Η Ελλάδα ανοίγει την πύλη της «διψασμένης » για ενέργεια Ευρώπης

Με καλούς οιωνούς για την στρατηγική ενεργειακή συμμαχία Ελλάδας-Ατζερμπαϊτζάν, αναχωρεί σήμερα από το Μπακού ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, μετά την διήμερη επίσημη επίσκεψή του.

Επίσκεψη ιδιαίτερα εποικοδομητική, για τις σχέσεις των δύο χωρών, κατά κοινή ομολογία, που πραγματοποιήθηκε μετά από πρόσκληση του Αζέρου υπουργού Εξωτερικών Ελμάρ Μαμαντιάροφ. Το ιδιαίτερα φιλικό κλίμα, σε όλες τις συναντήσεις που χαρακτηρίστηκε και από τον υπερδιπλάσιο χρόνο σε σχέση με τις συνήθεις διπλωματικές επαφές, και ιδιαίτερα η εγκαρδιότητα του προέδρου Ιλχάμ Αλίεφ, ο οποίος διανύει την τρίτη 5ετή θητεία του, έδωσαν το στίγμα μίας διεύρυνσης των διμερών σχέσεων.

Το ενδιαφέρον των Αζέρων για τον αγωγό ΤΑΡ είναι γνωστό αλλά, σήμερα, φαίνεται να προσλαμβάνει μία προστιθέμενη αξία μέσα από την οικονομική κρίση που επέφερε η μειωση της τιμής του πετρελαίου, εξαναγκάζοντας την κυβέρνηση να υποτιμήσει δύο φορές μέσα στο 2015 το εθνικό νόμισμα, το μανάτ, την πρώτη στις αρχές του χρόνου κατά 30% και τη δεύτερη τον περασμένο Δεκέμβριο, κατά 50%.

Το Αζερμπαϊτζάν έχει επενδύσει πολλά στον αγωγό ΤΑΡ τόσο σε οικονομικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο πρεστίζ στην Ευρώπη με την οποία προσδοκά να αποκτήσει μία στρατηγικής σημασίας σχέση. Με γέφυρα και την ελληνική υποστήριξη για την οποία διαβεβαίωσε ο κ. Κοτζιάς τονίζοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να είναι ένας «αληθινός φίλος» και υποστηριχτής.

Κοινός παρονομαστής λοιπόν στο ενδιαφέρον των δύο πλευρών είναι, όπως επισημάνθηκε, να προχωρήσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα η υλοποίηση του έργου που σε ορίζοντα διετίας θα μπορούσε να τροφοδοτήσει την Ευρώπη με αζέρικο αέριο.

Οι λεπτομέρειες για την πορεία υλοποίησης του ΤΑΡ, μολονότι είχαν την πρωτοκαθεδρία στις συναντήσεις του κ. Κοτζιά τόσο με τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ όσο και με τον ομόλογό του Ελμάρ Μαμαντιάροφ καθώς και με τον υπουργό Ενέργειας και πρόεδρο της Μεικτής Διυπουργικής Επιτροπής Ελλάδας-Αζερμπαϊτζάν, Νατίγκ Αλίεφ αλλά και τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου, Ογκτάι Ασάντοφ και την κοινοβουλευτική ομάδα ελληνο-αζερικής φιλίας, δεν μονοπώλησαν τις συζητήσεις των δύο πλευρών. Διμερή και περιφερειακά θέματα, όπως το βάρος του προσφυγικού που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, αλλά κυρίως η επίλυση του Συριακού, δυνατότητες συνεργασίας στον εμπορικό και πολιτιστικό τομέα ήταν στο επίκεντρο των συναντήσεων.

Από το τραπέζι των συζητήσεων δεν μπορούσαν να λείπουν βεβαίως και τα δύο «καυτά» θέματα εκατέρωθεν, το Ναγκόρνο Καραμπάχ, θέμα υψίστης εθνικής σημασίας για το Αζερμπαϊτζάν, σε μία περίοδο όπου παρατηρείται ανησυχητική αύξηση των μεθοριακών επισοδείων Αζέρων και Αρμενίων και φυσικά το Κυπριακό, που βρίσκεται σε περίοδο έντονης αναζήτησης λύσης με πρωταρχικό ζήτημα αυτό της κατάργησης των εγγυήσεων που θα βάλει τέλος στην τουρκική κατοχή. Ειρηνική επίλυση των διαφορών και κανόνες διεθνούς δικαίου ήταν ο κοινός τόπος των δύο πλευρών.

Είναι γνωστοί οι ιστορικοί δεσμοί του Αζερμπαϊτζάν, χώρας τουρκόφωνης, με την Τουρκία που σαφώς επηρεάζουν τη στάση του σε διεθνή ή περιφερειακά ζητήματα, αλλά η ανάπτυξη των σχέσεων της χώρας, κυρίως τα τελευταία χρόνια, και με τη Ρωσία επιτρέπει τώρα`πλέον και άλλες παραμέτρους ανάγνωσης. Όπως η ανησυχία που εξέφρασε ο κ. Μαμαντιάροφ για την ρωσο-τουρκική διένεξη και τις προσπάθειες που, όπως είπε, καταβάλλει ο ίδιος, ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, για την εκτόνωση της.

Με το Ιράν να εξέρχεται από την απομόνωση και τη Ρωσία να επιχειρεί να προσελκύσει το Αζερμπαϊτζάν στην Ευρωασιατική Οικονομική Ένωση και το Μπακού να έχει αποδυθεί σε μία προσπάθεια να συνάψει νέα πολιτικο-οικονομική συμφωνία με την ΕΕ, τα πράγματα λοιπόν αλλάζουν και η απάντηση στην πρόσκληση του κ. Μαμαντιάροφ από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικό με την παρουσία του στο Μπακού αυτή τη χρονική στιγμή, και υπό τις τρέχουσες συνθήκες, φαίνεται να δίνουν νέα διάσταση και προοπτική στις σχέσεις των δύο χωρών.

Μέσα σε αυτό το διπλωματικό σκηνικό μία νότα διαφορετική έδωσαν οι ελληνικής καταγωγής Αζέροι, από την μικρή αλλά δραστήρια κοινότητα των Ποντίων, «Αργώ», με τους οποίους συναντήθηκε ο κ. Κοτζιάς ολοκληρώνοντας την επίσκεψή του στο Μπακού πριν αναχωρήσει, σήμερα, με κατεύθυνση το ‘Αμστερνταμ όπου θα συμμετάσχει στην άτυπη εξαμηνιαία συνάντηση «Gymnich», των υπουργών Εξωτερικών των κρατών-μελών της ΕΕ, η οποία θα λάβει χώρα την Παρασκευή καιτο Σάββατο.