Οι ΗΠΑ κάνουν ένα ακόμη βήμα για να σπάσουν την κυριαρχία της Κίνας στις σπάνιες γαίες

του Eamon Barrett

Το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έδωσε τη Δευτέρα 30,4 εκατομμύρια δολάρια στην εξορυκτική εταιρεία Lynas της Αυστραλίας, για τη χρηματοδότηση της κατασκευής ενός εργοστασίου επεξεργασίας μετάλλων σπάνιων γαιών στο Hondo του Τέξας. Η πληρωμή γίνεται καθώς οι ΗΠΑ προσπαθούν να ενισχύσουν την εγχώρια προμήθεια μετάλλων σπάνιων γαιών, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή ανεμογεννητριών, ορισμένων καταναλωτικών τεχνολογικών προϊόντων και πυραύλων.

Σύμφωνα με την Lynas, η αυστραλιανή εταιρεία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός σπάνιων γαιών στον κόσμο και ο μόνος μεγάλος παραγωγός εκτός της Κίνας. Η Lynas λειτουργεί μια εγκατάσταση εξόρυξης στην Αυστραλία και μια μονάδα επεξεργασίας στη Μαλαισία.

Η παραγωγή σπάνιων γαιών παγκοσμίως κυριαρχείται σήμερα από την Κίνα. Η χώρα κατέχει περίπου το 40% των αποθεμάτων σπάνιων γαιών παγκοσμίως, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι έχει αναπτύξει τις πιο προηγμένες εγκαταστάσεις για την επεξεργασία των μεταλλευμάτων σε χρήσιμα μέταλλα.

Αν και οι σπάνιες γαίες δεν είναι πραγματικά σπάνιες – τα μεταλλεύματά τους είναι τόσο κοινά όσο ο χαλκός και ο μόλυβδος – η επεξεργασία τους σε μέταλλα είναι μια δαπανηρή και ρυπογόνα προσπάθεια, γι’ αυτό και λίγες χώρες αντιτάχθηκαν όταν η Κίνα αποφάσισε αυξήσει την παραγωγή σπάνιων γαιών ώστε να ξεπεράσει τις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1980.

Οι ΗΠΑ έχουν επί του παρόντος μόνο ένα ορυχείο σπάνιων γαιών που λειτουργεί, στο Mountain Pass στην Καλιφόρνια. Ο προηγούμενος ιδιοκτήτης του ορυχείου, η Molycorp, κήρυξε πτώχευση το 2014, αφότου φθηνότερα κινεζικά ορυχεία καθώς και η έλλειψη ζήτησης από τον αμερικανικό μεταποιητικό κλάδο κατέστησαν το ορυχείο μη ανταγωνιστικό. Η MP Materials – μια κοινοπραξία που περιλαμβάνει έναν Κινέζο μέτοχο – αγόρασε το ορυχείο το 2017 και το άνοιξε ξανά το επόμενο έτος.

Η Κίνα έχει απειλήσει δύο φορές να χρησιμοποιήσει την κυριαρχία της στις σπάνιες γαίες ως όπλο εναντίον των πολιτικών της αντιπάλων: μια φορά το 2010, όταν η Κίνα συγκρούστηκε με την Ιαπωνία για την κυριότητα νησιών στη Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, και το 2019, καθώς οι διαπραγματεύσεις για τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας κατέρρευσαν.

Ανταποκρινόμενοι στη στρατηγική απειλή που συνιστά η κυριαρχία της Κίνας στη βιομηχανία σπάνιων γαιών, οι αμερικανοί νομοθέτες εισήγαγαν διάφορους νόμους το 2019 και το 2020 για την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής μετάλλων. Οι προτάσεις από τον γερουσιαστή Ted Cruz, για παράδειγμα, προσφέρουν φοροαπαλλαγές σε εταιρείες εξόρυξης που λειτουργούν στις ΗΠΑ και απαιτούν από το Πεντάγωνο να προμηθεύεται όλα τα μέταλλα σπάνιων γαιών στρατιωτικής χρήσης από τις ΗΠΑ.