Η εκδίκηση του Πούτιν: Γιατί ο πόλεμος στην Ουκρανία πλήττει την οικονομία των ΗΠΑ

Του Tristan Bove

Με την πτώση του χρηματιστηρίου, την αύξηση του πληθωρισμού και τους φόβους για ύφεση, οι Αμερικανοί στρέφονται κατά της οικονομίας.

Και κάπου, ο Βλαντιμίρ Πούτιν μάλλον χαμογελάει γι’ αυτό.

Μέσα σε όλο αυτό το χάος, ο πληθωρισμός έχει γίνει η μεγαλύτερη οικονομική ανησυχία σχεδόν κάθε Αμερικανού, καθώς οι τιμές αυξάνονται για τα πάντα, από τη βενζίνη μέχρι τα είδη παντοπωλείου.

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι που ο πληθωρισμός έφτασε σε υψηλό 40 ετών, 8,6%, τον περασμένο μήνα, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των ενοικίων και του κόστους εργασίας. Αλλά οι οικονομολόγοι λένε ότι ένας σημαντικός παράγοντας είναι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η επακόλουθη διαταραχή στα εμπορεύματα που προκάλεσε.

«Η ρωσική εισβολή και η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων είναι ο νούμερο 1 λόγος, ακολουθούμενος από την πανδημία & την έλλειψη κατοικιών», έγραψε ο Mark Zandi, επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s Analytics, σε πρόσφατο μήνυμα στο Twitter.

Η εισβολή τον Φεβρουάριο αναστάτωσε αμέσως την παγκόσμια οικονομία και έστειλε τις διεθνείς αγορές σε ένα σπιράλ αβεβαιότητας. Ορισμένα εμπορεύματα ήταν ιδιαίτερα ευμετάβλητα, όπως το πετρέλαιο και τα τρόφιμα, λόγω της περιορισμένης προσφοράς από την Ουκρανία και τη Ρωσία.

Αντιδρώντας στην εισβολή, οι δυτικές δυνάμεις εξαπέλυσαν μια καταστροφική σειρά κυρώσεων στη ρωσική οικονομία. Εκατοντάδες διεθνείς εταιρείες εγκατέλειψαν τη χώρα, και η επακόλουθη απομόνωση της Ρωσίας οδήγησε σε απώλεια του ΑΕΠ κατά 3,5% εκεί το πρώτο τρίμηνο.

Αλλά ακόμη και ενώ η οικονομία της Ρωσίας αισθάνεται τον πλήγμα, ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν συνεχίζει να υπαγορεύει τις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων. Οι δυτικές κυρώσεις αρχίζουν να πλήττουν και τις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο λόγω των πρόσφατων εκρήξεων στις τιμές της ενέργειας που προκάλεσαν κλείσιμο εργοστασίων και βραδύτερη ανάπτυξη στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αποδεικνύοντας ότι η Ρωσία έχει μεγαλύτερη επιρροή από ό,τι νόμιζαν οι δυτικοί ηγέτες.

Εάν ο πόλεμος συνεχιστεί, τα παγκόσμια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Τράπεζας, λένε ότι θα μπορούσε να έχει ακόμη πιο σοβαρές συνέπειες για την αμερικανική οικονομία. Και οι ειδικοί έχουν αρχίσει να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για μια άλλη οικονομική απειλή που δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες: τον στασιμοπληθωρισμό, έναν τοξικό συνδυασμό υψηλού πληθωρισμού και αργής ανάπτυξης.

«Εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, της έξαρσης του πληθωρισμού και της αύξησης των επιτοκίων, η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να υποχωρήσει το 2022», έγραψε πρόσφατα ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας David Malpass στην τελευταία οικονομική πρόβλεψη του ιδρύματος.

Ο πόλεμος θα οδηγήσει πιθανότατα σε «αρκετά χρόνια πληθωρισμού άνω του μέσου όρου και ανάπτυξης κάτω του μέσου όρου», πρόσθεσε ο Malpass. «Πρόκειται για ένα φαινόμενο – τον στασιμοπληθωρισμό – που ο κόσμος έχει να δει από τη δεκαετία του 1970».

Ο στασιμοπληθωρισμός συμβαίνει όταν η ανάπτυξη επιβραδύνεται σημαντικά, αλλά ο υψηλός πληθωρισμός και οι τιμές συνεχίζουν να ταλαιπωρούν την οικονομία.

Οι ΗΠΑ έχουν να δουν πραγματικά στασιμοπληθωρισμό από τη δεκαετία του 1970, όταν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου εκείνης της δεκαετίας οδήγησαν σε ταυτόχρονη επιβράδυνση της ανάπτυξης, υψηλή ανεργία και επίμονα υψηλές τιμές. Οι σημερινές συνθήκες είναι διαφορετικές από τη δεκαετία του 1970, αλλά ένας παρατεταμένος πόλεμος στην Ευρώπη θα οδηγούσε σε πολύ παρόμοιους κινδύνους.

Ο πόλεμος έχει δημιουργήσει σημαντικές ελλείψεις στον εφοδιασμό ενέργειας, τροφίμων και κρίσιμων βασικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένων των μετάλλων, οι οποίες επιδεινώνονται από τα υφιστάμενα προβλήματα της αλυσίδας εφοδιασμού που σχετίζονται με την πανδημία του COVID-19 και τα επακόλουθα lockdown σε μεγάλους κινεζικούς κόμβους παραγωγής.

Οι ελλείψεις εφοδιασμού και η εκτίναξη των τιμών της ενέργειας λόγω του πολέμου έχουν ήδη αρχίσει να αναγκάζουν ευρωπαϊκά εργοστάσια να κλείσουν. Η μεταποιητική και βιομηχανική παραγωγή στις ΗΠΑ αρχίζει επίσης να παρουσιάζει σημάδια βραδύτερης ανάπτυξης.

Η χαμηλότερη βιομηχανική παραγωγή θα μπορούσε να σηματοδοτήσει ότι πλησιάζει ύφεση, όπως προβλέπουν πολλοί οικονομολόγοι. Αλλά με τις υψηλές τιμές των καυσίμων να συνεχίζουν να τροφοδοτούν τις υψηλές τιμές, όλο αυτό είναι ο τέλειος συνδυασμός για στασιμοπληθωρισμό.