Χιονοστιβάδα παρακολουθήσεων υπό το «Prismα» της NSA
Οι εταιρείες, τα συμβόλαια και οι αριθμοί πίσω από τις αποκαλύψεις του πιο διάσημου καταζητούμενου στον κόσμο, Έντουαρντ Σνόουντεν
«Τα σπουδαία μυαλά δεν χρειάζονται πιστοποίηση από κάποιο πανεπιστήμιο: παίρνουν αυτό που χρειάζονται και σιωπηλά αφήνουν το στίγμα τους στην ιστορία», είχε γράψει σε ένα διαδικτυακό φόρουμ σε ηλικία 20 ετών ο Έντουαρντ Σνόουντεν, βάζοντας σκοπό της ζωής του να χαράξει και το δικό του όνομα στην ιστορία…
Δεν υπάρχει κανείς πια σήμερα που να μην έχει ακούσει για τον 30χρονο Αμερικανό που τον Μάιο εγκατέλειψε τις Ηνωμένες Πολιτείες με κατεύθυνση το Χονγκ Κoνγκ, έχοντας στις αποσκευές του τέσσερις υπολογιστές και ψηφιακά αντίγραφα απόρρητων εγγράφων, τα οποία θα παρουσίαζε στους δημοσιογράφους που θα συναντούσε.
Στις συνεντεύξεις που παραχώρησε, ο Σνόουντεν εξομολογήθηκε πως δεν διαθέτει πτυχίο Ανωτάτης Σχολής, ωστόσο, από τις συγκλονιστικές αποκαλύψεις του για το τεράστιο δίκτυο παρακολούθησης της αμερικανικής Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA), καταλαβαίνουμε πως γνώριζε εξαιρετικά καλά τον ψηφιακό κόσμο των Η/Υ και του κυβερνοχώρου. Οι γνώσεις του αυτές είναι που του άνοιξαν διάπλατα την πόρτα στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.
Τα όσα ανακάλυψε ο αυτοδίδακτος τεχνικός υπολογιστών -με ειδίκευση στον τομέα της ασφάλειας δικτύων- κατά το σύντομο διάστημα που εργάστηκε στην CIA και την NSA, φαίνεται πως τον στιγμάτισαν και τον οδήγησαν στις αρχές του 2013 στο να αποκαλύψει στον υπόλοιπο κόσμο τον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ, δίχως νόμιμα εντάλματα, και με τη συνεργασία των μεγαλύτερων τεχνολογικών εταιρειών του κόσμου, παρακολουθούν τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες που διεξάγονται από εκατομμύρια πολίτες ξένων χωρών, αλλά, ενίοτε, και από πολίτες της Αμερικής.
Έτσι, τον Μάρτιο, έχοντας μετεγκατασταθεί στην εξωτική Χαβάη, ξεκίνησε να εργάζεται στην εταιρεία «συμβουλευτικής υποστήριξης» Booz Allen Hamilton, η οποία εκτελούσε εργασίες για λογαριασμό της NSA. Σε συνέντευξη που θα παραχωρούσε αργότερα στην εφημερίδα South China Morning Post, ο Σνόουντεν θα παραδεχόταν πως ο μόνος λόγος πίσω από την απόφασή του αυτή δεν ήταν ο ετήσιος μισθός των 200.000 δολαρίων που θα λάμβανε, αλλά η συλλογή όσο το δυνατόν περισσότερων αποδεικτικών στοιχείων.
O Σνόουντεν ξαναχτυπά με το «XKeyscore»
Η NSA στην «κοιλάδα των παρακολουθήσεων»
Δύο μήνες μετά την πρόσληψή του, ο Έντουαρντ Σνόουντεν έφερε στο φως αποδείξεις για κάτι που μέχρι τότε πίστευαν μετά βεβαιότητος μόνο οι οπαδοί των θεωριών συνομωσίας: την ύπαρξη του μυστικού προγράμματος παρακολούθησης των ψηφιακών επικοινωνίων, «PRISM».
Μέσα από το PRISM, που ξεκίνησε να λειτουργεί το 2007, η NSA μπορεί να παρακολουθεί και να αποθηκεύει όλα τα ψηφιακά αρχεία -έγγραφα, φωτογραφίες, βίντεο, αρχεία ήχου, emails, chat logs- που αποθηκεύονται στους servers εννέα εκ των σημαντικότερων εταιρειών της Silicon Valley: Microsoft, Yahoo!, Google, Apple, Facebook, YouTube, AOL, Paltalk και Skype.
Με άλλα λόγια, μέσα από το πρόγραμμα αυτό -το κόστος λειτουργίας του οποίου υπολογίζεται ότι φτάνει και ίσως ξεπερνά τα 20 εκ. δολάρια ετησίως- η αμερικανική κυβέρνηση έχει πρόσβαση στα δεδομένα όλων των χρηστών του διαδικτύου που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες των παραπάνω εταιρειών. Βάσει των στοιχείων που έδωσε στη δημοσιότητα ο Σνόουντεν, το 98% των δεδομένων που φτάνουν στο σύστημα της NSA, προέρχεται από τη Yahoo!, τη Google και τη Microsoft, τους τρεις μεγαλύτερους παρόχους email παγκοσμίως.
Για τη Microsoft οι αποκαλύψεις προχώρησαν και λίγο παραπέρα, καθώς από έγγραφα που υπέκλεψε ο Σνόουντεν και δημοσίευσε ο Guardian, φαίνεται πως η εταιρεία είχε εκ των προτέρων βοηθήσει την NSA να παρακάμψει την κρυπτογράφηση των συνομιλιών και των επικοινωνιών χρηστών μέσω email, ενώ είχε επιτρέψει την πρόσβαση στην υπηρεσία online αποθήκευσης δεδομένων Skydrive (250εκ. χρήστες παγκοσμίως) και στις βίντεο-κλήσεις του Skype (663 εκ. χρήστες παγκοσμίως).
Μάλιστα, στις πληροφορίες που συνέλεγε η NSA, τις οποίες αντάλλαζε με πληροφορίες από μυστικές υπηρεσίες «συμμαχικών» κρατών, φαίνεται πως είχαν ελεύθερη πρόσβαση τόσο το FBI όσο και η CIA, μιας και -όπως γράφεται σε ένα από τα εσωτερικά έγγραφα της NSA που βγήκαν στη δημοσιότητα- «το PRISM αποτελεί ομαδικό άθλημα!».
Μία προς μία, όπως ήταν αναμενόμενο, οι εταιρείες διέψευσαν κατηγορηματικά τη συμμετοχή τους στο PRISM, λέγοντας στις ανακοινώσεις τους πως δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στα δεδομένα των πελατών τους, παρά μόνο στα πλαίσια που ορίζει ο Νόμος.
«Ψυχρός πόλεμος» ΗΠΑ-Ρωσίας λόγω Σνόουντεν
Η 11η Σεπτεμβρίου και η «αναγέννηση» του Μεγάλου Αδελφού
Οι αποκαλύψεις του Σνόουντεν προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων σε όλο τον κόσμο και δημιούργησαν νέα ερωτήματα σχετικά με την καλά κρυμμένη συνεργασία μεταξύ της Silicon Valley και του Πενταγώνου, που μπήκε σε δυναμική τροχιά το 2001.
Οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου ήταν ένα ηχηρό «χαστούκι» για τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ που απέτυχαν να αποτρέψουν το μεγαλύτερο χτύπημα σε αμερικανικό έδαφος από την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ το 1941. Μετά την τρομοκρατική επίθεση, ο προϋπολογισμός της NSA -που παραμένει απόρρητος- αυξήθηκε κατακόρυφα και υπολογίζεται από αναλυτές σήμερα μεταξύ 8 και 10 δισ. δολαρίων.
Η NSA αφιερώνει μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού της στα νέα «φωτεινά μυαλά» της Silicon Valley, επενδύοντας σε startups, απονέμοντας πλουσιοπάροχα συμβόλαια και προσλαμβάνοντας ειδικούς σε θέματα τεχνολογιών. Από την άλλη, αποτελεί η ίδια έναν από τους καλύτερους πελάτες των εταιρειών αυτών, που, με τη σειρά τους, της παρέχουν τεράστιο όγκο πληροφοριών, αλλά και διαρκή ενημέρωση σχετικά με καινοτόμες τεχνολογίες που θα μπορούσαν να έχουν στρατιωτική εφαρμογή.
Το τεράστιο έργο της συλλογής και ανάλυσης των δεδομένων των ψηφιακών επικοινωνιών ανατίθεται από την NSA ως επί τω πλείστον σε εταιρείες του ιδιωτικού τομέα (outsourcing). Η ανάλυση δεδομένων -μαζί με την παροχή προστασίας και τεχνικής υποστήριξης σε Η/Υ και δίκτυα της κυβέρνησης των ΗΠΑ- αποτελεί και το αντικείμενο της Booz Allen Hamilton, για λογαριασμό της οποίας εργαζόταν ως διαχειριστής συστημάτων ο Έντουαρντ Σνόουντεν, αποκτώντας έτσι πρόσβαση στα απόρρητα αρχεία της NSA.
Η Booz Allen Hamilton, μαζί με «ανταγωνιστές», όπως οι εταιρείες Eagle Alliance, Palantir Technologies, Science Applications International Corp. (SAIC), CACI, κ.ά., μοιράζονται το 70% του προυπολογισμού των μυστικών υπηρεσιών: αυτό είναι το ποσοστό που κατευθύνεται σε «ζουμερά» συμβόλαια με ιδιωτικές εταιρείες. Το 2005, η αξία αυτών των συμβολαίων ήταν 42 δισ. δολάρια, διπλάσια σχεδόν από ότι το 1995.
Υπολογίζεται πως από τα ετήσια έσοδα των 5,8 δισ. δολάρια της Booz Allen πέρυσι, περισσότερα από 4 δισ. αντιστοιχούν σε έσοδα από συμβόλαια με το Στρατό και τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, φέρνοντας την εταιρεία στη 14η θέση των εταιρειών που έχουν συμβόλαια με την αμερικανική κυβέρνηση. Το πόσο επικερδής είναι η συνεργασία αυτή, φαίνεται και από το ότι τα καθαρά κέρδη της Booz Allen για το 2012 ήταν 240 εκατ., ενώ το 2010 η εταιρεία είχε παρουσιάσει κέρδη 25 εκατ. δολαρίων.
Ποιες κυβερνήσεις κατασκοπεύουν τις ψηφιακές επικοινωνίες;
Το νέο «οχυρό» φύλαξης των επικοινωνιών
Αυτήν την περίοδο κατασκευάζεται και το νέο κτίριο της NSA, το οποίο υπολογίζεται πως θα κοστίσει συνολικά 2 δισ. δολάρια. Σε μία έκταση 100.000 τ.μ. στην πόλη Bluffdale της πολιτείας της Γιούτα, θα στεγάζονται ταχύτατοι υπερ-υπολογιστές, ικανοί να αποθηκεύουν ένα γιγαντιαίο όγκο δεδομένων. Υπολογίζεται ότι ο αριθμός αντιστοιχεί στο σύνολο των ψηφιακών επικοινωνιών της ανθρωπότητας για τα επόμενα 100 χρόνια… Μόνο το κόστος του συστήματος ψύξης για τους servers ανέρχεται σε 40 εκατ. δολάρια ετησίως!
Για τον Έντουαρντ Σνόουντεν, που παραμένει στη Μόσχα, αλλά κινδυνεύει να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στη φυλακή ή την εξορία, το κόστος της αποκάλυψης του PRISM είναι ακόμη υψηλότερο.
Παρά τις διεθνείς αντιδράσεις που προκάλεσαν οι αποκαλύψεις του, φαίνεται πως ο νέος «Μεγάλος Αδελφός» ήρθε για να μείνει στη ζωή μας. Σύμφωνα με στοιχεία της International Data Corporation, ως το 2016 οι εταιρείες της Silicon Valley αναμένεται να αυξήσουν τη δυνατότητα αποθήκευσης δεδομένων κατά 53% το χρόνο, γεγονός που προμυνήει ότι η συνεργασία των ιδιωτικών εταιρειών με την NSA θα «απογειωθεί»!
Πρόσφατα, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Τεχνολογίας της CIA, Γκας Χαντ, δήλωσε, «Προσπαθούμε να συλλέξουμε τα πάντα και να τα αποθηκεύσουμε για πάντα. Είμαστε πολύ κοντά στο να μπορούμε να καταγράφουμε κάθε πληροφορία που δημιουργεί ο άνθρωπος!».
«Αν θες να κρατήσεις κάτι μυστικό, πρέπει να το κρύβεις και από εσένα τον ίδιο», έγραφε ο Τζορτζ Όργουελ στο προφητικό «1984». Στην εποχή της ψηφιακής επικοινωνίας, μοιάζει σχεδόν αδύνατο.
