Η αντι-ρωσική φοβία ξαναχτυπά με το FaceApp

της Alyssa Newcomb

Την περασμένη εβδομάδα, η τροφοδοτούμενη από την τεχνητή νοημοσύνη εφαρμογή επεξεργασίας φωτογραφιών FaceApp μετετράπη από κύρια τάση στο Twitter σε κομμάτι της λίστας απαγορευμένων εφαρμογών της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών μέσα σε λίγες μόνο ημέρες.

Όμως, η viral εφαρμογή δεν είναι η μόνη που έπαψε ξαφνικά να είναι δημοφιλής μεταξύ των χρηστών. Μια ποικιλία τεχνολογικών εφαρμογών που αναπτύχθηκαν στη Ρωσία έχει σπείρει την ανησυχία τα τελευταία χρόνια, αφήνοντας τους Αμερικανούς να αναρωτιούνται πόσο ασφαλές είναι το να δίνουν πρόσβαση στα δεδομένα τους σε ξένες εφαρμογές και υπηρεσίες.

Δημοφιλές και αμφιλεγόμενο εδώ και χρόνια, το FaceApp προσέλκυσε ξανά την προσοχή των χρηστών των κοινωνικών μέσων την περασμένη εβδομάδα και οι πανταχού παρούσες φωτογραφίες της εφαρμογής με τους ηλικιωμένους μας εαυτούς ώθησαν τους ειδικούς να εξετάσουν προσεκτικά την πολιτική απορρήτου της εφαρμογής. Προκλήθηκε σάλος και, πριν από το τέλος της εβδομάδας, η εφαρμογή έκανε αλλαγές που προειδοποιούσαν τους χρήστες για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνταν τα δεδομένα τους.

Ωστόσο, οι Δημοκρατικοί, που εξακολουθούν να βρίσκονται σε επιφυλακή αφότου Ρώσοι χάκερ δημοσιοποίησαν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από την Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών το 2016, δεν παίρνουν ρίσκα όσον αφορά την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο – ειδικά όταν πρόκειται για ρωσικές εφαρμογές.

Την περασμένη Τετάρτη, ο Bob Lord, επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας της Επιτροπής, έστειλε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στους υπεύθυνους προεκλογικής εκστρατείας όπου τους προέτρεπε να μην χρησιμοποιούν το FaceApp και να το διαγράψουν εάν δεν το έχουν ήδη κάνει. Το μήνυμά του δεν επικαλείτο κάποιον συγκεκριμένο λόγο για τον οποίο η εφαρμογή μπορεί να συνιστά κίνδυνο.

«Δεν είναι σαφές σε αυτό το σημείο ποιοι είναι οι κίνδυνοι ως προς την ιδιωτικότητα, αλλά αυτό που είναι ξεκάθαρο είναι ότι τα οφέλη από την αποφυγή της εφαρμογής υπερβαίνουν τους κινδύνους», ανέφερε ο Lord στο email του.

Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Chuck Schumer πήγε ένα βήμα παραπέρα, προειδοποιώντας όλους τους Αμερικανούς για την εφαρμογή σε ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε στα κοινωνικά μέσα την περασμένη Πέμπτη το βράδυ:

«Μια προειδοποίηση για όλους τους Αμερικανούς: Εκατομμύρια κατέβασαν το FaceApp από μια εταιρεία με έδρα τη Ρωσία. Προειδοποιήστε τους φίλους και την οικογένειά σας για τον βαθιά ανησυχητικό κίνδυνο ότι τα δεδομένα του προσώπου σας θα μπορούσαν να πέσουν στα χέρια κάποιας ρωσικής μυστικής υπηρεσίας ή του ρωσικού στρατού. Chuck Schumer, 19 Ιουλίου 2019».

Το FaceApp δεν είναι η μόνη εφαρμογή ρωσικής τεχνολογίας με αμφίβολες πρακτικές συλλογή δεδομένων – δεν ήταν καν η μόνη που προκάλεσε αντιδράσεις την περασμένη εβδομάδα. Την Τετάρτη, η Google αφαίρεσε επτά εφαρμογές που πιστεύεται ότι είναι προγράμματα stalkerware από το Google Play Store. Τα προγράμματα, που αναπτύχθηκαν από ρωσικές οντότητες, έδιναν στους χρήστες τη δυνατότητα να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με το ιστορικό μηνυμάτων, τα αρχεία καταγραφής κλήσεων, και την τοποθεσία, μεταξύ άλλων προσωπικών δεδομένων.

Οι εφαρμογές δεν καταργήθηκαν από το Google Play Store επειδή ήταν ρωσικές αλλά επειδή ήταν κακόβουλες. «Προωθούν εγκληματική συμπεριφορά και δίνουν τη δυνατότητα σε εργοδότες και άλλους δρώντες να κατασκοπεύσουν τα θύματα τους», δήλωσε ο Νικόλαος Χρυσαΐδος, επικεφαλής της υπηρεσίας πληροφοριών και ασφαλείας έναντι απειλών για κινητά στην Avast, η οποία ανακάλυψε τις εφαρμογές.

Η τεχνογνωσία της Ρωσίας στον κλάδο του κυβερνοπολέμου έσπειρε ανησυχίες και ως προς την Kaspersky Lab, μια εταιρεία κυβερνοασφάλειας με έδρα τη Μόσχα, που έχει τη φήμη της ηγέτιδας δύναμης στον εντοπισμό απειλών στον κυβερνοχώρο. Το 2017, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας απαγόρευσε στους κυβερνητικούς υπαλλήλους τη χρήση λογισμικού από την Kaspersky Lab εξαιτίας του φόβου ότι θα μπορούσε να έχει δεσμούς με το Κρεμλίνο.

«Προφανώς οι ΗΠΑ είχαν πάντα μια διαμάχη με τη Ρωσία – το σημερινό πολιτικό κλίμα κάνει τα πράγματα ακόμη χειρότερα», λέει ο Robert Siciliano, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας εκπαίδευσης ασφαλείας Safr.me, ο οποίος σημειώνει επίσης ότι δεν είναι πεπεισμένος πως η Kaspersky ενήργησε με κακόβουλο τρόπο.