη έχει αρχίσει να φαίνεται λίγο πιεσμένος λόγω της αύξησης των δυτικών κυρώσεων.
Το υψηλότερο κόστος παράδοσης πετρελαίου θα έπληττε τελικά την τιμή του ρωσικού πετρελαίου και των καυσίμων. Και δεν είναι καθόλου σαφές ότι θα υπήρχαν αρκετά πλοία αν τα περισσότερα -ή όλα- αναγκάζονταν να κάνουν τον μακρύ δρόμο γύρω από την Αφρική.
