Η ΕΚΤ είναι έτοιμη να προχωρήσει σε σύσφιξη – Πώς θα λειτουργεί το νέο «εργαλείο» κατά του κατακερματισμού
Νέα δυναμική αναμένεται να αποκτήσει η προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να σχεδιάσει την πρώτη της επιτοκιακή αύξηση από το 2011, ώστε να αποφευχθεί μια νέα κρίση στη ζώνη του ευρώ.
Με τον πληθωρισμό να τρέχει με ρυθμούς ρεκόρ τον Ιούνιο, οι Ευρωπαίοι policy makers θα συναντηθούν την Τετάρτη, προκειμένου να καλλιεργήσουν το έδαφος για την αποφασιστικής σημασίας διήμερη σύνοδο που ξεκινά στις 20 Ιουλίου.
Βασικό ζήτημα σε ό,τι αφορά τις μεταξύ τους διαπραγματεύσεις είναι αν θα υπάρξει μια αύξηση επιτοκίου της τάξης των 25 ή 50 μονάδων βάσης, ενώ παράλληλα εκκρεμεί το ζήτημα για το νέο «εργαλείο» με στόχευση την αποτροπή κατακερματισμού της αγοράς ομολόγων. Μάλιστα, η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ επιδίδεται συνεχώς σε συναντήσεις με άλλα στελέχη της Τράπεζας.
Σημειώνεται πως ο νέος κύκλος σύσφιξης βασίζεται στην ικανότητα της ΕΚΤ να ενεργεί χωρίς να δίνει στους επενδυτές αφορμή να αμφιβάλλουν για την ικανότητα των ασθενέστερων μελών του ευρώ να πλήξουν το κόστος δανεισμού, θέτοντας σε κίνδυνο το ενιαίο νόμισμα.
Πάντως, η αύξηση των επιτοκίων θα επέτρεπε στην ΕΚΤ να κάνει catchup σε ένα περιβάλλον αυστηροποίησης. Επισημαίνεται πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ η επιτάχυνε σημαντικά την πολιτική σύσφιξης τον περασμένο μήνα, με τη μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων από το 1994.
Η ΕΚΤ προσπάθησε να προετοιμάσει τις αγορές για αυτή τη στιγμή, έχοντας ήδη ανακοινώσει λεπτομέρειες σχετικά με τις προγραμματισμένες αυξήσεις επιτοκίων τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο.
Η Λαγκάρντ επανέλαβε στην ετήσια συγκέντρωση στο πορτογαλικό θέρετρο Σίντρα την περασμένη εβδομάδα ότι η πρόθεση των υπεύθυνων χάραξης της νομισματικής πολιτικής είναι ο κύκλος σύσφιξης να αρχίσει με ένα 25% στις 21 Ιουλίου. Ο Pierre Wunsch, ο hawkish επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας του Βελγίου, περιέγραψε μια τέτοια κίνηση ως «τελειωμένη συμφωνία».
Ωστόσο, συνάδελφοι από τις χώρες της Βαλτικής έχουν προτείνει μια μεγαλύτερη αύξηση, εάν το σκηνικό του πληθωρισμού επιδεινωθεί. Εάν τα δεδομένα δείξουν « επιμονή του πληθωρισμού, οι 50 μονάδες βάσης θα πρέπει να είναι μια επιλογή πολιτικής για τον Ιούλιο», δήλωσε ο Λιθουανός Gediminas Simkus στο Bloomberg την περασμένη εβδομάδα.
Ταυτόχρονα, ένας δείκτης πληθωρισμού, εξαιρουμένων της ενέργειας και των τροφίμων, μειώθηκε στο 3,7% τον Ιούνιο. Οι επενδυτές ανησυχούν επίσης ολοένα και περισσότερο ότι μια επιβράδυνση της οικονομίας θα μπορούσε να ωθήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να υιοθετήσουν μια πιο διστακτική προσέγγιση όσον αφορά τις αυξήσεις επιτοκίων.
Η απόδοση του γερμανικού διετούς, που είναι ευαίσθητες στις μεταβολές των επιτοκίων μειώθηκαν στο μισό την Παρασκευή από 1% νωρίτερα την περασμένη εβδομάδα – και ενώ οι χρηματαγορές στοιχηματίζουν σε αυξήσεις 75 μονάδων βάσης μέχρι τον Σεπτέμβριο. Βέβαια, οι traders στοιχηματίζουν τώρα ότι το επιτόκιο καταθέσεων θα αυξηθεί στο 1,5% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, πτώση κατά μία μονάδα σε σύγκριση με πριν από δύο εβδομάδες.
Σκληρές διαπραγματεύσεις
Η συζήτηση για τα επιτόκια θα είναι αρκετά σκληρή χωρίς ένα πειστικό εργαλείο για την καταπολέμηση της κρίσης, το οποίο υποσχέθηκαν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μετά από μια έκτακτη συνεδρίαση στις 15 Ιουνίου.
Ο ακριβής σχεδιασμός δεν είναι σαφής, αν και η νομική επιταγή της αποφυγής της νομισματικής χρηματοδότησης είναι ένας γενικός περιορισμός. Το προσωπικό συντάσσει προτάσεις για υποβολή στο Διοικητικό Συμβούλιο.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στη Σίντρα τόνισαν δύο βασικά στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι θα πρέπει να είναι τόσο πειστικό που η ΕΚΤ δεν θα χρειαστεί να το χρησιμοποιήσει – θυμίζοντας το εργαλείο OMT που ανήγγειλε ο πρώην πρόεδρος Μάριο Ντράγκι πριν από μια δεκαετία αυτόν τον μήνα.
Ο Wunsch επανέλαβε την ανάγκη ενός «εργαλείου backstop» σε μια συνέντευξη την περασμένη εβδομάδα.
Δεύτερον, το εργαλείο θα πρέπει να διασφαλίζει ότι η ΕΚΤ δεν προσθέτει ρευστότητα γεγονός που θα εξουδετερώσει τις προσπάθειες για σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να επιτευχθεί αυτό, αν και οι οικονομολόγοι έχουν χρησιμοποιήσει τον όρο «αποστείρωση» για να περιγράψουν αυτήν την απαίτηση.
Σύμφωνα με σημείωμα της UBS που υπογράφει ο οικονομολόγος Reinhard Cluse και η ομάδα του, να παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Θα εστιάζει σε επιμέρους χώρες, σε αντίθεση με τόσο με επίσημο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων ( APP), όσο και με το έκτακτο πρόγραμμα πανδημίας ( PEPP) που ωφελούνταν όλες τις χώρες της Ευρωζώνης.
- Να είναι ανοιχτού τύπου- open-ended, δηλαδή δεν θα έχει μία προκαθορισμένη ημερομηνία λήξης.
- Θα είναι ad hoc και χωρίς ποσοτικά όρια όπως μηνιαίες αγορές ως ενός ύψους ή όρια έκδοσης, ως προς το ποσοστό των ομολόγων μιας χώρας που θα μπορεί να αγοράσει αν και τα τελευταία θα μπορούσαν να καταστήσουν το νέο εργαλείο ευάλωτο σε νομικές προκλήσεις στη Γερμανία.
- Να προσφέρει στην ΕΚΤ έναν καλό βαθμό ευελιξίας και διακριτικής ευχέρειας στις παρεμβάσεις της στην αγορά, ενώ ο τρόπος απόκτησης των περιουσιακών στοιχείων ενεργητικού χωρών της ευρωζώνης (π.χ. μέσω πράξεων απορρόφησης της ρευστότητας της ΕΚΤ) να μην επηρεάζει τις προσπάθειες καταπολέμησης του πληθωρισμού.
Για να κρατήσει ήσυχες τις χρηματοπιστωτικές αγορές έως ότου αποκαλυφθεί το μέτρο, η ΕΚΤ επανεπενδύει ομόλογα στο πλαίσιο του PEPP.
