Η μυστηριώδης επέκταση του κινεζικού γίγαντα του ηλεκτρονικού εμπορίου Temu…

Αμφιβολίες και ερωτήματα για το επιχειρηματικό μοντέλο της δημοφιλούς κινεζικής εφαρμογής Temu διατυπώνουν με άρθρο τους οι Financial Times.

Η διαφημιστική καμπάνια της εταιρείας «ψωνίστε σαν δισεκατομμυριούχος» είναι πανταχού παρούσα. Αλλά ανάμεσα σε έναν σωρό από φθηνά ρούχα, τσάντες, εργαλεία, παιχνίδια και εργαλεία κουζίνας γεννιούνται πολλά ερωτήματα, επισημαίνει ο συντάκτης του άρθρου. «Πώς τα καταφέρνουν;». 

Όλα τα προϊόντα μεταφέρονται από την Κίνα, από τη μητρική εταιρεία του Temu, την PDD Holdings, έναν «όμιλο» που ασχολείται με τις λιανικές πωλήσεις. Με το Temu, η PDD δεν θέλει τίποτα λιγότερο από το να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο ψωνίζει ο κόσμος… Και με αυτό τον σκοπό, σε μόλις δύο χρόνια λειτουργίας έχει διεισδύσει σε 49 χώρες.

Τα προϊόντα αποστέλλονται δωρεάν από τις πύλες του εργοστασίου της Κίνας, χωρίς μεσάζοντες – κάτι που εξασφαλίζει χαμηλές τιμές. Η αδελφή εφαρμογή του Temu, Pinduoduo, κυριαρχεί ήδη στη Χώρα του Δράκου. Η PDD ανέφερε περισσότερους από 870 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες στη χώρα. Οι δύο εταιρείες μαζί παρήγαγαν το ένα τρίτο των κινεζικών δεμάτων, κάτι που ισοδυναμεί με δεκάδες δισεκατομμύρια πακέτα ετησίως.

Μετά από μόλις εννέα χρόνια λειτουργίας, η PDD ανταγωνίζεται τον μεγαλύτερο όμιλο ηλεκτρονικού εμπορίου στον κόσμο, την Alibaba, τόσο από άποψη λιανικών πωλήσεων όσο και από άποψη χρηματιστηριακής αξίας.

Αξίας 162 δισεκατομμυρίων δολαρίων, κοντράρεται τακτικά με την Alibaba για τον θρόνο της πιο πολύτιμης κινεζικής εισηγμένης στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ. Αλλά η ιστορία που λένε αυτοί οι απίστευτοι αριθμοί είναι ένα μυστήριο που εγείρει περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Για παράδειγμα, τα μεγέθη της PDD θυμίζουν πολύ μικρότερους ανταγωνιστές όταν συγκρίνονται τα επίπεδα προσωπικού και οι δαπάνες για έρευνα. Επίσης, ερώτημα είναι το γιατί τα στοιχεία του ισολογισμού κινούνται με διαφορετικό ρυθμό σε σχέση με τα έσοδα. Πώς μια εταιρεία 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατέχει σκληρά περιουσιακά στοιχεία αξίας λιγότερο από 150 εκατομμύρια δολάρια. Αυτά τα ερωτήματα προστίθενται σε ένα μεγαλύτερο: γιατί οι επενδυτές έχουν τόση εμπιστοσύνη σε μια αδιαφανή εταιρεία της οποίας οι οικονομικές καταστάσεις φαίνεται να στερούνται πολλών μοτίβων ή επεξηγήσεων και της οποίας οι λειτουργίες, η διοίκηση, οι ελεγκτές και οι ρυθμιστικές αρχές βρίσκονται σε μια μακρινή χώρα;

Γεμάτο υποσχέσεις

Το αμερικανικό χρηματιστήριο είναι γεμάτο από ιστορίες με κινεζικές υποσχέσεις που καταλήγουν ανεκπλήρωτες. «Έπινα πολύ καφέ σε πολλές τοποθεσίες του Luckin Coffee και ήταν ακόμα μια απάτη», λέει επενδυτής, της κάποτε 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων εταιρείας του Nasdaq που παραδέχτηκε ότι διόγκωνε τα στοιχεία των πωλήσεων το 2020. Ωστόσο, λίγοι έχουν υποσχεθεί τόσο πολλά στους επενδυτές όσο η PDD.

Λειτουργεί όπως το eBay, συνδέοντας τους αγοραστές με τους πωλητές και χρεώνοντας τους εμπόρους για να διαφημιστούν στην πλατφόρμα του Temu. Στο πρόσφατο τρίμηνο τα έσοδα σχεδόν διπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, στα 9,4 δισ. δολάρια. H PDD ανέφερε ταμειακές ροές 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παρόλο που φαίνεται να ρίχνει πολύ μεγάλα ποσά στην επέκταση του Temu.

Το πέτυχε αυτό με έναν αριθμό εργαζομένων που ανατρέπει όλα τα δεδομένα σχετικά με τα logistics του ηλεκτρονικού εμπορίου: ξεκίνησε πέρυσι με 12.992 υπαλλήλους, μια τάξη μεγέθους λιγότερο από την Alibaba και ένα μικρό κλάσμα έναντι του 1,5 εκατομμυρίου της Amazon.

Το φυσικό αποτύπωμα της PDD είναι επίσης ασήμαντο, ειδικά σε σύγκριση με τις Amazon, JD.com και Alibaba, όπου τα logistics θεωρούνταν από καιρό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα – ένας τρόπος για να εξασφαλιστούν η ταχύτητα, η χωρητικότητα και η ικανοποιητική εξυπηρέτηση.

Για παράδειγμα, παρότι η Alibaba ξοδεύει 5 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε ακίνητα και εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένης της συντήρησης 1.100 αποθηκών, η PDD κατέχει σκληρά περιουσιακά στοιχεία μόλις 146 εκατ. δολ. – κυρίως εξοπλισμό γραφείου και υλικό και λογισμικό πληροφορικής.Επίσης δεν παρουσιάζει μισθωτήρια αποθηκών πριν από το 2021, όταν η διαδικτυακή της επιχείρηση παντοπωλείου, τότε μόλις ενός έτους, άρχισε να επεκτείνεται για να εξυπηρετήσει περισσότερες από 300 μεγάλες πόλεις στην Κίνα. Ακόμη δεν αναφέρει το μέγεθος, την τοποθεσία ή τον αριθμό των αποθηκών που νοικιάζει.

Αυτά τα logistics, όπως οι διακομιστές της και τα τηλεφωνικά κέντρα εξυπηρέτησης πελατών, είναι ως επί το πλείστον εξωτερικά, εφήμερα και αμέτρητα. Η αδιαφάνεια εκτείνεται στο εσωτερικό της επιχείρησης. Το προσωπικό χρησιμοποιεί ψευδώνυμα και γνωρίζει ελάχιστα για άλλες ομάδες. Η δομή είναι επίπεδη, με μια μικρή ομάδα υπευθύνων λήψης αποφάσεων να κατευθύνει τη «λαϊκή βάση», τους νέους που τυγχάνουν εκμετάλλευσης παρακινώντας τους να εργάζονται πολλές ώρες. Η PDD είπε: «Οι εργαζόμενοι έχουν πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για αποτελεσματική συνεργασία μεταξύ ομάδων και για να εκπληρώσουν τους ρόλους τους».

Το μοντέλο

Ο αντιπρόεδρος στρατηγικής της PDD, David Lew, πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs, περιέγραψε το «επιχειρηματικό μοντέλο» σε ένα podcast του 2019. Η άνοδος της χρήσης του διαδικτύου για κινητά, σύμφωνα με τον συν-διευθύνοντα σύμβουλο Chen Lei, δημιούργησε ένα «νέο παράδειγμα». Οι περιγραφές τους είναι δύσκολο να συνδυαστούν με τους αριθμούς. Σχεδόν όλα τα έσοδα της PDD προέρχονταν τότε από υπηρεσίες μάρκετινγκ. Αυτή η θεωρία του επιχειρηματικού μοντέλου της PDD σύντομα συγκρούστηκε με την πραγματικότητα.

«Παρατηρήσαμε ότι υπάρχουν απαιτήσεις καταναλωτών στην πλατφόρμα μας, για τις οποίες δεν μπορέσαμε να εντοπίσουμε τους κατάλληλους εμπόρους» ανέφερε ο Lew στα τέλη του 2020. Ερωτηθείς «τι ακριβώς πουλούσε» η PDD, δεν έδωσε παραδείγματα ούτε εξηγήσεις. Απλώς είπε ότι οι κατηγορίες προϊόντων ήταν «στην πραγματικότητα αρκετά διαφοροποιημένες».

Κατά το 2020 και το 2021, η PDD ανέφερε ότι πούλησε εμπορεύματα αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, χωρίς να αποκαλύψει το κόστος αυτών των προϊόντων, δύο τυπικά λογιστικά στοιχεία λιανικής. Ο ιδρυτής της Huang, ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Κίνας, παραιτήθηκε από την εταιρεία το 2021, δηλώνοντας την επιθυμία να ερευνήσει την επιστήμη των τροφίμων και την επιστήμη της ζωής. Η επιστολή του έλεγε: «Θα ένιωθα πολύ τυχερός και ευλογημένος αν είχα την ευκαιρία να γίνω βοηθός ερευνητής σε έναν μελλοντικό, πιθανώς σπουδαίο, επιστήμονα». Αντικαταστάθηκε από συν-διευθύνοντα στελέχη, Chen και Jiazhen Zhao, οι οποίοι ελέγχουν έναν πάροχο υπηρεσιών πληρωμών που αγόρασαν με τη βοήθεια δανείου 100 εκατομμυρίων δολαρίων από την PDD.

Αμέσως μετά την αποχώρηση του Huang, η PDD έκανε μια αναμενόμενη αναστροφή στην κερδοφορία. Έχοντας χάσει 27 δισ. Rmb (4,2 δισ. δολ.) σε τρία χρόνια, ανέφερε κέρδη 2,4 δισ. Rmb (380 εκατ. δολ.) για το δεύτερο τρίμηνο του 2021. Ήταν μια σημαντική στιγμή, καθώς ο όμιλος είχε συγκεντρώσει 11,6 δισ. δολ. από τις πωλήσεις μετοχών και χρέους μετατρεπόμενο σε μετοχές για να υποστηρίξει ένα επιχειρηματικό μοντέλο «ξοδεύω τώρα για να έχω κέρδη αργότερα».

Ακόμη πιο ασυνήθιστο το γεγονός πως ο Chen ανακοίνωσε ένα σχέδιο τα πρώτα κέρδη, ύψους 10 δισ. Rmb, που δημιουργήθηκαν από την PDD, να δαπανηθούν όλα σε μια «αγροτική πρωτοβουλία» χωρίς σαφή επιχειρηματικό σκοπό. Ο στόχος ήταν ασαφής και ευρύς: «Να διευκολυνθεί η πρόοδος της γεωργοτεχνολογίας, η προώθηση της ψηφιακής ένταξης και η εύρεση ταλέντων και εργαζόμενων στον τομέα της γεωργίας». Δεν είναι σαφές πώς, ή ακόμη και αν, δαπανήθηκαν τα χρήματα, αναφέρουν οι FT.

Η PDD δεν σχολίασε την πρωτοβουλία στις οικονομικές της καταστάσεις, οι οποίες ελέγχονται από κινεζικό σκέλος της EY, και συνέχισε να αναφέρει κέρδη. Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη εκείνο το έτος αυξήθηκαν μόλις κατά 1,5 δισεκατομμύριο δολάρια συνολικά, παρόμοιες σε κλίμακα με αυτές του eBay, έναντι 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετήσιας δαπάνης της Alibaba για την ανάπτυξη προϊόντων.

Ο Chen δεν ήταν ξεκάθαρος όταν ρωτήθηκε για την πρωτοβουλία κατά τη διάρκεια call για τα κέρδη του 2022. Είπε ότι έχει αξιολογήσει πολλές προτάσεις και ότι η PDD «συνεργάζεται με κορυφαία γεωπονικά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα. Είμαστε αφοσιωμένοι στη δημιουργία αξίας, η οποία αποτελεί τη βάση της υψηλής ποιότητας ανάπτυξής μας», είπε, επαναλαμβάνοντας ένα βασικό δόγμα του τελευταίου πενταετούς σχεδίου της χώρας του». 

Η PDD δεν έχει οικονομικό διευθυντή. Αντίθετα, «βρίσκεται» στον τέταρτο «αντιπρόεδρο των οικονομικών» από την αρχική δημόσια προσφορά του 2018, εάν συνυπολογιστεί μια περίοδος κατά την οποία ο ιδρυτής Huang πρόσθεσε τη θέση εργασίας στα καθήκοντά του. 

Πάντως, φαίνεται ότι όσο τα κέρδη είναι καλά, οι επενδυτές είναι πρόθυμοι να ανεχθούν τέτοια αδιαφάνεια. Στη Wall Street, 53 από τους 56 αναλυτές συνιστούν στους πελάτες τους να αγοράσουν και κανένας δεν προτείνει να πουλήσουν. Η κατάρριψη των κανόνων φαίνεται να καθιστά την PDD ένα tabula rasa στο οποίο οι ξένοι επενδυτές προβάλλουν υποθέσεις.

Σε αντίθεση με άλλες μεγάλες κινεζικές εταιρείες εισηγμένες στο χρηματιστήριο των ΗΠΑ, η PDD – η οποία έχει ονομαστικά την έδρα της στο Δουβλίνο – δεν έχει προσελκύσει επενδυτές που μπορεί να τη γνωρίζουν καλύτερα με μια δευτερεύουσα εισαγωγή στο Χονγκ Κονγκ.

Η δομή για την ξένη ιδιοκτησία κινεζικών περιουσιακών στοιχείων παραμένει ανεξέλεγκτη, με «αυξημένους λειτουργικούς και νομικούς κινδύνους», σύμφωνα με τον επικεφαλής της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Οι μέτοχοι της PDD κατέχουν αξιόχαρτα μιας εταιρείας των Νήσων Κέιμαν που έχει αδημοσίευτες συμφωνίες οι οποίες λέγεται ότι της δίνουν δικαίωμα στα κέρδη των κινεζικών εταιρειών. Εκπρόσωπος της εταιρείας είπε ότι η PDD είχε «στιβαρή δομή χρηματοοικονομικής ηγεσίας» και «ισχυρή εταιρική διακυβέρνηση», ότι «οι πρακτικές γνωστοποίησης συγκρίνονται ευνοϊκά με αυτές των ανταγωνιστών μας» και ότι η εισαγωγή της στις ΗΠΑ παρείχε «την απαραίτητη πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές».

Ο Huang εξακολουθεί να κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο στην PDD, αλλά αντί αυτού ψηφίζουν οι τρεις ανεξάρτητοι διευθυντές στους οποίους συγκαταλέγονται ένας πρώην υπουργός Εξωτερικών της Σιγκαπούρης και ένας Ολλανδός ακαδημαϊκός, ειδικός στην ασφάλεια των τροφίμων.

Η Hayden Capital, επενδυτής στην εταιρεία, αναγνώρισε σε ένα σημείωμα ότι η «έλλειψη διαφάνειας και οι ανησυχίες για την εταιρική διακυβέρνηση» είχαν αποθαρρύνει τους επενδυτές στο παρελθόν.

Υποστήριξε ότι «ακριβώς επειδή μια εταιρεία δεν αποκαλύπτει τους επενδυτές δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν ενδιαφέρονται για τους επενδυτές». Για να κατανοήσουμε πραγματικά τη σκέψη του PDD, συνέχισε η εταιρεία της Νέας Υόρκης, «πρέπει να αναλύσουμε τις ενέργειες του παρελθόντος».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Πυκνώνουν τα σύννεφα στην Ευρωζώνη: Επιδεινώθηκε το οικονομικό κλίμα τον Φεβρουάριο
• Φον ντερ Λάιεν: Η ΕΕ πρέπει να ετοιμάζεται για το ρίσκο ενός πολέμου
• Κρυπτονομίσματα: Από «βαρίδια», τα NFT καταγράφουν ένα εντυπωσιακό comeback