Η «κρίση του λαδιού» συνεχίζεται και αυτή τη φορά δεν φταίει ο πόλεμος στην Ουκρανία

του Nicholas Gordon

Οι αγορές λαδιού σημείωσαν ρεκόρ τη Δευτέρα, αφότου ένας προμηθευτής του ενός τρίτου της παγκόσμιας παραγωγής διέταξε τη διακοπή όλων των εξαγωγών. Αναφερόμαστε στο μαγειρικό λάδι.

Αντιμέτωπη με διαδηλώσεις φοιτητών που ήταν αναστατωμένοι από την αύξηση κατά 40% της εγχώριας τιμής του μαγειρικού λαδιού, η Ινδονησία διέταξε την περασμένη Παρασκευή τη σχεδόν πλήρη απαγόρευση των εξαγωγών φοινικέλαιου, η οποία τέθηκε σε ισχύ την Πέμπτη και θα διαρκέσει μέχρι νεωτέρας.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης λαδιού αυξήθηκαν με το άκουσμα της είδησης. Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το φοινικέλαιο της Μαλαισίας αυξήθηκαν κατά 7% στις πρώτες συναλλαγές, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το σογιέλαιο στο Σικάγο διαπραγματεύονταν 1,3% υψηλότερα και έφτασαν σε επίπεδα που δεν είχαν παρατηρηθεί από το 2008.

Η Ινδονησία προμηθεύει περίπου το ήμισυ των ποσοτήτων φοινικέλαιου παγκοσμίως, ένα σημαντικό γεωργικό προϊόν που χρησιμοποιείται σε καταναλωτικά προϊόντα που κυμαίνονται από κέικ και μπισκότα μέχρι σαμπουάν και λάδι για τηγάνισμα. Η χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας είναι επίσης σημαντικός εξαγωγέας προς τους γείτονές της, παρέχοντας έως και το ήμισυ του φοινικέλαιου της Ινδίας και έως και το 80% του Πακιστάν και του Μπανγκλαντές.

«Κανείς δεν μπορεί να αντισταθμίσει την απώλεια του ινδονησιακού φοινικέλαιου. Κάθε χώρα θα υποφέρει», δήλωσε τη Δευτέρα στο Reuters ο Rasheed JanMohd, πρόεδρος της Πακιστανικής Ένωση Εξευγενισμού Βρώσιμων Ελαίων.

Ωστόσο, η απαγόρευση του φοινικέλαιου στην Ινδονησία μπορεί να μην είναι τόσο εκτεταμένη όσο θεωρείτο αρχικά. Αργά τη Δευτέρα, το Bloomberg ανέφερε ότι η απαγόρευση της χώρας αφορούσε μόνο το ραφιναρισμένο προϊόν φοινικέλαιου (ολεΐνη) που χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα και το βιομηχανικό τηγάνισμα. Το ακατέργαστο φοινικέλαιο, καθώς και το ραφιναρισμένο, λευκασμένο και άοσμο (RBD) φοινικέλαιο – βιομηχανικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε επεξεργασμένα τρόφιμα και καταναλωτικά προϊόντα – εξακολουθούν να είναι διαθέσιμα για εξαγωγή.

Οι παγκόσμιες αγορές υποχώρησαν και πάλι μετά τις διευκρινίσεις, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το φοινικέλαιο στη Μαλαισία να κλείνουν με πτώση 4% στο άνοιγμα της Δευτέρας, και τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το σογιέλαιο στο Σικάγο να πέφτουν κατά 1,5%. Όμως οι καταναλωτές θα εξακολουθήσουν να αισθάνονται την πίεση της απαγόρευσης εξαγωγών της Τζακάρτα, καθώς η χώρα εισάγει νέους περιορισμούς στις παγκόσμιες συναλλαγές καλλιεργειών και λαδιού.

Οι προμήθειες ηλιέλαιου περιορίστηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς παγκοσμίως, στέλνοντας τις τιμές του μαγειρικού ελαίου στα ύψη σε οικονομίες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ορισμένα σούπερ μάρκετ περιορίζουν τις αγορές λαδιού από τους καταναλωτές, και η Ινδία, όπου οι υπαίθριοι πωλητές φέρονται να εγκαταλείπουν τα τηγανητά σνακ και να μεταπηδούν στην πώληση σνακ στον ατμό.

Εντωμεταξύ, η παραγωγή της Μαλαισίας, ενός άλλου μεγάλου παραγωγού φοινικέλαιου, έχει πέσει κατακόρυφα εν μέσω έλλειψης ξένων εργατικών χεριών. Οι προμήθειες σογιέλαιου, μιας άλλης εναλλακτικής προς το ηλιέλαιο και το φοινικέλαιο, έχουν επίσης στενέψει εν μέσω ξηρασίας στη Νότια Αμερική. Η Αργεντινή, κορυφαίος εξαγωγέας σογιέλαιου, απαγόρευσε για λίγο τις εξαγωγές τον Μάρτιο, προκειμένου να αυξήσει τους εξαγωγικούς δασμούς για το προϊόν.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ ανέφερε τον Μάρτιο ότι ο δείκτης αναφοράς του για τις παγκόσμιες τιμές των φυτικών ελαίων αυξήθηκε κατά 23,2% τον Μάρτιο.