Η Γερμανία προς κρίση; Πώς οι σκιές στην ανάπτυξη υπονομεύουν την κυβέρνηση Σολτς
Η αδυναμία της Γερμανίας να επιτύχει ουσιαστική οικονομική ανάπτυξη ρίχνει σκιά στις μακροπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας και στις πολιτικές φιλοδοξίες των τριών κυβερνώντων κομμάτων υπό τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Με την επιχειρηματική εμπιστοσύνη να μειώνεται και τα στοιχεία να δείχνουν ελάχιστη αύξηση του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο, η χώρα που άλλοτε θεωρούνταν κινητήριος μοχλός της Ευρώπης φαίνεται όλο και περισσότερο σαν βαρίδι.
Από τις 10 τριμηνιαίες μετρήσεις του ΑΕΠ από την ανάληψη των καθηκόντων του Σολτς, περισσότερες από τις μισές έδειξαν είτε μηδενική ανάπτυξη είτε συρρίκνωση. Στο επίκεντρο της αδυναμίας βρίσκεται η μεταποιητική βάση της Γερμανίας, η οποία υπήρξε η κινητήριος δύναμη της εξαγωγικής της ανάπτυξης για δεκαετίες. Η δυναμική αυτή άρχισε να φθίνει ακόμη και πριν από την πανδημία Covid-19, καθώς η προεδρία Τραμπ και οι εντάσεις με την Κίνα θόλωσαν το παγκόσμιο εμπορικό περιβάλλον. Η διακοπή των φθηνών εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία αποτέλεσε ένα ακόμα πλήγμα.
Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, κεντρικός πυλώνας της οικονομίας, προσπαθούν επίσης να καλύψουν το χαμένο έδαφος. Αντιμετωπίζουν την Κίνα στην παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων, ενώ η κατάργηση των οχημάτων εσωτερικής καύσης καθυστερεί. «Μόνο το 12% των νέων οχημάτων στη Γερμανία είναι ηλεκτρικά, ενώ πέρυσι ήταν πάνω από 20%», λέει η Ελένα Βίσμπερτ, καθηγήτρια οικονομικών της αυτοκινητοβιομηχανίας στο πανεπιστήμιο Ostfalia.
Τα τελευταία οικονομικά αποτελέσματα από μεγάλες γερμανικές βιομηχανίες δείχνουν μια παρόμοια εικόνα. Τα κέρδη της BASF μειώθηκαν, ενώ η Mercedes-Benz αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις κέρδους λόγω υποτονικών προοπτικών και ισχυρού ανταγωνισμού από την Κίνα. Η Volkswagen επίσης μείωσε τις προοπτικές της.
Παρά τα προβλήματα, ορισμένοι πίστευαν ότι τα χειρότερα είχαν περάσει. Ωστόσο, η βιομηχανική παραγωγή εξακολουθεί να μειώνεται, με τον επικεφαλής του Ifo, Κλέμενς Φουστ, να δηλώνει ότι οι προοπτικές για τη Γερμανία είναι «μάλλον δυσοίωνες». Ο οικονομολόγος Μάρτιν Γκόρνιγκ από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών ανέφερε ότι η Γερμανία βρίσκεται σε τεχνολογικό αδιέξοδο και πρέπει να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες.
Η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού και η αύξηση των μισθών μπορεί να προσφέρουν κάποια στήριξη στο κλίμα. Ωστόσο, ο καταναλωτής δεν φαίνεται να αισθάνεται τις επιπτώσεις ακόμη. Ο δείκτης επιχειρηματικού κλίματος του Ifo την περασμένη εβδομάδα έδειξε πτώση στις υπηρεσίες, οι οποίες τείνουν να αντικατοπτρίζουν την εγχώρια κατανάλωση.
Η επανειλημμένη καθυστέρηση της οικονομικής ανάκαμψης αποτελεί δυσοίωνο σημάδι για τον καγκελάριο Σολτς, ο οποίος επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να διεκδικήσει δεύτερη θητεία. Η κυβέρνηση ενέκρινε πρόσφατα ένα αναπτυξιακό σχέδιο που περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων και την επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ωστόσο, οι επιπτώσεις αυτών των μέτρων είναι απίθανο να γίνουν αισθητές πριν από τις εκλογές του 2025.
Οι καθυστερήσεις στην οικονομική ανάκαμψη και η άνοδος των άκρων στα ανατολικά κρατίδια της Γερμανίας θα αποτελέσουν σημαντική πρόκληση για την κυβέρνηση Σολτς, καθώς τον Σεπτέμβριο θα διεξαχθούν εκλογές σε τρία κρατίδια. Το ακροδεξιό AfD και το ακροαριστερό BSW αναμένεται να κερδίσουν με αντιμεταναστευτικές και φιλορωσικές πλατφόρμες.
Τι λέει το Bloomberg Economics…
Το ζοφερό κλίμα σε όλους τους τομείς υποδηλώνει ότι η γερμανική οικονομία αγωνίζεται να αποκτήσει δυναμική. Το επιχειρηματικό ηθικό έχει μειωθεί τόσο στον βιομηχανικό τομέα όσο και στον τομέα των υπηρεσιών. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η ανάπτυξη μπορεί να είναι ελαφρώς υψηλότερη τα δύο τελευταία τρίμηνα του έτους από ό,τι ήταν τα δύο πρώτα. Ωστόσο, οι καθοδικοί κίνδυνοι για τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις μας αυξάνονται αισθητά, σύμφωνα με τον οικονομολόγο Μάρτιν Αντεμερ.
Εκτός από το δυσμενές γεωπολιτικό κλίμα, η Γερμανία παλεύει με τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού, τη γραφειοκρατία και την αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική κατεύθυνση για την απαλλαγή της οικονομίας από τον άνθρακα. Οι περιορισμοί στον κρατικό δανεισμό λόγω του λεγόμενου φρένου χρέους σημαίνουν ότι υπάρχει μικρό περιθώριο για δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων οικονομικών προβλημάτων της χώρας. «Υπήρξαν πολύ λίγες επενδύσεις σε πολλούς τομείς», δηλώνει η Σαμπρίνα Ριχ, διαχειρίστρια μετοχικών κεφαλαίων στην DWS. «Το να το ξεπεράσουμε αυτό και να επενδύσουμε περισσότερο στις υποδομές και την ψηφιοποίηση μπορεί να έχει πολύ υποστηρικτικό αποτέλεσμα».
