Η κανονικότητα στον τουρισμό αργά ή γρήγορα θα επιστρέψει. Οι τουρίστες που ξέραμε όχι

Γράφει ο Κώστας Παναγάκης*

Τέσσερις ήπειροι σε ένα conference call

Το ραντεβού είναι προκαθορισμένο κάθε φορά χωρίς να χρειάζεται  προειδοποίηση. Την δεύτερη Δευτέρα, κάθε μήνα 15 άνθρωποι από 4 διαφορετικές ηπείρους επικοινωνούν μέσω conference call για να συζητήσουν τις εξελίξεις των εταιρειών τους. Κοινός παρονομαστής όλων: η επικοινωνία και το marketing ξενοδοχείων. Από την Πορτογαλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέχρι την Κολομβία και τη Μεγάλη Βρετανία, η θεματολογία είναι τις περισσότερες φορές κοντινή και προσφιλής σε όλους: ανοίγματα νέων ξενοδοχείων, νέοι chefs σε εστιατόρια, νέα προγράμματα loyalty, ανακοινώσεις επενδύσεων σε resorts. Η λίστα τα έχει όλα. Πάντοτε αισιόδοξα.

Αυτή η 2η Δευτέρα του Απριλίου, όμως, για κάποιο λόγο είναι διαφορετική. Καθώς τα slots στο conference call ανοίγουν ένα ένα, πρώτα οι ευρωπαϊκές εταιρείες και στη συνέχεια οι ΗΠΑ και η Λατινική Αμερική, είναι ολοφάνερο ότι το θέμα στην ατζέντα είναι ένα και μοναδικό: το γενικό lockdown στον κλάδο της φιλοξενίας και η επόμενη ημέρα μετά το άνοιγμα. Ήταν η πρώτη φορά στα χρονικά αυτών των συναντήσεων που το υπόβαθρο κοινωνικής, οικονομικής και επαγγελματικής ζωής των συμμετεχόντων από όλες τις χώρες δεν ήταν απλώς κοινό, ήταν ακριβώς το ίδιο.

H ερώτηση στα χείλη όλων μία και μοναδική: πότε θα επιστρέψει ο τουρισμός στην προ-κορονοϊού εποχή; Η απάντηση είναι απλή: ποτέ. Και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό.

Ο τουρισμός όπως τον ξέραμε σταμάτησε στις 11 Μαρτίου

Σήμερα συμπληρώνονται 35 μόλις ημέρες από την ημερομηνία που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε τον ιό Covid-19 ως πανδημία, έχοντας παρακολουθήσει την εξάπλωσή του σε 114 χώρες μέσα σε 3 μόνο μήνες.  Χρειάστηκαν μόλις 35 ημέρες για να κατακρημνιστούν οι προοπτικές ενός κλάδου που το 2019 αντιπροσώπευσε πάνω από το 10% του παγκόσμιου ΑΕΠ, εξασφαλίζοντας δουλειά σε περίπου 319 εκατομμύρια ανθρώπους με βάση τα στοιχεία του World Travel & Tourism Council.

Ο κλάδος της φιλοξενίας είναι δεδομένο ότι θα ανακάμψει. Ωστόσο είναι εξίσου δεδομένο ότι δεν θα είναι ποτέ ξανά ο ίδιος, γιατί πολύ απλά δεν θα είμαστε και εμείς ποτέ ξανά οι ίδιοι. Ανέκαθεν οι περίοδοι κρίσεων λειτουργούσαν ως καταλύτες για τη δραματική επιτάχυνση των εξελίξεων. Σήμερα που βρισκόμαστε στην πρώτη πραγματικά παγκόσμια κρίση, είναι εύλογο να αναμένουμε ότι όλοι θα βγούμε διαφορετικοί από αυτή.

Χρειάστηκαν μόλις λίγες εβδομάδες για να ξεκινήσει η τηλε-ιατρική στη Μεγάλη Βρετανία, ενώ στο ίδιο διάστημα η Ελληνική Κυβέρνηση εισήγαγε την έννοια της άυλης συνταγογράφησης. Μάθαμε να παραγγέλνουμε τα πάντα online και μπήκε η τηλε-εκπαίδευση στη ζωή μας. Αν 22 επτάχρονα μπορούν να συνεννοηθούν σε βιντεοκλήση με τη δασκάλα της Α΄ Δημοτικού, αξίζει να αναλογιστεί κανείς την καταλυτική επίδραση στην εκπαίδευση από τοπικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, όταν με την επιστροφή μας στην επόμενη “κανονικότητα” θα μας είναι πιο οικείο να αναζητούμε online μαθήματα στις ΗΠΑ.

Όπως όλα, έτσι και ο τουρισμός αναμένεται να αλλάξει σημαντικά. Ήδη οι σχετικές διεργασίες έχουν ξεκινήσει από την πλευρά των brands, ενώ το mentality των “νέων” ταξιδιωτών στη μετά κορωνοϊού εποχή έχει αρχίσει και διαμορφώνεται.

Δέκα βασικά στοιχεία στον τουριστικό κλάδο που αναμένεται να αλλάξουν στα επόμενα χρόνια

Μελετώντας τη διεθνή αρθρογραφία και τα κλαδικά reports των τελευταίων 12 εβδομάδων η εταιρεία Travelworks προχώρησε σε μια καταγραφή των κυριότερων τάσεων για την επόμενη ημέρα οι οποίες αποτυπώνονται στο white paper “Season21 – Roadmap to Recovery”.

Οι κυριότερες από αυτές καταγράφονται ακολούθως:

– Οι νόρμες διακοπών αναμένεται να αλλάξουν βραχυπρόθεσμα σε ό,τι αφορά την επιλογή προορισμών. Για τους επόμενους 12-24 μήνες προβλέπεται αύξηση τόσο του slow tourism, όσο και του εσωτερικού τουρισμού.

– Οι ηλικιακές ομάδες 70+ αναμένεται να ελαττώσουν τον αριθμό, αλλά και το είδος των ταξιδιών τους, με άμεση επίδραση στον κλάδο της κρουαζιέρας, αφού παραδοσιακά αποτελούσαν ένα από τα μεγαλύτερα target groups.

– H ταξιδιωτική ασφάλεια εκτιμάται ότι θα γνωρίσει κατακόρυφη αύξηση ως νούμερο ένα αντίδοτο στο ρίσκο ακύρωσης λόγω ασθένειας.

– Σε μεσοπρόθεσμο διάστημα οι νόρμες των long-haul ταξιδιών αναμένεται να αλλάξουν. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι ταξιδιώτες θα προτιμούν να μειώσουν το ρίσκο ελαττώνοντας τον αριθμό των ταξιδιών ανά έτος και αυξάνοντας τη διάρκεια.

– Τα ταξίδια υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνουν πιο ακριβά. Οι απαιτητικές συνθήκες που διαμορφώνονται για τις αεροπορικές εταιρείες σε συνδυασμό με τα επιλεκτικά lockdowns που βρίσκονται υπό συζήτηση μέχρι να βρεθεί εμβόλιο για τον κορωνοϊό αναμένεται να δημιουργήσουν μια έντονη εποχικότητα που θα ωθήσει τις τιμές προς τα πάνω.

– Σε ένα μακρινό σενάριο αναμένεται να ενταχθεί ακόμη και γιατρός στο μόνιμο προσωπικό ξενοδοχείων.

– Τα προγράμματα wellness που προσφέρονται σε χειμερινά και καλοκαιρινά retreats είναι πολύ πιθανό να διαθέτουν και επιλογές ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος.

– Το διαβατήριο από μόνο του ενδέχεται να μη φτάνει για να ταξιδέψει κανείς. Καθώς οι φόβοι για μετάδοση του ιού σε δευτερογενές στάδιο μεγαλώνουν, είναι αναμενόμενο να χρησιμοποιηθούν short-term medical βίζες.

– Η αγορά εργασίας στον χώρο του τουρισμού αναμένεται να ταραχθεί συθέμελα. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του World Travel & Tourism Market περισσότερες από 75 εκατομμύρια θέσεις στον κλάδο του τουρισμού απειλούνται από τις καταστροφικές συνέπειες του κορωνοϊού. Η επίδραση που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη συνολικά στην προσφορά εργασίας στον κλάδο προβλέπεται να είναι καταλυτική.

– Οι επόμενοι 18 μήνες αναμένονται ιδιαίτερα “θερμοί” σε επίπεδο συγχωνεύσεων και εξαγορών, τόσο σε ό,τι αφορά αμιγώς ξενοδοχειακές μονάδες όσο και σε περιφερειακές δραστηριότητες.

Αντί επιλόγου

Εδώ και 3 αιώνες το ανθρώπινο είδος φέρνει ολοένα και πιο κοντά τα μέλη του μέσα από τα ταξίδια. Αυτό δεν πρόκειται να σταματήσει. Τα ταξίδια είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας όλων, ανεξάρτητα από οικονομικά ή κοινωνικά κριτήρια, και αποτελούν την πιο ευδιάκριτη έκφανση μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας που δεν γνωρίζει -στο μεγαλύτερο μέρος της- στεγανά ή αποκλεισμούς.

Όσο διαφορετική και αν είναι η επόμενη ημέρα, η δυναμική του κλάδου της φιλοξενίας θα παραμείνει ιδιαίτερα μεγάλη.

*O Κώστας Παναγάκης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Travelworks Public Relations.