Η μεγάλη στιγμή του ευρώ έφτασε: Η ΕΚΤ αποφασίζει πότε θα σταματήσει την αγορά ομολόγων

H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα συζητήσει σήμερα αν θα τερματίσει τις τεράστιες αγορές ομολόγων στο τέλος του έτους, κάτι που θα αποτελούσε το μεγαλύτερο βήμα της στην κατεύθυνση αποδόμησης της πολιτικής στήριξης που ακολούθησε στην περίοδο της κρίσης, η οποία πιστώθηκε με την ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης. Οι επενδυτές εξοικειώνονται με το τέλος μίας δεκαετίας φθηνού χρήματος από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του κόσμου. Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) αύξησε χθες τα επιτόκια για έβδομη φορά σε 3,5 χρόνια.

Συνεδριάζοντας εν μέσω επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης και της απειλής αναταραχής στην αγορά λόγω του πολιτικού λαϊκισμού, η ΕΚΤ αναμένεται να υποστηρίξει ότι το πρόγραμμά της για αγορές ομολόγων, ύψους 2,55 τρισ. ευρώ, έχει επιτελέσει τον σκοπό του να απομακρύνει την Ευρωζώνη από το χείλος της καταστροφής. Φαίνεται να είναι ήσσονος σημασίας αν τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ λάβουν τη σχετική απόφαση στη σημερινή σύνοδό τους στη Ρίγα ή αν θα την αναβάλλουν έως τον Ιούλιο, καθώς έχουν υποστηρίξει από καιρό ότι το πρόγραμμα, που είναι γνωστό ως ποσοτική χαλάρωση (QE), πρέπει να ολοκληρωθεί. Η εστίαση της πολιτικής μετατοπίζεται πλέον στην αναμενόμενη πορεία των επιτοκίων.

Τη μεγαλύτερη επιπλοκή (για τον τερματισμό του QE) θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα σύννεφα πάνω από τις οικονομικές προοπτικές σε συνδυασμό με τον εν εξελίξει εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ, τη λαϊκιστική πρόκληση από τη νέα ιταλική κυβέρνηση και την εξασθένιση της εξωτερικής ζήτησης. Οι παράγοντες αυτοί, ωστόσο, θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να επισπεύσουν παρά να καθυστερήσουν την απόφαση της ΕΚΤ, καθώς στην τράπεζα έχει απομείνει μικρή μόνο δύναμη πυρός και μία περαιτέρω εξασθένιση των οικονομικών προοπτικών θα μπορούσε να καταστήσει δυσκολότερη μία έξοδο (από το πρόγραμμα) αργότερα. Οι αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων αυξήθηκαν απότομα αυτό τον μήνα, καθώς η νέα κυβέρνηση υποσχέθηκε αύξηση των δαπανών, προμηνύοντας μία σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, οι οποίες πιέζουν την Ιταλία να μειώσει το χρέος της. Η απόδοση των ιταλικών 10ετών τίτλων διαμορφωνόταν σήμερα στο 2,8% έναντι 1,7% στις αρχές Μαΐου.

Μία μεγαλύτερη επιβράδυνση της οικονομίας της Ευρωζώνης θα μπορούσε, επίσης, να κάνει δυσκολότερο τον τερματισμό της στήριξης, αλλά η ΕΚΤ δεν έχει καταστατική εντολή να στηρίζει την ανάπτυξη και ο Ντράγκι είναι πιθανόν να υποστηρίξει ότι ο τρέχων ρυθμός ανάπτυξης είναι αρκετά εύρωστος για να αυξήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος είναι ο τελικός στόχος της. Η όποια απόφαση θα εξαρτηθεί από το αν η ΕΚΤ θεωρεί ότι η αύξηση του πληθωρισμού είναι διατηρήσιμη και κινείται προς τον στόχο της που είναι σχεδόν 2%. Αν και μεγάλο μέρος της πρόσφατης αύξησης του πληθωρισμού οφείλεται στις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου, η αύξηση του κόστους εργασίας και η συνεχής μείωση της ανεργίας στην Ευρωζώνη υποδηλώνουν ότι είναι ευνοϊκή και η θεμελιώδης τάση του. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ Πέτερ Πράετ, που είναι στενός συνεργάτης του Ντράγκι και ένα από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της που υποστηρίζουν περισσότερο μία χαλαρή νομισματική πολιτική, δήλωσε πρόσφατα ότι έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τα κριτήρια της τράπεζας για τον πληθωρισμό, αφήνοντας να εννοηθεί ότι είναι επικείμενη μία απόφαση για τη σταδιακή κατάργηση των αγορών ομολόγων.

Η υποχώρηση του ευρώ κατά 5% έναντι του δολαρίου από τον Απρίλιο βοηθά επίσης την ΕΚΤ, καθώς η εξασθένιση αυτή αυξάνει το κόστος των εισαγωγών και ενισχύει τον πληθωρισμό. Αν και μία ανάκαμψη της ισοτιμίας του ευρώ είναι πιθανή, η αναμενόμενη συνέχιση της σύσφιξης της πολιτικής της Fed περιορίζει την προοπτική μίας μεγάλης ανατίμησης του ευρώ. Χθες, η Fed απέσυρε τη δέσμευσή της να διατηρεί σε αρκετά χαμηλά επίπεδα τα επιτόκιά της για να τονώνει την αμερικανική οικονομία «για κάποιο διάστημα» και έστειλε το μήνυμα ότι μπορεί να τα αυξήσει κάπως ταχύτερα από ότι προβλεπόταν πριν. Οι νέες προβλέψεις των στελεχών της ΕΚΤ αναμένεται να δείξουν υψηλότερο πληθωρισμό, βραδύτερη ανάπτυξη και σε γενικ