Η μοίρα της Northvolt δίδαξε στους Ευρωπαίους ένα μάθημα: Κάντε αυτό που ξέρετε
Και κάπως έτσι είπαμε αντίο στη Northvolt. Η άδοξη πτώχευση του Ευρωπαίου κατασκευαστή μπαταριών με έδρα τη Σουηδία αποτελεί βαρύ πλήγμα για τις ελπίδες της Γηραιάς Ηπείρου να αναπτύξει έναν εγχώριο κατασκευαστή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων ικανό να αμφισβητήσει την κυριαρχία Ασιατών ανταγωνιστών, όπως η κινεζική CATL. Το μάθημα για την Ευρώπη είναι το εξής: πρέπε να στηρίξει εκείνες τις πράσινες τεχνολογίες στις οποίες ήδη διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα.
Οι εξελίξεις αυτής της εβδομάδας ήταν, ως ένα βαθμό, αναπόφευκτες. Η Northvolt, κάποτε το πιο καλά χρηματοδοτούμενο startup της Ευρώπης, είχε ήδη καταθέσει αίτηση πτώχευσης (Chapter 11) στις ΗΠΑ πέρυσι. Η εταιρεία είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στη συγκέντρωση 1 δισ. δολαρίων για να διατηρήσει σε λειτουργία το μοναδικό της εργοστάσιο στο Σκέλεφτεο της Σουηδίας. Ωστόσο, αυτό αποδείχθηκε δύσκολο εγχείρημα. Τώρα, ένας διαχειριστής που έχει οριστεί από το δικαστήριο θα προχωρήσει στην εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας.
Η Northvolt δεν είναι η μοναδική κατασκευάστρια μπαταριών στην Ευρώπη —ή αλλού— που απέτυχε. Η Britishvolt, που θεωρούνταν η μεγάλη ελπίδα του Ηνωμένου Βασιλείου στον κλάδο των μπαταριών, ήταν ένα ακόμη ηχηρό θύμα το 2023. Η κατασκευή μπαταριών είναι ένας κλάδος που απαιτεί τεράστια κεφάλαια και υψηλή τεχνογνωσία. Παράλληλα, η πρόσφατη χαμηλότερη από την αναμενόμενη ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα έχει κάνει τους επενδυτές επιφυλακτικούς, οδηγώντας σε ακυρώσεις ή καθυστερήσεις πολλών επιμέρους έργων.
Η αγορά μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα δεν είναι ο μόνος πράσινος κλάδος στον οποίο η Ευρώπη αγωνίζεται να ανταγωνιστεί την Κίνα. Παρόμοια προβλήματα αντιμετώπισαν και οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές ηλιακών πάνελ.
Ωστόσο, οι δυσκολίες της Northvolt οφείλονται και σε εσωτερικούς παράγοντες. Παρόλο που είχε συγκεντρώσει περίπου 15 δισ. δολάρια σε μετοχικό κεφάλαιο, δάνεια και κρατική χρηματοδότηση από την ίδρυσή της το 2016, τελικά η φιλοδοξία της αποδείχθηκε μεγαλύτερη από τις δυνατότητές της. Δεν στόχευε μόνο στην παραγωγή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα, αλλά και στην κατασκευή καθοδικών υλικών, αποθήκευσης ενέργειας και ανακύκλωσης μπαταριών.
Η πτώχευση της Northvolt εγείρει ένα σοβαρό ερώτημα: μπορεί – ή πρέπει – η Ευρώπη να προσπαθήσει να δημιουργήσει έναν εγχώριο πρωταθλητή στον τομέα των μπαταριών; Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, οι Κινέζοι και οι Νοτιοκορεάτες κατασκευαστές ελέγχουν σχεδόν το 99% των πωλήσεων μπαταριών αυτοκινήτων στην ΕΕ.
Αυτό δεν σημαίνει πως όλα έχουν τελειώσει. Σύμφωνα με την CRU Group, εννέα ευρωπαϊκές εταιρείες παραμένουν ενεργές στον κλάδο, συμπεριλαμβανομένων νεοφυών επιχειρήσεων όπως η γαλλική Verkor. Κάποιες άλλες ανήκουν σε Ευρωπαίους κατασκευαστές αυτοκινήτων, όπως η PowerCo της Volkswagen. Πολλές από αυτές θα μπορούσαν να βρουν τη θέση τους στην αγορά ξεκινώντας από μικρότερη κλίμακα και επεκτεινόμενες σταδιακά. Μία άλλη επιλογή είναι η συνεργασία με Κινέζους ή Κορεάτες κατασκευαστές μπαταριών.
Ωστόσο, το μεγαλύτερο μάθημα από την αποτυχία της Northvolt για τους Ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής μπορεί να είναι η ανάγκη να στηρίξουν εκείνους τους πράσινους τομείς όπου η Ευρώπη έχει ήδη ισχυρή βάση. Ένας τέτοιος τομέας είναι οι μικροί αρθρωτοί πυρηνικοί αντιδραστήρες (SMRs), όπου το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρώπη διαθέτουν ήδη ισχυρούς εγχώριους πρωταθλητές. Εκεί γίνεται ακόμη μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί.
