Η εκπαίδευση είναι ένα ανθρώπινο δικαίωμα – αλλά δεν τίθεται σε προτεραιότητα σε μια εποχή κρίσεων

Της Anne-Birgitte Albrectsen*

Ο κόσμος βρίσκεται σε μια κρίσιμη στιγμή. Τα τελευταία χρόνια, η αστάθεια έχει εμφανιστεί σε παγκόσμια κλίμακα. Ως αποτέλεσμα, η διασφάλιση της ικανοποίησης των βασικών αναγκών των παιδιών, όπως η πρόσβαση σε τροφή, νερό, στέγη, ασφάλεια και προστασία, έχει δικαίως μπει στην παγκόσμια ατζέντα. Με τις ανάγκες των παιδιών να ανταγωνίζονται συχνά για προσοχή και πόρους, πρέπει να θυμόμαστε ότι η εκπαίδευση παρέχει μια τεράστια δύναμη σταθερότητας τόσο για τα παιδιά όσο και για την κοινωνία.

Αν και ο αλφαβητισμός και ο αριθμητισμός είναι απίστευτα σημαντικοί, η εκπαίδευση διδάσκει πολύ περισσότερα από την αλφαβήτα και την προπαίδεια. Η μάθηση είναι ένας σημαντικός μηχανισμός για την ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, την οικοδόμηση ανθεκτικότητας, την αύξηση της αυτοπεποίθησης και τη βελτίωση της ικανότητας επικοινωνίας με τους άλλους. Αυτές είναι καίριες δεξιότητες που θα χρειαστούν τα παιδιά για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες του κόσμου στον οποίο ζούμε. Πέρα από τα άμεσα οφέλη της εκπαίδευσης, τα σχολεία αποτελούν συχνά χώρο σταθερότητας και ειρήνης, ιδίως για τα παιδιά που πλήττονται από κρίσεις, και μπορούν να προσφέρουν έναν τρόπο κάλυψης βασικών αναγκών, όπως η επισιτιστική ασφάλεια.

Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ του τι θα μπορούσαν να είναι τα εκπαιδευτικά συστήματα και της πραγματικότητας είναι τεράστιο. Μια έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας και της UNESCO νωρίτερα φέτος διαπίστωσε ότι η πανδημία του COVID-19 επιδείνωσε τα ήδη υπάρχοντα κενά στις επενδύσεις στην εκπαίδευση. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ εκτίμησε ότι τουλάχιστον 263 εκατομμύρια παιδιά και νέοι δεν πηγαίνουν σχολείο. Ακόμη και πριν από την πανδημία, ο κόσμος αντιμετώπιζε ήδη μια κρίση μάθησης – το 57% των παιδιών σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος δεν μπορούσαν να διαβάσουν και να κατανοήσουν ένα απλό κείμενο μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Το ποσοστό αυτό ανέρχεται σήμερα στο εντυπωσιακό 70%.

Αυτά τα προβληματικά στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι απογοητεύουμε τα παιδιά. Αυτό που κάνουμε δεν είναι απλά αρκετά καλό.

Η Σύνοδος για τον Μετασχηματισμό της Εκπαίδευσης, η οποία ολοκληρώθηκε αυτή την εβδομάδα, σηματοδότησε μια ευκαιρία, για τους ηγέτες της εκπαίδευσης και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δεσμευτούν για τον μετασχηματισμό των παγκόσμιων συστημάτων μάθησης.

Δεν ήταν άλλη μια στιγμή για κουβέντα, αλλά αντίθετα μια ευκαιρία για πραγματική δράση για τα παιδιά.

Όπως δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ António Guterres κατά την έναρξη της συνόδου κορυφής, δεν θα τερματίσουμε την εκπαιδευτική κρίση κάνοντας περισσότερα από τα ίδια. Ο μόνος τρόπος για να μεταμορφώσουμε πραγματικά την εκπαίδευση είναι να κινητοποιήσουμε ένα παγκόσμιο κίνημα.

Η αλλαγή δεν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη – και η σύνοδος ήταν μόνο η αρχή. Όπως έγραψε η Rebecca Winthrop σε ένα πρόσφατο έγγραφο για το Ινστιτούτο Brookings, ο τομέας της εκπαίδευσης πρέπει να είναι ενωμένος στην προσέγγισή μας, αν θέλουμε να εφαρμόσουμε με επιτυχία μια πραγματική συστημική αλλαγή. Το Ίδρυμα LEGO προτρέπει την παγκόσμια εκπαιδευτική κοινότητα να συνεργαστεί μπροστά στις κρίσεις για να διασφαλίσει τη μάθηση των παιδιών:

• Εξασφαλίζοντας ότι αυτοί που βρίσκονται πιο κοντά στα ζητήματα μπορούν να καθορίσουν πώς μοιάζει ο μετασχηματισμός. Είναι ζωτικής σημασίας να εργαστούμε για την αποαποικιοποίηση των μηχανισμών που ιστορικά έχουν αφαιρέσει τη λήψη αποφάσεων από εκείνους που έχουν μεγαλύτερη σημασία.
• Εξασφαλίζοντας ότι τα συστήματα μάθησης περιλαμβάνουν όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από το φύλο, τις ικανότητες, την τοποθεσία ή τα προνόμια.
• Προωθώντας την ισχυρή συνεργασία μεταξύ των τομέων για την εξασφάλιση καλής υγείας, επαρκούς διατροφής, ασφάλειας και προστασίας.
• Εμπλέκοντας τους γονείς, τις οικογένειες, την παιδική μέριμνα, τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, και τις κοινωνικές υπηρεσίες στα εκπαιδευτικά συστήματα για να περιβάλλουμε κάθε παιδί με τις υψηλότερης ποιότητας ευκαιρίες για χαρούμενη, ουσιαστική, δια βίου μάθηση και ανταποκρινόμενη φροντίδα.
• Αναγνωρίζοντας τη συλλογική μας ευθύνη να επενδύσουμε στα παιδιά και να επαναφέρουμε τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης στην παγκόσμια ατζέντα.

Το πιο σημαντικό, ας βεβαιωθούμε ότι ακούμε τι θέλουν και τι χρειάζονται τα παιδιά από τη μάθησή τους. Καθώς ο κόσμος ανοικοδομείται από μια περίοδο αστάθειας, οι ηγέτες πρέπει να θυμούνται για ποιον ανοικοδομούμε.

* CEO του Ιδρύματος LEGO.