Η κρίση εμπιστοσύνης που απειλεί το μέλλον του δολαρίου

του Jason Ma

Ο κόσμος αντιμετωπίζει προβλήματα εμπιστοσύνης με την Αμερική και αυτά θα μπορούσαν να διαχυθούν στις χρηματοπιστωτικές αγορές, συμπεριλαμβανομένου του παντοδύναμου δολαρίου.

Προς το παρόν, το δολάριο παραμένει το κυρίαρχο νόμισμα στα παγκόσμια αποθεματικά και τις συναλλαγές, επιτρέποντας στις ΗΠΑ να απολαμβάνουν ένα «υπερβολικό προνόμιο».

Αλλά ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει συγκλονίσει τους παραδοσιακούς συμμάχους και τους εμπορικούς εταίρους από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του. Έχει αναθερμάνει τις σχέσεις με τη Ρωσία και είπε ότι εάν τα μέλη του ΝΑΤΟ δεν πληρώσουν περισσότερα για την άμυνα, οι ΗΠΑ μπορεί να μην τους βοηθήσουν.

«Η υπογραφή της Αμερικής σε οποιοδήποτε έγγραφο δεν έχει πλέον αξία»

Αυτό ώθησε τον David Roche της Quantum Strategy να δηλώσει νωρίτερα αυτό το μήνα ότι «το ΝΑΤΟ είναι νεκρό», προσθέτοντας ότι «κανείς δεν θα εμπιστευτεί ξανά μια συνθήκη με τις ΗΠΑ». Ως αποτέλεσμα, το γιεν της Ιαπωνίας είναι πλέον το νέο ασφαλές νόμισμα, είπε, απορρίπτοντας το δολάριο.

Οι αμφιβολίες για τη δέσμευση των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ έχουν επίσης ωθήσει τον Καναδά και την Πορτογαλία να έχουν δεύτερες σκέψεις για την αγορά του αμερικανικού μαχητικού F-35, ενώ η Ευρώπη ξεκινά μια τεράστια στρατιωτική ανασυγκρότηση.

Έπειτα, υπάρχει η επιμονή του Τραμπ να γίνουν ο Καναδάς και η Γροιλανδία μέρος των ΗΠΑ, για να μην αναφέρουμε τους δασμούς του εναντίον του Καναδά και του Μεξικού – παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ υπέγραψαν εμπορικό σύμφωνο με τους γείτονές τους κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ.

Οι σύμμαχοι και το δολάριο

Οι συμμαχίες είναι το κλειδί για τα νομίσματα, σύμφωνα με τον Barry Eichengreen, καθηγητή οικονομικών και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϋ, ο οποίος έχει γράψει εκτενώς για το δολάριο.

Σε πρόσφατο άρθρο γνώμης στους Financial Times, προειδοποίησε ότι «ο παγκόσμιος ρόλος του δολαρίου θα πληγεί εάν οι ΗΠΑ θεωρηθούν ότι γυρίζουν την πλάτη στους συμμάχους τους».

Επισήμανε ότι σε όλη την Ιστορία, οι χώρες τείνουν να χρησιμοποιούν τα νομίσματα των εταίρων τους ως αποθεματικά και ως μεθόδους πληρωμής.

Για παράδειγμα, η Γερμανία και η Ιαπωνία υποστήριξαν το δολάριο και συνέβαλαν στη διατήρηση του παγκόσμιου στάτους του κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, επειδή εκτιμούσαν τα αμυντικά τους σύμφωνα με τις ΗΠΑ, είπε ο Eichengreen.

Ακόμη και σήμερα, το δολάριο κατέχει ένα τεράστιο μερίδιο των συναλλαγματικών αποθεματικών στην Ταϊβάν, τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία λόγω της ομπρέλας ασφαλείας των ΗΠΑ.

«Τελικά, η μοίρα του δολαρίου θα εξαρτηθεί από την προθυμία των ηγετών της Αμερικής να υποστηρίξουν το κράτος δικαίου, να σεβαστούν τη διάκριση των εξουσιών και να τιμήσουν τις δεσμεύσεις της χώρας προς τους ξένους εταίρους της», πρόσθεσε.

Αποδολαριοποίηση

Η Wall Street αρχίζει να εξετάζει τις επιπτώσεις του νέου γεωπολιτικού τοπίου στο μέλλον του δολαρίου, συμπεριλαμβανομένης της αξίας και της κατάστασής του.

Η υπεύθυνη στρατηγικής της Rabobank, Jane Foley, δήλωσε πρόσφατα ότι ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ, η αποχώρηση από τις στρατιωτικές συμμαχίες, καθώς και οι σκέψεις κτήσης του Καναδά και της Γροιλανδίας «θα μπορούσαν να επιταχύνουν την τάση αποδολαριοποίησης και να υπονομεύσουν την αξία» του δολαρίου, σύμφωνα με το Bloomberg.

Ο κορυφαίος υπεύθυνος στρατηγικής συναλλάγματος της Deutsche Bank, George Saravelos, προειδοποίησε επίσης ότι ο κίνδυνος να χάσει το δολάριο το καθεστώς του ασφαλούς καταφυγίου του «πρέπει να αναγνωριστεί ως πιθανότητα» ως αντίδραση της αγοράς στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων.

Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχόλιο. Ενώ η κυβέρνηση έχει σηματοδοτήσει μια προτίμηση για ένα ασθενέστερο δολάριο για τη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ, ο Τραμπ και ο υπουργός Οικονομικών Scott Bessent είπαν ότι το δολάριο πρέπει να διατηρήσει τη δεσπόζουσα θέση του.

Η διάβρωση της εμπιστοσύνης έχει επεκταθεί και στις κεντρικές τράπεζες, οι οποίες είναι συνήθως προστατευμένες από την πολιτική πίεση. Μάλιστα, πηγές δήλωσαν στο Reuters ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες και εποπτικοί αξιωματούχοι αμφισβητούν κατά πόσο η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), μια ανεξάρτητη υπηρεσία, μπορεί ακόμα να χαίρει εμπιστοσύνης αναφορικά με τον θεμελιώδη ρόλο της για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα της παροχής δολαρίων για τη μείωση έντασης της αγοράς.

Ενώ θεωρούν εξαιρετικά απίθανο το ενδεχόμενο η Fed να αρνηθεί το καθήκον της για backstop (χρηματοδότηση σε δολάρια σε μια κρίση), οι αξιωματούχοι έχουν συζητήσει ανεπίσημα σενάρια όπου η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πιέσει τη Fed, ανέφερε η έκθεση.

Η Fed αρνήθηκε να σχολιάσει και δεν έδωσε καμία ένδειξη ότι δεν θα παράσχει χρηματοδότηση σε δολάρια σε μια κρίση. Από την πλευρά του, ο Τραμπ είπε ότι δεν θα απομακρύνει τον πρόεδρο της Fed, Jerome Powell, ο οποίος είπε επίσης ότι ο πρόεδρος δεν μπορεί να τον απολύσει.

Σίγουρα, αμφιβολίες για το μέλλον του δολαρίου εμφανίζονται συχνά. Η Moody’s προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι το τεράστιο χρέος των ΗΠΑ, το οποίο έχει φτάσει σε δυσθεώρητα επίπεδα εδώ και δεκαετίες, μπορεί να αντισταθμίσει «τους μοναδικούς και κεντρικούς ρόλους του δολαρίου και της αγοράς ομολόγων του Δημοσίου στα παγκόσμια χρηματοοικονομικά».

Και οι δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022 ώθησαν άλλες χώρες να μειώσουν την εξάρτησή τους από το δολάριο και να διαφοροποιήσουν τις συμμετοχές τους με άλλα περιουσιακά στοιχεία όπως ο χρυσός.

Εντωμεταξύ, οι κεντρικές τράπεζες και οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να αγοράζουν χρυσό, ο οποίος έχει δει την τιμή του να διπλασιάζεται περίπου από το 2022, ξεπερνώντας τα 3.000 δολάρια ανά ουγγιά. Οι αναλυτές της Bank of America βλέπουν την τάση να συνεχίζεται και πρόσφατα προέβλεψαν ότι θα μπορούσε να φτάσει τα 3.500 δολάρια.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Business Monitor: Ο “Mr Google Maps” Λαρς Ράσμουσεν, τα Νέα «Παναθήναια» και το οικοσύστημα των startups
• POS: Πόσο ενίσχυσε τα κρατικά έσοδα η διασύνδεση με τις ταμειακές
• ΔΝΤ: Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος των δασμών Τραμπ στην παγκόσμια οικονομία