Η «αποκεντρωμένη χρηματοδότηση» θέλει να κοντράρει τη Wall Street. Θα τα καταφέρει;

του Robert Hackett

Το PoolTogether, που συν-επινοήθηκε από τον Leighton Cusack πριν από δύο χρόνια, είναι ένας λογαριασμός ταμιευτηρίου που μοιράζει βραβεία στους χρήστες του. Ενώ οι παραδοσιακοί λογαριασμοί ταμιευτηρίου διανέμουν ένα πενιχρό τόκο σε όλους τους καταθέτες, το PoolTogether προσφέρει τακτικά ένα μεγάλο ποσό σε ελάχιστους νικητές.

Στο τέλος Ιουλίου, η εφαρμογή είχε σχεδόν 200 εκατομμύρια δολάρια σε συνολικές καταθέσεις και μοίραζε σχεδόν 100.000 δολάρια σε βραβεία την εβδομάδα. Παρόλο που αυτό κάνει το PoolTogether να μοιάζει λίγο με καζίνο, οι περισσότερες από τις δραστηριότητές του περιλαμβάνουν λειτουργίες σαν μιας τράπεζας. Η εφαρμογή λαμβάνει καταθέσεις, δανείζει χρήματα και πληρώνει τόκους. (Ακόμη και η κλήρωση είναι σαν την τράπεζα: Πολλές τράπεζες και πιστωτικές ενώσεις χρησιμοποιούν λογαριασμούς που συνδέονται με έπαθλα).

Αλλά δεν είναι τράπεζα. Δεν υπάρχουν θυρίδες, ούτε ταμίες ούτε στελέχη. Πράγματι, δεν υπάρχει καμία εταιρεία υπό έλεγχο. Το απίστευτο με το PoolTogether είναι ότι το σύστημα λειτουργεί εξ ολοκλήρου με λογισμικό. Ο Cusack και μια ομάδα συνεργατών στο διαδίκτυο δημιούργησαν την εφαρμογή χρησιμοποιώντας ανοιχτό κώδικα και τμήματα του κώδικα των κρυπτονομισμάτων, έστησαν έναν όμορφο ιστότοπο και τα κυκλοφόρησαν όλα στο διαδίκτυο. Το πρόγραμμα τρέχει στο Ethereum, ένα παγκόσμιο δίκτυο υπολογιστών που λειτουργεί συλλογικά σαν αρχείο, ή blockchain, μέσω του οποίου διανέμει τόκους και τζάκποτ, κάθε εβδομάδα.

Το PoolTogether είναι ένα κορυφαίο παράδειγμα της «αποκεντρωμένης χρηματοδότησης» ή DeFi (decentralized finance), ενός αναπτυσσόμενου κλάδου της οικονομίας  των ασταθών κρυπτονομισμάτων. Το PoolTogether και παρόμοια έργα προσελκύουν λίγους ειδικούς που ασχολούνται με την τεχνολογία, πρώιμους καταθέτες κρυπτονομισμάτων και στοχαστές νέων οικονομικών συστημάτων, που περιστασιακά λειτουργεί σαν ένα εναλλακτικό και σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητο χρηματοπιστωτικό σύστημα όπου μπορούν να δανειστούν, να δανείσουν, να αποταμιεύσουν και να ασφαλιστούν – βάσει κανόνων που δημιουργούν οι ίδιοι.

Αν και το ίδιο δεν είναι το μεγαλύτερο έργο DeFi, η δομή του PoolTogether είναι χαρακτηριστική αυτού του ανερχόμενου κόσμου. Τα άτομα που καταθέτουν περιουσιακά στοιχεία κερδίζουν πόντους εμπιστοσύνης με τη μορφή μαρκών – που ονομάζονται “pool” σε αυτήν την περίπτωση – που τους επιτρέπουν να ψηφίσουν για την κατεύθυνση του PoolTogether. Οι αποταμιευτές συγκεντρώνουν περισσότερα μάρκες με την πάροδο του χρόνου, ακόμη κι αν δεν κερδίσουν ποτέ κάποιο βραβείο. Οι άνθρωποι μπορούν να πουλήσουν αυτές τις μάρκες με κέρδος σε ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων, ένα επιπλέον κίνητρο για συμμετοχή. Τα περιουσιακά στοιχεία δεν καλύπτονται από το ομοσπονδιακό ασφαλιστικό καθεστώς που προστατεύει τους κοινούς  λογαριασμούς.

Ως ένα σε μεγάλο βαθμό μη ρυθμιζόμενο τμήμα της οικονομίας, το DeFi σημείωσε έκρηξη παράλληλα με τη ζήτηση για κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ethereum. Το μεγαλύτερο μέρος της δράσης λαμβάνει χώρα στο Ethereum, το δεύτερο μεγαλύτερο crypto δίκτυο, το blockchain του οποίου διαθέτει ενσωματωμένη γλώσσα προγραμματισμού – το Solidity, που διευκολύνει τη δημιουργία των λεγόμενων αποκεντρωμένων εφαρμογών. Προς το παρόν, οι εφαρμογές αυτές χρησιμοποιούνται κυρίως από ανθρώπους που εμφανίζουν μέτρια έως έντονη εμπλοκή με τα κρυπτονομίσματα – με όλο τον κίνδυνο και τη νομική αβεβαιότητα.

Αλλά αυτή η απομόνωση μπορεί να μην κρατήσει. Το DeFi αντιπροσωπεύει μια συντονισμένη, πολυπληθή προσπάθεια για να λειτουργήσουν τα ψηφιακά νομίσματα, προσφέροντας στους ανθρώπους οικονομικούς λόγους να τηρούν κρυπτονομίσματα πέρα από τον απλό τζόγο με τις αλλαγές των τιμών τους. Τα κρυπτονομίσματα «τελικά δεν συνιστούν μόνο έναν νέο χρυσό ή ένα νέο είδος χρήματος», λέει ο Olaf Carlson-Wee, ένας από τους πρώτους σημαντικούς επενδυτές της αγοράς κρυπτονομισμάτων. Ο ίδιος κατατάσσει το DeFi ως «σημαντικού επιπέδου σπουδαιότητας» και προσθέτει: «Αυτό δεν αφορά μόνο τα περιουσιακά στοιχεία» – όπως το Bitcoin και το Ethereum – «αφορά όλα τα χρηματοπιστωτικά μέσα».

Και αυτό το γεγονός, με τη σειρά του, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για την κανονική χρήση του. Στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, ο κόσμος περιμένει από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να αποφασίσει αν θα τυπώσει δικά της ψηφιακά δολάρια ή θα εγκρίνει τέτοιες κινήσεις από τον ιδιωτικό τομέα. Οποιαδήποτε κίνηση θα μπορούσε να ανοίξει τις υπηρεσίες που βασίζονται σε blockchain στις μάζες – και η σημερινή εξελισσόμενη υποδομή του DeFi θα μπορούσε να διαμορφώσει μια νέα οικονομική τάξη.

Αυτή η πιθανότητα προσελκύει μια αυξανόμενη λίστα καταξιωμένων οικονομικών παικτών που ασχολούνται με το DeFi. Αυτό που ξεκίνησε ως απλό παιχνίδι – οι οπαδοί αποκαλούν τα εργαλεία του DeFi  «χρήματα Lego» επειδή φτιάχνονται τόσο εύκολα – παρασύρει τον ευρύτερο επιχειρηματικό κόσμο στην τροχιά του. Σε αυτή τη μεγάλη αναμόρφωση του πλούτου, οι «σπασίκλες» αναλαμβάνουν την ευθύνη. Το λογισμικό νικάει επιτέλους τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.