Οι διαστημικές startup «απογειώνονται» στην Έρημο Μοχάβι

της Τζένιφερ Αλσέβερ

Στην ξηρότερη έρημο της Βορείου Αμερικής, την Έρημο Μοχάβι, ένας επιχειρηματικός θύλακας έχει βάλει στόχο το φεγγάρι – και ακόμα πιο μακριά.

Οι εκρήξεις είναι καθημερινές. Η επιστήμη εξαιρετικά σύνθετη. Και η φιλοδοξία περισσεύει, όπως βέβαια και ο κίνδυνος. Αυτό το cluster 17 νέων εταιρειών στο Mojave Air & Space Port, βορειοανατολικά του Λος Άντζελες κυνηγά το …τελικό σύνορο του επιχειρείν: το διάστημα.

Οι startups εκεί κατασκευάζουν τα εξαρτήματα, τις μηχανές, τα υλικά και τους πυραύλους που στέλνουν μια νέα γενιά μικρού μεγέθους δορυφόρων στο διάστημα.

Αυτές οι εταιρείες του αποκαλούμενου και κλάδου του NewSpace έχουν ξεφυτρώσει γύρω από μια πρώην στρατιωτική βάση. Η απομόνωση της Μοχάβι και η ανοχή προς τις εκρήξεις και τις εκτοξεύσεις καθιστούν την τοποθεσία ιδανική για τις εταιρείες αυτές.

«Η Μοχάβι είναι η Σίλικον Βάλεϊ της εξερεύνησης του διαστήματος» λέει ο Μαρκ Μπούνγκερ, ειδικός διαστημικών θεμάτων στην Lux Research. Και ο Σουνίλ Ναγκαράζ της Bessemer Ventures προσθέτει: «το 2017 θα είναι η χρονιά που οι startups του NewSpace θα κάνουν θραύση».

Παλαιότερα, τα διαστημικά πρότζεκτ ήταν τόσο ακριβά και τολμηρά που μόνο οι κυβερνήσεις και οι τεράστιοι επιχειρηματικοί τους εταίροι μπορούσαν να τα αναλάβουν. Ύστερα, κατά την τελευταία δεκαετία περίπου, μια χούφτα δισεκατομμυριούχων – όπως ο Έλον Μασκ, ο Τζεφ Μπέζος και ο Ρίτσαρντ Μπράνσον – εισήλθαν στον χώρο με πρότζεκτ που αρχικά φαίνονταν απλώς εκκεντρικά αλλά πλέον έχουν αποκτήσει τη δική τους δυναμική.
Μια σειρά παραγόντων καθιστά τις διαστημικές αποστολές φτηνότερες και πιο βιώσιμες: τα σύγχρονα ηλεκτρονικά, η ανάπτυξη ισχυρότερων και ελαφρύτερων υλικών, βελτιώσεις στη μηχανολογία, και νέα πρότυπα που καθιστούν ευκολότερη την κατασκευή και εκτόξευση μίνι δορυφόρων. Ένας παραδοσιακός δορυφόρος χαμηλής τροχιάς, για παράδειγμα, ζυγίζει τρεις τόνους, έχει ύψος όσο δύο όροφοι, και κοστίζει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια. Σήμερα, υπάρχουν «μικρο-δορυφόροι» και «νανο-δορυφόροι» που ζυγίζουν και κοστίζουν πολύ λιγότερο. Σχεδόν 60 εταιρείες δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο κλάδο, επιτρέποντας σε κυβερνήσεις μικρών χωρών και εταιρείες να στείλουν σε τροχιά έναν δορυφόρο για γεωργικές καλλιέργειες ακριβείας, παρακολούθηση πετρελαιοκηλίδων, ή υπηρεσίες ασφαλείας.

Από τις 115 διαστημικές εταιρείες που ξεκίνησαν την προηγούμενη δεκαετία, υποστηριζόμενες από επενδυτές, οι 84 εστιάζουν στους δορυφόρους όπως αναφέρει η Tauri Group, η οποία εστιάζει στις επενδύσεις στον κλάδο του διαστήματος. Μόλις πέρυσι, αυτές οι εταιρείες εκτόξευσαν 100 μικρο-δορυφόρους, ενώ το 2011 είχαν εκτοξεύσει μόνο 25. Και η πρόβλεψη είναι για 2400 νανο-δορυφόρους και μικρο-δορυφόρους την περίοδο 2017-2023.

Οι επενδύσεις αρχίζουν να …απογειώνονται. Venture capitalists έχουν ήδη τοποθετήσει 8,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε διαστημικές εταιρείες τα τελευταία πέντε χρόνια, σύμφωνα με το Tauri Group, με το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων να πηγαίνει σε δορυφόρους και πυραύλους.

H έρημος Moχάβι έχει γίνει μια όαση δισεκατομμυριούχων, επιστημόνων, και παρόχων υπηρεσιών. Η Virgin Galactic του Μπράνσον έχει 500 εργαζομένους εκεί, οι οποίοι κατασκευάζουν και δοκιμάζουν συστήματα προώθησης και ένα διαστημόπλοιο, σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Τζορτζ Ουάιτσαϊντς. Η Vulcan Aerospace του Πολ Άλεν πρόκειται να ολοκληρώσει σύντομα την κατασκευή του τεράστιου αεροσκάφους Stratolaunch. Και οι αξιωματούχοι της NASA …σαρώνουν την έρημο, αναζητώντας τεχνολογικούς και επιχειρηματικούς εταίρους, ενώ μικρές εταιρείες όπως η XCOR και η Masten Space Systems κατασκευάζουν ελαφριούς επαναχρησιμοποιούμενους φορείς εκτόξευσης για να μειώσουν δραστικά το κόστος της διαστημικής πτήσης.

Όλη αυτή η δραστηριότητα έχει προσελκύσει και μια σειρά ακόμα μικρότερων επιχειρηματικών λειτουργιών, όπως μια σχολή για πιλότους δοκιμαστικών πτήσεων.

Η «ατμομηχανή» αυτής της κατάστασης είναι οι βαθιές …τσέπες του Μασκ, του Μπέζος, και άλλων, όπως ο επιχειρηματίας Ναβίν Τζαΐν και ο βαρόνος των ξενοδοχείων Ρόμπερτ Μπίγκελοου, ο οποίος χρηματοδοτεί νεοφυείς επιχειρήσεις μέσω επενδύσεων συμμετοχών και διαγωνισμών όπως το XPrize της Google. Η SpaceX εξασφάλισε συμβόλαιο ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη NASA για 12 αποστολές στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Ο Μασκ και ο Μπέζος σχεδιάζουν – χωριστά ο ένας απ’ τον άλλον – αποστολές στον πλανήτη Άρη.

«Αυτοί οι δύο άνοιξαν ‘την κάνουλα’», σημειώνει ο Τζέι Γκίμπσον, διευθύνων σύμβουλος της XCOR.