Η εξέλιξη της ανθρώπινης επικοινωνίας από τις σπηλιές μέχρι το TikTok σε ένα βιβλίο
Τι θα γινόταν αν ο Πλάτωνας είχε Τικ Τοκ και ανέβαζε σε βίντεο την «Πολιτεία»; Πως θα ένιωθε ο Σωκράτης αν το βίντεο με την «Απολογία» του έπαιρνε ελάχιστες προβολές και δέχονταν χλευαστικά σχόλια; Πόσο αξία θα είχε σήμερα ένα ταχυδρομικό περιστέρι όπως το διάσημο Cher Ami που έγραψε ιστορία στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω που ίσως αγγίζουν την σφαίρα της φαντασίας αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζουν την εξέλιξη της ανθρώπινης επικοινωνίας και έκφρασης δίνει το νέο βιβλίο του Ξανθιώτη δημοσιογράφου Γιώργου Μαυρίδη, με τίτλο: «Από τις σπηλιές στο TikTok» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Παπαζήση.
Γραμμένο με μια πολύ φρέσκια ματιά που το κάνει ευκολοδιάβαστο και σε μικρό εύχρηστο σχήμα, η νέα συγγραφική προσπάθεια του κ. Μαυρίδη είναι κάτι παραπάνω από μια αναδρομή στην ιστορία της επικοινωνίας από τα πρώτα χρόνια της ανθρωπότητας μέχρι σήμερα. Είναι μια προσπάθεια, να μιλήσει με τη γλώσσα του σήμερα στους ανθρώπους του σήμερα, για την εξέλιξη και τα μέσα της επικοινωνίας όπως την βιώνουμε στην καθημερινότητά μας.
Γεννημένος το 1989, είναι απολύτως λογικό ο Ξανθιώτης συγγραφέας να μεγάλωσε κάνοντας χρήση όλων των σύγχρονων τεχνολογικών επιτευγμάτων στην επικοινωνία. Ωστόσο, δεν διστάζει, να αναφερθεί στις σελίδες του βιβλίου για το αν τελικά «τα κινητά βλάπτουν την επικοινωνία;» ή αν η τεχνολογία που όλοι χρησιμοποιούμε είναι υπερβολική.
Απόφοιτος του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, με μεταπτυχιακές σπουδές στην Σουηδία και στην Ελλάδα πάνω στην επικοινωνία και πλέον υποψήφιος διδάκτορας του ΑΠΘ, ο Γιώργος Μαυρίδης στο νέο βιβλίο του παρουσιάζει γεγονότα και καταθέτει αλήθειες που αν και ο σύγχρονος άνθρωπος γνωρίζει, ωστόσο δύσκολα τις αποδέχεται.
Η επικοινωνία στον κυβερνοχώρο
Στις σελίδες του καθόλα ενδιαφέροντος βιβλίου εξετάζεται με χιούμορ αλλά και πρωτότυπο τρόπο η διαδρομή της εξέλιξης της επικοινωνίας, εστιάζοντας στο πώς η τεχνολογία έχει μεταμορφώσει τον τρόπο που επικοινωνούμε αλλά και συνδεόμαστε μεταξύ μας. Επικεντρώνεται ωστόσο περισσότερο στα κοινωνικά δίκτυα και στο κατά πόσο κάνουν την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων ευκολότερη.
«Τα πολλά κοινωνικά δίκτυα δημιουργούν θόρυβο, που αναμφίβολα επηρεάζει την επικοινωνία μας», τονίζει ο Γιώργος Μαυρίδης μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ. «Σίγουρα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με την τεχνολογία. Να αντιληφθούμε ότι τα κοινωνικά δίκτυα υπάρχουν όσο υπάρχουμε εμείς μέσα σε αυτά και να τα αξιοποιήσουμε προς όφελός μας. Αυτό που λείπει σήμερα από την επικοινωνία στον κυβερνοχώρο είναι η ουσία, και όσο αφήνουμε τον θόρυβο να μεγαλώνει τόσο αυξάνονται τα εμπόδια που δεν μας επιτρέπουν να επικοινωνήσουμε σωστά».
Ο τρόπος επικοινωνίας μέσα στις πλατφόρμες των κοινωνικών δικτύων είναι ένα μεγάλο θέμα και πάνω σε αυτό ο κ. Μαυρίδης κάνει λόγο για την δυσκολία των χρηστών να επικοινωνήσουν σωστά. «Μια βόλτα στα σχόλια κάτω από τις αναρτήσεις μας», σημειώνει εύστοχα, «αποδεικνύει αυτό περίτρανα. Το πρόβλημα είναι ωστόσο βαθύτερο και πολυδιάστατο. Πολλές φορές οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε την ψηφιακή εκδοχή του εαυτού μας ως κάτι ξένο, ως μια άλλη προσωπικότητα. Ας σκεφτούμε απλά ότι πολύ δύσκολα αν άκουγες δύο ανθρώπους να συνομιλούν στο Μετρό, και να λένε κάτι με το οποίο διαφωνείς, θα έμπαινες στη διαδικασία να κάνεις μια παρέμβαση εκείνη τη στιγμή, πόσο μάλλον να τους βρίσεις. Αντιθέτως, στα κοινωνικά δίκτυα μπορεί κανείς να κάνεις αυτό ακριβώς, χωρίς δεύτερη σκέψη».
Ορθή χρήση των κοινωνικών δικτύων
Ο συγγραφέας του βιβλίου από τις «Σπηλιές στο TikTok» εκτιμάει πως τα κοινωνικά δίκτυα συνέβαλαν στο να γεφυρωθεί το χάσμα των γενεών. «Πλέον, βλέπεις νέους», υπογραμμίζει, «να ανταλλάσσουν memes με τους γονείς τους ή ακόμα και να μοιράζονται λογαριασμούς στο TikTok σκηνοθετώντας και μεταμορφώνοντας βίντεο από κοινού. Αυτή είναι η θετική πλευρά. Η σκοτεινή πλευρά ωστόσο θα πρέπει να μας απασχολεί εξίσου: το πόσο καλά ενημερωμένοι είναι οι χρήστες – ανεξαρτήτου ηλικίας – για τις επιπτώσεις από τη χρήση των κοινωνικών δικτύων και σε ποιο βαθμό αξιοποιούν όλα αυτά τα ψηφιακά εργαλεία με τρόπο παραγωγικό και δημιουργικό. Δεν αρκεί απλώς τα κοινωνικά δίκτυα να φέρνουν τις διαφορετικές γενιές πιο κοντά, αλλά να τις βοηθούν να επικοινωνούν ουσιαστικότερα και όχι να βυθίζονται από κοινού στον βούρκο του ατελείωτου… scrolling».
Η πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον Γιώργο Μαυρίδη ολοκληρώθηκε με το κατά πόσο τα κοινωνικά δίκτυα θα εμπόδιζαν την άνθηση της αρχαίας φιλοσοφίας και την ανάδειξη σημαντικών συγγραμμάτων όπως του Πλάτωνα και του Σωκράτη.
«Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν μεταμορφώσει πλήρως τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούμε», επισημαίνει και συνεχίζει, «μια ντουζίνα από συναισθήματα πλέον εκφράζονται με ένα emoji. Δεν αποκλείεται οι μεγάλοι στοχαστές όπως ο Πλάτωνας και ο Σωκράτης να έπεφταν στην παγίδα των κοινωνικών δικτύων και να άφηναν τις πλατφόρμες να απορροφήσουν την ενέργεια και τη δημιουργικότητά τους. Πολύ πιθανόν, ο Πλάτωνας να ανέβαζε βίντεο στο TikTok χορεύοντας το “Σωκράτη εσύ σούπερ σταρ” και ο δεύτερος να απαντούσε με ένα ξερό, κοφτό και ξεκάθαρο… delulu. Αυτό ακριβώς άλλωστε θα πρέπει να μας προβληματίσει: το γεγονός ότι τα κοινωνικά δίκτυα μας χρησιμοποιούν, όπως ακριβώς προστάζουν τα επιχειρηματικά συμφέροντά τους, αντί να τα χρησιμοποιούμε εμείς για να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά, να χτίσουμε ψηφιακές κοινότητες και να προωθήσουμε το κοινό καλό. Μην ξεχνάμε πως πρόκειται για πανίσχυρα ψηφιακά εργαλεία, με τα οποία μπορούμε να αναπτύξουμε τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητά μας, αρκεί να τα αξιοποιήσουμε σωστά».
