Η άλλη πλευρά των startups που μένει στο «σκοτάδι»

Του Δημήτριου Πόγκα

Η πλειονότητα των startup ιστοριών που προβάλλονται και διαδίδονται αφορούν σε επιτυχημένες εταιρείες, επιχειρηματίες ή προϊόντα. Είτε διότι τα μέσα και οι υπόλοιποι φορείς παραβλέπουν να ασχοληθούν με τις αποτυχίες, είτε γιατί οι δημιουργοί εταιρειών που δεν προχώρησαν σε επόμενα στάδια ανάπτυξης διστάζουν να μοιραστούν τα λάθη που έκαναν στην πορεία τους, οι ιστορίες αποτυχίας συνήθως μένουν στο «σκοτάδι».

Ωστόσο, η «λαϊκή σοφία» περί startup επιχειρηματικότητας αναφέρει πως το 90% τέτοιων εγχειρημάτων θα αποτύχει. Είναι υπερπολλαπλάσιες οι πιθανότητες ένας founder να δημιουργήσει κάτι που στο τέλος θα κλείσει ή θα αναγκαστεί να το πουλήσει «γράφοντας» ζημιές για τους επενδυτές του, σε σύγκριση με το να φτάσει στην είσοδο σε ένα Χρηματιστήριο ή σε μία μεγάλη εξαγορά από άλλη εταιρεία, ή ακόμη και να δημιουργήσει μία υγιή εταιρεία με σταθερούς τζίρους και κέρδη.

Επιπλέον, η Ελλάδα είναι μία χώρα δυσανεκτική απέναντι σε μία «κουλτούρα της αποτυχίας», όπου επιχειρηματίες που προσπάθησαν με θεμιτούς τρόπους να καταξιώσουν τις εταιρείες και τα προϊόντα τους δεν λοιδορούνται, αλλά μετατρέπονται σε παραδείγματα για τους επόμενους και τους δίνονται ευκαιρίες να δοκιμάσουν ξανά τις γνώσεις και τις εμπειρίες που απέκτησαν στην προηγούμενη διαδρομή τους.

Για αυτό είναι σημαντικό να ακούγονται οι ιστορίες startups από την Ελλάδα που επεχείρησαν αλλά δεν πέτυχαν. Μία τέτοια ματιά στα «σκαμπανεβάσματα» του τεχνολογικού επιχειρείν μοιράζεται ο Βασίλης Γεωργιτζίκης, δημιουργός της codebender.

Η εταιρεία ξεκίνησε το 2012 από την Πάτρα, ως ένα χόμπι του ίδιου και των συνεργατών του. Στο P-space, το τοπικό «hackerspace» ανέπτυξαν για προσωπική χρήση ένα εργαλείο προγραμματισμού συσκευών Arduino, οι οποίες χρησιμοποιούνται σε μικρές ηλεκτρονικές συσκευές, όπως σε εφαρμογές Διαδικτύου των Πραγμάτων, «έξυπνα» ρολόγια κ.ά. Όταν είδαν ότι υπήρχαν και άλλοι προγραμματιστές που ενδιαφέρονταν να το χρησιμοποιήσουν διέθεσαν την πλατφόρμα online και συμμετείχαν στο WebFWD, τον accelerator της Mozilla, δημιουργού του browser Firefox. Στην πορεία τους έλαβαν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ επενδύσεων από το LAUNCHub, ένα JEREMIE fund με έδρα στη Βουλγαρία, μία αμερικανική εταιρεία και από ιδιώτες επενδυτές σε Ελλάδα και Αμερική.

Ωστόσο, τον Σεπτέμβριο του 2016, η codebender ανακοίνωσε την απόφασή της να σταματήσει την υποστήριξη και εν τέλει να κλείσει το βασικό προϊόν της, ώστε να αφοσιωθεί σε συμφωνίες ανάπτυξης άλλων προϊόντων.

Η ιστορία της codebender μπορεί τελικά να έχει «ευτυχισμένο τέλος», καθώς λίγους μήνες μετά από αυτή την ανακοίνωση, βρέθηκαν ενδιαφερόμενοι για να αποκτήσουν το προϊόν της startup και να το «τρέξουν» εκείνοι. Στους δημιουργούς και μετόχους της codebender προσφέρθηκε ένα ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής στην εταιρεία που απέκτησε το προϊόν τους και εκείνοι πλέον ελπίζουν οι νέοι συνεργάτες τους να επιτύχουν αυτό που δεν κατάφεραν οι ίδιοι, να φτάσουν δηλαδή μέχρι το «τέλος της διαδρομής»!

Ποια ήταν τα στάδια που περάσατε στην ανάπτυξη του προϊόντος και του επιχειρηματικού σας μοντέλου;

Βασίλης Γεωργιτζίκης: Αρχικά αναπτύσσαμε το προϊόν επειδή το θέλαμε εμείς, με τις δικές μας ιδέες και βάση ό,τι μας προέτρεπε κάθε στιγμή. Στο WebFWD άρχισε ουσιαστική ανάπτυξη της επιχειρηματικής ιδέας, όπου μπήκαν οι βάσεις για την μετατροπή του σε επαγγελματικό προϊόν και για το στήσιμο μιας εταιρείας που να μπορεί να το αναπτύσσει και εκμεταλλευτεί βιώσιμα.

Καθώς αυξανόμασταν σε άτομα και με την βοήθεια των επενδυτών μας, συνεχίσαμε την ανάπτυξη και του προϊόντος και του επιχειρηματικού μοντέλου με πολύ πιο δομημένο τρόπο, βλέποντας τα δεδομένα χρήσης του, μιλώντας με τους χρήστες μας, κλπ. Σε επιχειρηματικό επίπεδο, αρχίσαμε να αναλύουμε άλλα επιχειρηματικά μοντέλα και διαφορετικές αγορές τις οποίες θα μπορούσαμε να στοχεύσουμε με αντίστοιχα προϊόντα. Τελικά, όταν φάνηκε ότι δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε το προϊόν μας βιώσιμο, λάβαμε την απόφαση να περάσουμε σε άλλες αγορές με παρεμφερή προϊόντα,.

Ποιες ήταν οι δυσκολίες και τα προβλήματα που αντιμετωπίσατε;

Είναι συνδυασμός πολλών λόγων. Η ανάπτυξη του προϊόντος ήταν πολύ αργή γιατί είναι εξαιρετικά πολύπλοκο, και συνεχώς παλεύαμε να επεκτείνουμε τα όρια των υπαρχουσών τεχνολογιών. Έτσι, αργήσαμε και στην προώθηση και υπερεκτιμήσαμε την αγορά και το ποσοστό που θα μπορούσαμε να πάρουμε. Οπότε δεν μπορέσαμε να καλύψουμε τα κόστη μας και να γίνουμε βιώσιμοι. Στην συνέχεια άρχισε να έρχεται και επιπλέον ανταγωνισμός, που δυσκόλευε ακόμα περισσότερο τα πράγματα.

Ποιοι ήταν οι λόγοι που θεωρείς ότι δεν κατάφερε να «απογειωθεί» αυτό το εγχείρημα;

Κάναμε το ακριβώς αντίθετο από την ιδανική επιχείρηση. Ένα εξαιρετικά περίπλοκο προϊόν (με μεγάλο κόστος παραγωγής), σε μια μικρή αγορά, όπου απευθυνόμασταν σε ανθρώπους με μικρό προϋπολογισμό, και με μεγάλο ανταγωνισμό ο οποίος ήταν κατά βάση δωρεάν.

Πώς λάβατε την απόφαση να αναστείλετε τη λειτουργία του codebender;

Τα σημάδια ήταν εμφανή από καιρό, οπότε εδώ και έναν χρόνο κάναμε διορθωτικές κινήσεις. Μία από αυτές είναι να απευθυνθούμε σε άλλες αγορές στοχεύοντας στο να μεταφέρουμε το προϊόν και την εμπειρία μας σε πιο κερδοφόρες αγορές. Οπότε συζητάμε ενεργά εδώ και έναν περίπου χρόνο για συμφωνίες πάνω σε αυτό.
Τον Σεπτέμβριο ήταν εμφανές ότι είτε θα είχαμε 2 μήνες ζωής είτε θα κλείναμε το τρέχον προϊόν και θα μειώσουμε τα κόστη μας, ώστε να μας δώσουμε χρόνο να συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας για τις συμφωνίες που προσδοκούσαμε.

Ήταν όλοι «ευθυγραμμισμένοι» με αυτήν την απόφαση;

Για κανέναν δεν ήταν εύκολο. Πόσο μάλλον στην ομάδα η οποία έπρεπε να μειωθεί, αφού οι μισθοί μας ήταν το 90% από τα έξοδα. Αλλά ήταν η μόνη ρεαλιστική πιθανότητα επιβίωσης, οπότε ήταν εύκολο να παρθεί η απόφαση βλέποντας το ψύχραιμα και λογικά.

Αφότου ενημερώσαμε και τους χρήστες μας, είχαμε και προτάσεις αγοράς του προϊόντος που κάναμε μέχρι τώρα (και θα έκλεινε), οπότε πήγε και καλύτερα από ό,τι είχαμε υπολογίσει. Αυτό μας δίνει και ευκολία στις συζητήσεις μας για τα επόμενα προϊόντα

Ποια είναι δηλαδή η κατάληξη για το codebender;

Πρακτικά δίνουμε το προϊόν μας -το παιδί μας- σε άλλους, οι οποίοι θα το προχωρήσουν από εδώ και πέρα και είναι υπεύθυνοι να το κάνουν βιώσιμο με βάση το δικό τους business plan, το οποίο είναι ρεαλιστικό και είμαι χαρούμενος για αυτό. Σίγουρα είναι καλύτερο από το απλώς να χανόταν, και έτσι βγαίνουν κερδισμένοι και οι ήδη χρήστες του που θα συνεχίζουν να το χρησιμοποιούν.

Ποια είναι τα συναισθήματα που προκαλεί αυτό το ταξίδι και η αποτυχία του εγχειρήματος;

Είναι περίεργο συναίσθημα, αλλά σίγουρα καλό. Από την άλλη δεν νομίζω ότι το έχω νιώσει ακόμα, γιατί μέσα στην καθημερινότητα και τη δουλειά για να βοηθήσουμε την εταιρεία που το αγόρασε, αλλά και με τις νέες συμφωνίες μας, δεν συνειδητοποιείς εντελώς την αλλαγή.

Τί έμαθες από τις πράξεις σου ως επιχειρηματίας μέσα από την codebender;

Νομίζω πως τώρα είμαι πιο αυστηρός στο τι είναι εφικτό. Βρέθηκα απέναντι στην πραγματικότητα έχοντας κάνει κάτι που το χρειαζόμασταν και εμείς και εκατοντάδες χιλιάδες προγραμματιστές, αλλά εν τέλει ήταν εντελώς αντίθετο με την επιχειρηματική λογική (μεγάλο κόστος παραγωγής, μικρή θέληση πελατών να το αγοράσουν).

Επομένως είμαι πιο αυστηρός στο τι προβλήματα υπάρχουν σε κάθε επιχειρηματική ιδέα, τι μπορεί να πάει στραβά και πόσο πολύ πρέπει να δένουν τα επιμέρους στοιχεία της ώστε να την σκεφτώ.

Από εκεί και πέρα, όλες οι συγκεκριμένες ενέργειες είναι ανά περίπτωση, οπότε δεν μπορώ να πω ότι, για παράδειγμα, επειδή αργήσαμε να κάνουμε προώθηση θα πρέπει την επόμενη φορά να κάνουμε γρήγορα. Θα πρέπει να γίνει ανάλογα με το προϊόν και την αγορά. Αλλά θα προσπαθούσα να κάνω κάτι που μπορείς να κάνεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα προώθηση και πώληση για να μπορώ να δω πως βγαίνουν τα οικονομικά όσο πιο γρήγορα γίνεται και να έχουμε χρόνο για διορθώσεις (ή να το εγκαταλείψουμε αν δεν βγαίνει).

Ποια είναι η επόμενη ημέρα για εσένα προσωπικά;

Προς το παρόν έχω ακόμα πολύ δουλειά με τους αγοραστές του προϊόντος μας, καθώς και με τις συμφωνίες που συζητάμε για την συνέχεια της codebender ως εταιρείας. Αν αυτά δεν ευδοκιμήσουν, θα δούμε!

Ποια ήταν η σχέση σε όλη αυτή την πορεία με τους επενδύτες;

Νομίζω υπήρξα πολύ τυχερός σε αυτό, γιατί όλοι οι επενδυτές μου ήταν υπέροχοι. Μερικοί, που δεν είχαν σχέσεις με την αγορά, με εμπιστεύτηκαν και έμειναν εκτός της καθημερινότητας της εταιρείας. Αυτό και μόνο, η – σχεδόν τυφλή – εμπιστοσύνη είναι τρομερή. Οι υπόλοιποι επίσης με εμπιστεύτηκαν τρομερά, αλλά έφεραν και διασυνδέσεις και μεγάλη εμπειρία. Με βοήθησαν πάρα πολύ, πάντα με τη μορφή συμβουλής, αφήνοντάς με να αποφασίσω και στηρίζοντάς με στις αποφάσεις μου. Σε αυτό είμαι τυχερός και πραγματικά ευγνώμων.

Πηγή: disruptgreece