Οι εντάσεις Ιράν – ΗΠΑ δείχνουν να μειώνονται, αλλά η Βαγδάτη συνεχίζει να φλέγεται

Αν και το Ιράν και οι ΗΠΑ φαίνεται να επιλέγουν τον δρόμο της αποκλιμάκωσης, το Ιράκ, που συγκλονίζεται εδώ και χρόνια από συγκρούσεις και διχόνοιες, παραμένει στο μάτι του κυκλώνα που προκάλεσαν ο φόνος του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί από την Ουάσινγκτον και τα αντίποινα της Τεχεράνης.

Το Ιράκ, το οποίο ενεπλάκη το 1980 σε έναν αιματηρό πόλεμο εναντίον του Ιράν και στην πραγματικότητα δεν βγήκε ποτέ από τον κύκλο της βίας, «θα παραμείνει μια περιοχή συγκρούσεων» σε έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων, εκτίμησε η Ράντα Σλιμ του Middle East Institute.

«Καθώς δεν υπάρχουν εγγυήσεις για μια πραγματική αποκλιμάκωση, κινδυνεύουμε να συνεχίσουμε να βλέπουμε αντίποινα μεταξύ των δύο πλευρών στο Ιράκ», όπου το Ιράν όπως και οι ΗΠΑ έχουν παρουσία ετών, επεσήμανε η Έρικα Γκαστόν του New American Foundation.

Εδώ και χρόνια ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στον Opec προσπαθεί να επιβιώσει στο ασφυκτικό κλίμα που του έχουν επιβάλει το Ιράν και οι ΗΠΑ, οι οποίες εισέβαλαν στη χώρα το 2003 και την είχαν υπό κατοχή επί οκτώ χρόνια.

Οι φιλοϊρανοί ενισχυμένοι

Τις τελευταίες ημέρες φαίνεται να έχει αλλάξει η ισορροπία της ισχύος: δολοφονώντας στη Βαγδάτη τον Ιρανό στρατηγό Σουλεϊμανί, απεσταλμένο της Τεχεράνης στο Ιράκ, και τον Αμπού Μέχντι αλ Μουχάντις, επικεφαλής των φιλοϊρανικών δυνάμεων στη χώρα, η Ουάσινγκτον έχασε τους τελευταίους συμμάχους της εκεί.

Η Βαγδάτη «δεν μπορεί πλέον να καταδικάσει δημοσίως το Ιράν, διότι αυτό μπορεί να της στοιχίσει στην εθνική κοινή γνώμη, αντίθετα με τις επικρίσεις εις βάρος των ΗΠΑ», εξήγησε ο Ράμζι Μαρντίνι ειδικός σε θέματα Ιράκ. Εξάλλου οι φιλοϊρανοί δεν έχουν σταματήσει να ενισχύονται στην κυβέρνηση, το κοινοβούλιο και στις δυνάμεις ασφαλείας.

Πέρα από την πολιτική σκηνή, γύρω από τις βάσεις όπου σταθμεύον Αμερικανοί στρατιώτες, στην έρημο ή τα βουνά του Κουρδιστάν οι πολιτοφυλακές που έχουν εκπαιδευτεί και χρηματοδοτηθεί από την Τεχεράνη αποτελούν απειλή.

Πριν από λίγες ημέρες ανακοίνωσαν ότι σχημάτισαν ενιαίο μέτωπο εναντίον των ΗΠΑ και των περιφερειακών τους συμμάχων, την ώρα που, σύμφωνα με την Ουάσινγκτον, τους τελευταίους μήνες έχουν εκτοξεύσει δεκάδες ρουκέτες εναντίον Αμερικανών στρατιωτών και διπλωματών.

Και μπορεί το Ιράν να εκδικήθηκε για τον φόνο του Σουλεϊμανί, όμως οι σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ δεν έχουν εκδικηθεί τον φόνο του Μουχάντις. Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι απίθανο ένα ολίσθημα, σημειώνει η Γκαστόν, διότι «η (πολιτοφυλακή) Χασντ έχει πολλούς οργισμένους άνδρες, αποφασισμένους να εκδικηθούν τις ΗΠΑ».

Απέναντί τους «οι λιγότεροι σημαντικοί παράγοντες του συστήματος που προσπαθούν να διατηρήσουν ανοικτή την πόρτα στην Ουάσινγκτον» -όπως ο πρόεδρος του Ιρακινού Κουρδιστάν Μπαρχάμ Σάλεχ, ο πρόεδρος του ιρακινού κοινοβουλίου, ο σουνίτης Μοχάμεντ αλ Χαλμπούσι, ακόμη και οι διαδηλωτές που έχουν εξεγερθεί από την 1η Οκτωβρίου ενάντια στη χειραγώγηση του Ιράν- δεν φαίνεται να βρίσκουν ανταπόκριση.

Την Τετάρτη τα ξημερώματα το Ιράν εκτόξευσε 22 πυραύλους εναντίον των βάσεων όπου σταθμεύουν Αμερικανοί στρατιώτες. «Τη νύχτα υπήρξαν τα αντίποινα και την ημέρα η πολιτική εδραίωση και η κυριαρχία των φιλοϊρανικών ομάδων», δήλωσε ο Τόμπι Ντοτζ καθηγητής στο London School of Economics.

Παράλληλος δρόμος με τον Λίβανο

Μετά τον φόνο Σουλεϊμανί το κοινοβούλιο του Ιράκ υιοθέτησε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε την αποχώρηση όλων των ξένων στρατιωτών από τη χώρα. Λιγότερο ή περισσότερο μακροπρόθεσμα το Ιράν θα προσπαθήσει «να επιταχύνει την απομάκρυνση των αμερικανικών δυνάμεων», εκτίμησε ο Ντοτζ.

Τα στρατεύματα αυτά, που εισέβαλαν στο Ιράκ πριν από σχεδόν 17 χρόνια, εγκαθίδρυσαν στη χώρα ένα πολιτικό σύστημα παρόμοιο με αυτό του Λιβάνου. Σήμερα ακόμη το Ιράκ θυμίζει σε πολλά τον Λίβανο, ο οποίος συγκλονίζεται ακόμη από πολέμους δι’ αντιπροσώπων με το Ισραήλ.

«Ο Λίβανος είναι το πεδίο στο οποίο Συρία και Ισραήλ “επικοινωνούν”», σημείωσε η Ράντα Σλιμ του Middle East Institute. «Το Ιράκ ενδέχεται να γίνει το αντίστοιχο πεδίο για το Ιράν και τις ΗΠΑ», πρόσθεσε.