Η κόντρα Γουόρεν Μπάφετ – Έλον Μασκ για την ενέργεια

της Κέιτι Φέρενμπαχερ

Δύο από τους πιο γνωστούς δισεκατομμυριούχους στον κόσμο, ο Έλον Μασκ και ο Γουόρεν Μπάφετ, έχουν στοιχηματίσει πολλά στο μέλλον της ενέργειας και των μεταφορών, και στον μετασχηματισμό της παραγωγής ενέργειας.

Ο Μασκ και ο Μπάφετ αντιλαμβάνονται τις αλλαγές στους κλάδους της ενέργειας και των μεταφορών με παρεμφερείς τρόπους και τα τελευταία χρόνια οι εταιρείες τους ανταγωνίζονται η μία την άλλη τόσο στην ηλιακή ενέργεια όσο και στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Όμως, την ίδια στιγμή, οι δύο μεγιστάνες έχουν βασικές διαφορές.

Καταρχήν, βλέπουν το μέλλον της καθαρής ενέργειας να διαμορφώνεται με διαφορετικούς τρόπους (τουλάχιστον μέσω των επενδύσεών τους) και υιοθετούν διαφορετικές απόψεις ως προς το τρέχον τοπίο των ορυκτών καυσίμων. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις τους ως προς τα ορυκτά καύσιμα αντανακλούν τη διάσταση μεταξύ του επιχειρηματικού οράματος του Μασκ και της πιο μετρημένης και προσανατολισμένης προς την κερδοφορία επενδυτικής στρατηγικής του Μπάφετ.

Το όραμα του Μασκ για τον κλάδο της ενέργειας είναι γνωστό. Πρόσφατα, δημοσίευσε το Master Plan Part Deux στο οποίο περιέγραψε πώς ο συνδυασμός της Tesla με τη Solar City θα δημιουργήσει έναν πυρήνα παραγωγής ενέργειας που θα κατασκευάζει και θα πουλά ηλιακά πάνελ και μπαταρίες, καθώς και ηλεκτρικά οχήματα όλων των τύπων.

Μέσω της SolarCity, ο Μασκ βλέπει την ανάδυση της «αποκεντρωμένης ηλιακής ενέργειας», με την εγκατάσταση ηλιακών πάνελ σε μεμονωμένες στέγες, οι οποίες θα στέλνουν ενέργεια στο δίκτυο ή θα χρησιμοποιούνται για να τροφοδοτούν με ενέργεια το κτίριο.

Αν και τα περισσότερα έσοδα της SolarCity προέρχονται από αποκεντρωμένη ηλιακή ενέργεια, η εταιρεία δουλεύει επίσης και πάνω σε πρότζεκτ της αποκαλούμενης «συγκεντροποιημένης ηλιακής ενέργειας», με φάρμες ηλιακών πάνελ σε απομακρυσμένες περιοχές που στη συνέχεια πουλούν την ενέργεια σε τοπικές επιχειρήσεις ηλεκτρισμού.

Αντίθετα, ο Γουόρεν Μπάφετ επικεντρώνεται μόνο στη συγκεντροποιημένη ηλιακή ενέργεια.

Η εταιρεία του, Berkshire Hathaway Energy, ελέγχει μια σειρά επιχειρήσεων ηλεκτρισμού, οι οποίες προτιμούν να αγοράζουν ηλεκτρισμό από συγκεντροποιημένες ηλιακές φάρμες, εν μέρει επειδή έτσι εξασφαλίζουν φτηνότερη ενέργεια σε σχέση με τα πάνελ στις στέγες των σπιτιών. Επίσης, τα αποκεντρωμένα συστήματα ηλιακής ενέργειας απαιτούν επιπλέον αναβαθμίσεις στο δίκτυο, που μεταφράζονται σε επιπλέον κόστη τα οποία οι επιχειρήσεις ηλεκτρισμού δεν είναι διατεθειμένες να πληρώσουν.

Η Berkshire Hathaway έχει ηγετική θέση στη συγκεντροποιημένη ηλιακή ενέργεια και στις αιολικές φάρμες. Πρόσφατα, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι η συνολική της επένδυση στον τομέα της καθαρής ενέργειας ανερχόταν το 2014 σε 15 δισεκατομμύρια δολάρια, και δεσμεύτηκε ότι θα επενδύσει άλλα 15 δισεκατομμύρια δολάρια στο μέλλον. Παράλληλα, η MidAmerican Energy, εταιρεία που ανήκει στον όμιλο Berkshire Hathaway Energy, λέει ότι κατέχει τις περισσότερες αιολικές φάρμες από οποιαδήποτε άλλη παρεμφερή εταιρεία του κλάδου.

Πάντως, υπάρχει τουλάχιστον μία περίπτωση όπου εταιρεία του Μασκ έχει έρθει σε άμεση αντιπαράθεση με εταιρεία του Μπάφετ. Η SolarCity του Μασκ και η επιχείρηση ηλεκτρισμού NV Energy που ελέγχει η Berkshire κονταροχτυπιούνται στη Νεβάδα σε σχέση με την απόφαση της ρυθμιστικής αρχής της Πολιτείας να αλλάξει τις τιμές και την οικονομική δομή της παραγωγής ηλιακής ενέργειας σε στέγες μεμονωμένων σπιτιών.

Από φέτος, οι ιδιοκτήτες ηλιακών πάνελ σε στέγες στη Νεβάδα καλούνται να πληρώσουν υψηλότερα τέλη, ενώ παράλληλα πληρώνονται μειωμένες τιμές για τον ηλεκτρισμό που πουλούν. Το αποτέλεσμα είναι ότι η SolarCity και άλλες εταιρείες του κλάδου αποφάσισαν να πάψουν να πουλούν συστήματα παραγωγής ηλιακής ενέργειας στέγης στην Πολιτεία επειδή τα οικονομικά δεδομένα πλέον δεν έχουν κανένα νόημα. Και η συνεχιζόμενη διαμάχη είναι αντικείμενο προσοχής και άλλων Πολιτειών, καθώς επιδιώκουν να ενθαρρύνουν την εγκατάσταση ηλιακών πάνελ σε στέγες αλλά και να διαχειριστούν ένα ολοένα και πιο σύνθετο δίκτυο.

Ο ανταγωνισμός Μασκ και Μπάφετ δεν τελειώνει με την ηλιακή ενέργεια. Οι δυο τους διαθέτουν εταιρείες ηλεκτρικών αυτοκινήτων που ανταγωνίζονται σε κάποιες αγορές. Ο Μασκ έχει ξοδέψει εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για τη δημιουργία της γνωστής ηλεκτρικής αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla.

Η επένδυση του Μπάφετ στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι λιγότερο γνωστή. Πριν από οχτώ χρόνια, επένδυσε 232 εκατομμύρια δολάρια για την αγορά μεριδίου 10% της BYD (Build Your Dreams), μιας κινεζικής εταιρείας που κατασκευάζει μπαταρίες ιόντων λιθίου και ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η εταιρεία, η οποία είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ, πούλησε πέρυσι 61.722 ηλεκτρικά αυτοκίνητα – σχεδόν όλα στην Κίνα. Ο αριθμός αυτός αφορά οχήματα ικανά να βγουν στον αυτοκινητόδρομο και δεν περιλαμβάνει ηλεκτρικά οχήματα γειτονιάς, τα οποία είναι χαμηλής ταχύτητας. Και δεδομένου ότι η Tesla πούλησε πέρυσι 50.000 οχήματα, η BYD καθίσταται ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο για το 2015.

Οι δύο εταιρείες έχουν διαφορετικές στρατηγικές προϊόντων και πωλήσεων. Οι τιμές των μοντέλων της Tesla κινούνται από 70.000 έως 120.000 δολάρια, σαφώς υψηλότερες από εκείνες των μοντέλων της BYD που είναι μεταξύ 20.000 και 35.000 δολάρια.

Εν τέλει, ο Μπάφετ είναι ένας έμπειρος επενδυτής ενώ ο Μασκ ένας επιχειρηματίας που αναλαμβάνει ρίσκα. Βλέπουν τον κόσμο μέσα από διαφορετικούς φακούς. Αυτό εξηγεί γιατί ο Μπάφετ δεν έχει πρόβλημα για την ώρα να βγάζει κέρδη από τον κλάδο των ορυκτών καυσίμων, με την Berkshire Hathaway να έχει μερίδια σε εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Και μπορεί η εταιρεία να έχει δεσμευτεί ότι θα θέσει εκτός λειτουργίας τα δύο τρίτα των εργοστασίων λιγνίτη στη Νεβάδα, αλλά αυτό το έκανε επειδή ο λιγνίτης καθίσταται λιγότερο οικονομικός. Παράλληλα, ο Μπάφετ έχει πει ότι χωρίς κρατικές επιδοτήσεις, οι αιολικές φάρμες δεν έχουν επενδυτικό νόημα.

Ο Μασκ, απ’ την άλλη μεριά, προσπαθεί να βγάλει χρήματα από ένα μέλλον που βασίζεται στην καθαρή ενέργεια και στη μετάβαση πέρα από τα ορυκτά καύσιμα. Είναι ένας κόσμος που δεν υπάρχει ακόμα, αλλά ο Μασκ προσπαθεί να τον δημιουργήσει. Η ατζέντα του υπερβαίνει το κέρδος – να βοηθήσει τον κόσμο να φτάσει σ’ ένα σημείο όπου η χρήση ενέργειας δεν θα συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος.

Οι διαφορετικές τους ιδεολογίες είναι εμφανείς και στην αξία των δύο δισεκατομμυριούχων. Ο Μπάφετ έγινε ο τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο φέτος, ενώ ο Μασκ εισήλθε στο top-100, στην 94η θέση. Σημειώστε, τέλος, ότι ο Μασκ έχει τα μισά χρόνια του Μπάφετ.

Αν και είναι δύσκολο να συγκριθεί ένας έμπειρος επενδυτής με έναν επιχειρηματία, οι δύο δισεκατομμυριούχοι επηρεάζουν θεμελιωδώς τον κλάδο της ενέργειας. Ο ανταγωνισμός και οι αντιθέσεις μεταξύ τους είναι πιθανό ότι θα ενταθούν καθώς η καθαρή ενέργεια θα συνεχίσει να εξαπλώνεται.