Οι ελέφαντες στο υαλοπωλείο

Του Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη*

Είναι συχνό το φαινόμενο της ημιμάθειας στην πολιτική. Και δικαιολογημένο, αφού οι πολιτικοί ωθούνται να διαμορφώνουν πλήθος διαφορετικές απόψεις από τα ερεθίσματα που δημιουργούν τα μέσα ενημέρωσης και οι μεταβαλλόμενες ευαισθησίες της κοινής γνώμης. Βλέπουμε να δημιουργούνται δόγματα , μύθοι και εμμονές, που αντέχουν στον χρόνο και δημιουργούν την ανάγκη στους πολιτικούς να απαντήσουν, προκειμένου να μην χάσουν την επαφή και την αποδοχή της κοινής γνώμης.

Ωστόσο, όταν τα θέματα για τα οποία πρέπει να νομοθετήσουν επηρεάζουν πρακτικές πλευρές της οικονομικής πραγματικότητας, η ημιμάθεια είναι κακός σύμβουλος, αφού τα αποτελέσματα μπορεί να είναι από παράδοξα μέχρι αρνητικά, αντίθετα από τους επιδιωκόμενους στόχους.

Θυμάται άραγε κανείς τον φόρο επί των συναλλαγών του χρηματιστηρίου, όταν ήταν στα ντουζένια του, που είχε παρουσιαστεί σαν «θεραπεία» για κάθε δημοσιονομική νόσο, ή τον φόρο επί της υπεραξίας, περίπου με την ίδια φιλοδοξία, όταν ο μύθος των αέναων κερδών ήταν ζωντανός; Πόσο ανόητος φαίνεται σήμερα, που ούτε κέρδη ούτε συναλλαγές υπάρχουν.

Ή την απότομη θεσμοθετημένη αύξηση των «αντικειμενικών τιμών», που έστελνε στρατιές φορολογουμένων να πληρώσουν φόρους μεταβίβασης και κληρονομίας πριν αυξηθούν, για να χαμογελάσει ο υπουργός Οικονομικών με το «κόλπο» του. Χωρίς να παίρνει υπόψη του ότι συμμετείχε σε ένα παιχνίδι, εκείνο της «φούσκας» των ακινήτων. Πόσους έχει καταστρέψει εκείνο το παιχνίδι;

Ο πιο πρόσφατος αποδιοπομπαίος τράγος για τα δεινά μας λέγεται «τριγωνικές συναλλαγές». Εκεί, στον αποτελεσματικό τους έλεγχο βρίσκεται το «κέρας της Αμάλθειας» μας λέει ο μύθος της εποχής. Και της νέας κυβέρνησης.

Για να τις ελέγξει θα επιβάλλει «προληπτικό φόρο» 26% για το σύνολο της συναλλαγής, μέχρι να κάνει έλεγχο τιμών, και να αποδείξει η εταιρεία που ελέγχεται ότι δεν είναι ελέφαντας. Η διαδικασία αφορά πλήθος χωρών που δεν συνεργάζονται φορολογικά, η έχουν χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, χώρες που αποτελούν μεγάλους εμπορικούς εταίρους με την Ελλάδα (κορυφαίο παράδειγμα το Χονγκ Κονγκ και το Ντουμπάι), μερικές μάλιστα είναι και μέλη της Ε.Ε. ( Κύπρος, Βουλγαρία).

Η διαδικασία θυμίζει λίγο τα παλιά «περιθώρια» των δεκαετιών μετά τον πόλεμο, όταν η Ελλάδα προσπαθούσε να αποθαρρύνει τις εισαγωγές, γενικώς, αφού δεν είχε το απαραίτητο ξένο συνάλλαγμα. Η τότε διαδικασία είχε κάνει το εισαγωγικό εμπόριο, πέρα από πανάκριβο, μονοπώλιο της οικονομικής ολιγαρχίας, αφού μόνοι όσοι είχαν «χοντρά» πορτοφόλια μπορούσαν να ανταποκριθούν στη δέσμευση των κεφαλαίων, που απαιτούσαν τα «περιθώρια».

Στην πραγματικότητα το ίδιο θα συμβεί και σήμερα, αφού η θέσπιση της προληπτικής φορολογίας στην ουσία κάνει τις συναλλαγές που είναι ύποπτες για «τριγωνισμό» αδύνατες.

Πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι…δηλαδή.

Αντί να εισπράξουν τους φόρους που ονειρεύονται οι φωστήρες της οικονομικής μας πολιτικής θα διακόψουν εμπορικές επαφές και δίκτυα ετών, αφανίζοντας στην ουσία επιχειρήσεις και θέσεις εργασίας.

Πρέπει να συνειδητοποιηθεί ότι οι εμπορικές πρακτικές, όσο πολύπλοκες και αν είναι, υπακούουν σε απλούς νόμους που έχουν σχέση με την διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και το θεσμικό περιβάλλον, που πρέπει να υπερπηδήσουν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να υπηρετήσουν τον σκοπό τους. Κάθε νέα θεσμική παρέμβαση πρέπει να είναι προσεκτικά υπολογισμένη προκειμένου να μην δημιουργήσει απροσπέλαστα εμπόδια στην συνέχιση της καλής λειτουργίας.

Αναζητούμε τα στοιχειώδη…

Ένα καλό παράδειγμα για το τι μπορεί να συμβεί, είναι η κυπριακή περιπέτεια του 2013, όταν η επιβολή του «κουρέματος» των καταθέσεων και των ελέγχων συναλλάγματος διέκοψαν απότομα, στην πράξη, όλες τις τριγωνικές συναλλαγές που έκαναν οι ελληνικές επιχειρήσεις μέσω Κύπρου. Το αποτέλεσμα φάνηκε άμεσα στην πτώση της αξίας των ελληνικών εξαγωγών, πτώση που μόλις πρόσφατα σταμάτησε και άρχισε πάλι να ισορροπεί. Πόση ζημιά έπαθαν οι ελληνικές επιχειρήσεις, έμμεσα, από το Κυπριακό κούρεμα, δεν θα μάθουμε ποτέ, αφού κανείς δεν ενδιαφέρεται να μάθει.

Όχι φόρους δεν θα μαζέψουν από τον «προληπτικό φόρο», αλλά πολλοί συμπολίτες μας θα χάσουν τις δουλειές τους.

Οι πολιτικοί όταν νομοθετούν, θα πρέπει να θυμούνται ότι είναι στην πραγματικότητα ελέφαντες. Που κυκλοφορούν σε ένα υαλοπωλείο…

* Ο Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης είναι Αντιπρόεδρος της Λέσχη Επιχειρηματικότητας.