Οι αλλαγές που φέρνουν στη δομή του ασφαλιστικοί οι προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη

Προ των πυλών, νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση – η πολλοστή τις τελευταίες δεκαετίες – και μάλιστα με δομικά χαρακτηριστικά και ανατροπές, που θα αφορούν σε κύριες και επικουρικές συντάξεις

Σύμφωνα την Καθημερινή της Κυριακής, το προσχέδιο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, που επεξεργάστηκε η επιτροπή υπό τον καθηγητή Χριστόφορο Πισσαρίδη, και η οποία αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα προκειμένου να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, προβλέπονται σημαντικές αλλαγές στη δομή του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

Συγκεκριμένα, προτείνεται η ενίσχυση της αναλογικότητας του πρώτου, δημόσιου, διανεμητικού πυλώνα ασφάλισης, η μετάβαση από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό σύστημα στις επικουρικές συντάξεις, καθώς και η ενίσχυση του δεύτερου και τρίτου πυλώνα ασφάλισης.

Ειδικά για τη μετατροπή των επικουρικών συντάξεων σε πλήρως κεφαλαιοποιητικές, βάσει της πρότασης, η εφαρμογή του νέου αυτού συστήματος θα είναι άμεση για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας, ενώ εθελοντικά θα μπορούν να εντάσσονται στο νέο σύστημα και όσοι εργαζόμενοι το επιθυμούν. Παράλληλα, συστήνεται η θεσμοθέτηση ενός ξεκάθαρου πλαισίου εποπτείας για τα ασφαλιστικά ταμεία, συμπεριλαμβανομένου και ενός δημόσιου ταμείου.

Στον τομέα των κύριων συντάξεων, η επιτροπή που λειτούργησε υπό την εποπτεία του καθηγητή Χριστόφορου Πισσαρίδη προτείνει περαιτέρω αύξηση της αναλογικότητας των κύριων συντάξεων. Η διαμόρφωση μιας αναλογικότερης σχέσης ανάμεσα στις παροχές και στις εισφορές αποτελεί ζητούμενο σε κάθε ασφαλιστική μεταρρύθμιση. Πρόσφατα, ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης με τον νόμο 4670/2020 αύξησε την ανταποδοτικότητα των συντάξεων για όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης. Η επιτροπή Πισσαρίδη ζητεί μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα, προκειμένου να δοθεί ένα ισχυρό κίνητρο στους ασφαλισμένους να συνταξιοδοτηθούν, αφού έχουν παραμείνει στην ενεργό δράση πάνω από 35 έτη.

Στο πεδίο της επικουρικής ασφάλισης, η επιτροπή φαίνεται πως επαναφέρει στο προσκήνιο της συζήτησης την πρόταση του τέως υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης και νυν υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη για μετατροπή του σημερινού συστήματος, που λειτουργεί με νοητή κεφαλαιοποίηση, σε ένα σύστημα πλήρως κεφαλαιοποιημένο, όπου οι εισφορές κάθε εργαζομένου θα διατηρούνται σε έναν ατομικό λογαριασμό, ο οποίος θα ανήκει στον ασφαλισμένο και μέσω των επενδύσεων θα αυξάνεται, εξασφαλίζοντας στον εργαζόμενο, όταν φτάσει σε ηλικία συνταξιοδότησης, σημαντικές αποδόσεις.

Το πόρισμα της επιτροπής Μηταράκη, που τέθηκε στο συρτάρι από τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση, αμέσως μετά την αποχώρηση του πρώτου από το υπουργείο, προέβλεπε μεταξύ άλλων ότι το σωρευτικό κόστος της πλήρους μετάβασης στο νέο επικουρικό σύστημα δεν θα ξεπερνούσε το 0,5% του σωρευτικού ΑΕΠ, επομένως θα ήταν οικονομικά βιώσιμο.

Επιπλέον, εκτιμούσε ότι με την πλήρη μετάβαση στο νέο κεφαλαιοποιητικό σύστημα επικουρικής ασφάλισης θα δημιουργηθούν στην ελληνική αγορά κεφάλαια, που ενδέχεται να ξεπεράσουν και τα 50 δισ. ευρώ, δίνοντας μια πρόσθετη ανάσα στην ελληνική οικονομία. Βέβαια στο ενδιάμεσο, το κόστος μετάβασης θα είναι μεγάλο. Τόσο, που κάνει τους βασικούς επικριτές της πρότασης να μιλούν για «μη εφαρμόσιμη λύση».

Μεταξύ άλλων προέβλεπε την υποχρεωτική υπαγωγή όλων των νεοεισερχόμενων και πρωτο-ασφαλισμένων στην αγορά εργασίας, από την 1η Ιανουαρίου 2021 και μετά, στο νέο κλάδο κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης, με εισφορές 6,5% επί του εισοδήματος των μισθωτών και των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς και δυνατότητα συνταξιοδότησης μεταξύ 62ου και 70ού έτους ηλικίας.

Ως προς τα είδη των συνταξιοδοτικών παροχών, αυτές μπορούν να διαχωριστούν σε συντάξεις γήρατος (με μεταβίβαση δικαιώματος στα δικαιοδόχα μέλη), συντάξεις αναπηρίας και συντάξεις χηρείας για τον ενεργό ασφαλισμένο. Μέρος του σωρευμένου ποσού (ενδεικτικά μέχρι ποσοστού 25%) θα μπορεί να εισπράττεται –με τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος– ως προκαταβολή.

Ο ασφαλισμένος θα επιλέγει ανάμεσα σε τρία επενδυτικά πακέτα, διαφοροποιημένου επενδυτικού κινδύνου, θα μπορεί όμως να αλλάζει τις επενδυτικές του επιλογές ανά προβλεπόμενα χρονικά όρια και μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών. Μετά την είσπραξη των εισφορών, το νέο επικουρικό ταμείο θα τις κατανέμει σε ατομικούς κεφαλαιοποιητικούς λογαριασμούς του κάθε ασφαλισμένου.

Τα κεφάλαια θα επενδύονται από διαχειριστές επενδύσεων (ΑΕΔΑΚ – ΦΚΑ) κατ’ εντολήν και για λογαριασμό του ΕΤΕΑΕΠ, βάσει της μεταξύ τους σύμβασης.

Στην πράξη, ο δεύτερος πυλώνας, τα επαγγελματικά ταμεία αλλά και ο τρίτος, τα ιδιωτικά ασφαλιστικά συμβόλαια, θα παραμείνουν σε εθελοντική βάση, όπως ισχύει και σήμερα, όμως εξετάζεται η εισαγωγή σημαντικών φορολογικών κινήτρων, προκειμένου να αυξηθεί η συμμετοχή των εργαζομένων σε αυτά. Με άλλα λόγια, αναζητούνται κίνητρα προκειμένου οι εργαζόμενοι να επενδύουν ένα μέρος των αποταμιεύσεών τους, ώστε με το τέλος του εργασιακού τους βίου να έχουν εξασφαλίσει ένα επιπλέον εισόδημα.

 Πηγή: Καθημερινή