Η «έκρηξη» των ενοικίων: Ποιες είναι οι αιτίες και πώς επηρεάζουν οικονομία και κοινωνία
Η αγορά ενοικίων σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες έχει εισέλθει σε μια νέα, πιο πιεστική φάση, με τις τιμές να αυξάνονται με ετήσιο ρυθμό 5%, έναντι μόλις 2% πριν από την πανδημία. Σε ορισμένες χώρες, όπως η Πορτογαλία, η Αυστραλία και η Γαλλία, η άνοδος είναι ακόμη πιο έντονη, φτάνοντας το 7%-8% ετησίως.
Η δυναμική αυτή δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις. Οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να συγκρατήσουν τον πληθωρισμό, αλλά τα ενοίκια—που επηρεάζουν άμεσα το κόστος ζωής—καθυστερούν να προσαρμοστούν στις αλλαγές των επιτοκίων. Παράλληλα, τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα πλήττονται περισσότερο, καθώς η εκτόξευση των ενοικίων οδηγεί σε αύξηση της αστεγίας, όπως δείχνουν τα στοιχεία από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, σύμφωνα με το Economist.
Τι τροφοδοτεί την άνοδο των ενοικίων;
Η νομισματική πολιτική: Τα υψηλά επιτόκια στεγαστικών δανείων αποθαρρύνουν τους αγοραστές, αυξάνοντας τη ζήτηση για ενοικιάσεις. Παράλληλα, οι ιδιοκτήτες μετακυλίουν το αυξημένο κόστος δανεισμού στους ενοικιαστές.
Η μετανάστευση: Οι νεοεισερχόμενοι σε μια χώρα σπάνια έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν κατοικία, ενισχύοντας τη ζήτηση για ενοίκια, ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις όπου υπάρχει ήδη στενότητα στην προσφορά.
Η περιορισμένη κατασκευή κατοικιών: Η πανδημία επιβράδυνε την ανέγερση διαμερισμάτων, ενώ πολλές επενδύσεις στράφηκαν στις μονοκατοικίες, που συνήθως πωλούνται αντί να διατίθενται προς ενοικίαση.
Προς σταθεροποίηση, αλλά με αστερίσκους
Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η κορύφωση της ανόδου των ενοικίων ίσως είναι κοντά, καθώς η οικοδομική δραστηριότητα ανακάμπτει και τα επιτόκια σταματούν να αυξάνονται. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο ότι θα πέσουν αρκετά ώστε να επιτρέψουν σε περισσότερους να αγοράσουν σπίτια, μειώνοντας έτσι την πίεση στην αγορά ενοικίων.
Το βέβαιο είναι ότι τα ενοίκια θα συνεχίσουν να αποτελούν κρίσιμο κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα, με πιθανές πολιτικές προεκτάσεις, καθώς οι ενοικιαστές—ιδιαίτερα οι χαμηλόμισθοι—βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να επιδεινώνεται
