Η ΕΕ προωθεί κεφαλαιαγορές χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των 27 μελών
Η ΕΕ ενδεχομένως θα προχωρήσει σε «συνασπισμό προθύμων» στους κόλπους της και δεν θα περιμένει να συμφωνήσουν και τα 27 μέλη για τη δημιουργία ένωσης κεφαλαιαγορών, σε μια προσπάθεια να παρακαμφθεί το αδιέξοδο του δεκαετούς σχεδίου της και να χρηματοδοτηθεί ένα επενδυτικό κενό που αγγίζει τρισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με την επικεφαλής χρηματοοικονομικών της Ένωσης.
Στην πρώτη της συνέντευξη ως επίτροπος για τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η Μαρία Λουίς Αλμπουκέρκε σημείωσε μεν ότι είναι προτιμότερο να συμμετάσχουν όλα τα κράτη μέλη στην πρωτοβουλία, αλλά δήλωσε ανοιχτή σε εναλλακτικές λύσεις εφόσον δεν επιτυγχάνεται συμφωνία.
«Μπορεί να υπάρχουν ενώσεις διαφορετικών κρατών μελών», είπε. «Μπορούν να ομαδοποιηθούν, να προωθήσουν την ιδέα και να βρουν τις καλύτερες λύσεις».
Τα σχόλιά της στο Bloomberg δείχνουν σημαντική απόκλιση από τον δρόμο που ακολούθησε η ΕΕ την τελευταία δεκαετία, καθώς επιδιώχθηκε πλήρης συμφωνία για τη μείωση των εθνικών φραγμών και τη δημιουργία ενιαίας κεφαλαιαγοράς.
Η πρόοδος ήταν αργή, καθώς τα κράτη μέλη συγκρούστηκαν για ζητήματα όπως η ενιαία εποπτεία ή η φορολογία, παρόλο που οι πολιτικοί τόνιζαν ότι οι απαιτήσεις της πράσινης μετάβασης καθιστούν πιο πιεστική την πρωτοβουλία. Σειρά εκθέσεων πέρυσι έδωσε νέα ώθηση στο έργο, συμπεριλαμβανομένης αυτής του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ο οποίος προειδοποίησε ότι κινδυνεύει η ίδια η ΕΕ χωρίς περισσότερη χρηματοδότηση.
Οι χρηματοπιστωτικές εταιρείες, εν τω μεταξύ, ζητούν επιπλέον μεταρρυθμίσεις, όπως χαλάρωση κανόνων και μέτρα για την ενίσχυση του τραπεζικού δανεισμού.
«Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 11 τρισ. ευρώ σε τραπεζικούς λογαριασμούς», είπε η Αλμπουκέρκε σκιαγραφώντας το «έπαθλο». «Ακόμη κι αν ένα μικρό μέρος αυτού του ποσού χρησιμοποιηθεί στις κεφαλαιαγορές, ειδικότερα σε μετοχές, θα πρόκειται για τεράστια ώθηση στην ικανότητα των εταιρειών μας να αποκτούν τα κεφάλαια που χρειάζονται».
Ένας «συνασπισμός προθύμων» θα μπορούσε να λειτουργήσει σε τομείς όπως η ανάπτυξη της αγοράς επενδύσεων ή η ευθυγράμμιση φορολογικών μεθόδων για διασυνοριακές επενδύσεις. «Δεν θέλω να εκβιάσω τέτοιες συζητήσεις», πρόσθεσε. «Αλλά μπορούμε να δούμε παρόμοιες λύσεις».
Μεγάλες χώρες, όπως η Γαλλία και η Ισπανία, πιέζουν για μικρές συμμαχίες ώστε να σπάσουν τα αδιέξοδα. Μικρότερα κράτη μέλη, όμως, φοβούνται ότι η ενοποίηση μεγάλων οικονομιών θα μπορούσε να αντλήσει ρευστότητα από τις λιγότερο ανεπτυγμένες κεφαλαιαγορές τους.
«Δεν μπορεί να αναπτυχθεί μια κεφαλαιαγορά εάν δεν υπάρχει αρκετή ρευστότητα και αρκετοί συμμετέχοντες στην αγορά. Είναι θέμα κλίμακας», εξήγησε η Αλμπουκέρκε.
Τα κράτη μέλη δεν θα χρειαστούν άδεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να ξεκινήσουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Αλλά η επίτροπος διευκρίνισε ότι θα ήθελε να συμμετάσχει προκειμένου να διασφαλίσει ότι πιθανές κινήσεις δεν θα δημιουργήσουν πρόσθετα εμπόδια στην είσοδο άλλων μερών στο σχήμα.
Η Κομισιόν, εξάλλου, θα καθορίσει τις προτεραιότητές της για την υπό διαμόρφωση Ένωση Αποθεματικών και Επενδύσεων τους «επόμενους δύο μήνες», δίνοντας περισσότερες σχετικές λεπτομέρειες, επισήμανε η Αλμπουκέρκε.
Μια δεκαετία αφότου ξεκίνησε την προσπάθεια για ενιαία χρηματοπιστωτική αγορά, η ΕΕ βιώνει εσωτερικές έριδες σε παραπλήσιους τομείς.
Η προσφορά της ιταλικής Unicredit για την εξαγορά της Commerzbank, στην οποία αντιστέκεται σθεναρά η γερμανική τράπεζα και η κυβέρνηση της χώρας, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα.
«Είναι φυσικό επακόλουθο της τραπεζικής ένωσης να βλέπουμε διασυνοριακές συγχωνεύσεις», δήλωσε η επίτροπος στο Bloomberg. «Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι μεγαλύτερες τράπεζες μπορούν να παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες με χαμηλότερο κόστος. Εάν έχουμε μεγαλύτερες τράπεζες που λειτουργούν διασυνοριακά, θα είναι προς όφελος όλων των πελατών».
Μια άλλη ρήξη συνιστά η προσέγγιση της ΕΕ ως προς τις χρηματοπιστωτικές ρυθμίσεις, τη στιγμή που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πυροδοτεί κύμα απορρύθμισης στη χώρα του. Ως αποτέλεσμα, χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία έχουν καλέσει την ΕΕ να επανεξετάσει ορισμένους από τους κανόνες της.
«Είναι μεγάλες και σημαντικές χώρες, αλλά είμαστε 27, οπότε θα πρέπει να ακούσω τους πάντες», είπε. «Σε πολύ λίγα ζητήματα βλέπουμε τα πράγματα όλοι από την ίδια οπτική γωνία. Η τραπεζική δεν είναι ένα απ’ αυτά».
Η Αλμπουκέρκε εκτιμά ότι «υπάρχει ξεκάθαρη ανάγκη για καλύτερη ρύθμιση, απλούστερη ρύθμιση, μείωση του φόρτου που επιβάλλει στις εταιρείες» και διατήρηση «ισότιμων όρων ανταγωνισμού μεταξύ ευρωπαϊκών και διεθνών τραπεζών».
Η αποκαλούμενη «πυξίδα ανταγωνιστικότητας» της ΕΕ, εξάλλου, που παρουσιάστηκε σήμερα Τετάρτη από την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έχει στόχο να χαράξει τον οδικό χάρτη της επόμενης πενταετίας με στόχο τον καλύτερο ανταγωνισμό απέναντι σε ΗΠΑ και η Κίνα.
Περιλαμβάνει προτάσεις για ελάφρυνση της νομοθεσίας, βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, μείωση του ενεργειακού κόστους και μετριασμό των εξαρτήσεων που αφορούν κρίσιμα υλικά, με γνώμονα πολλές από τις συστάσεις του Μάριο Ντράγκι.
